O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
1.4.3-rasm. Aqlli korxonaning shartli modeli 
 

---

55 
Yangi ishlab chiqarish doirasida "aqlli" mahsulotlarni, ularn-
ing hozirgi holati, qaysi ishlab chiqarish jarayonlaridan  o‘tgan va 
oldinda turganini aniqlash mumkin. Olingan ma’lumotlarga qarab, 
"aqlli"  fabrikalar  mahsulot  va  uskunalar  uchun  marshrut  quradi-
lar. Ushbu  yondashuv  harakatchanlik  va  logistika  yaxshilanishiga 
imkon beradi. 
Global  tarmoqlar  tufayli  aqlli  mahsulotlarni  real  vaqt  rejim-
ida butun ishlab chiqarish tsikli davomida kuzatish mumkin. Ba’zi 
hollarda,  ular  korxonaning  asosiy  bo‘lmagan  ish  jarayonlarini 
avtonom  ravishda  ishlab  chiqarish  jarayonining  nazorat  qilish, 
logistika, texnik jihatidan ma’lumotlar qadamlar optimallashtirish 
va  integratsiya  qilishi    mumkin. Shuningdek,  kelajakda  istalgan 
vaqtda  ba’zi  bir  funktsiyalarni  "aqlli"  mahsulotlarga  birlashtirish 
va  aniq  dizayn  parametrlarini  belgilash,  buyurtmalarni  shakl-
lantirish,  ishlab  chiqarishni  rejalashtirish,  ishlatish  va  yo‘q  qilish 
mumkin bo‘ladi, bu oz miqdordagi tovarlarni chiqarishda ayniqsa 
muhimdir.  
Aqlli  korxonalar  istalgan  vaqtda  ishlab  chiqarish  rejimini 
o‘zgartirgan  va etkazib  beruvchilarning  kamchiliklariga  tezda 
javob  beradigan mijozlarning  individual  ehtiyojlarini  hisobga 
olishlari mumkin. Ishlab chiqarish jarayoni to‘liq oshkoralik orqali  
yaxshi  qarorlar  qabul  qilish,  yangi  biznes   modelini  yaratish  im-
konini beradi.   
Ta’kidlash  joizki,  aqlli  sohalarda  ishchilar ishlab  chiqarish 
jarayonlarini  boshqarish  va  ularni  tarmoqlar  orqali  boshqarish 
qobiliyati tufayli  muntazam  vazifalarni  bajarish  zaruriyatidan  xa-
los bo‘lishadi . Mutaxassislar kasbiy rivojlanish va  ijodiy vazifa-
larga ko‘proq e’tibor qaratishlari mumkin. Shu bilan birga, ishlab 
chiqarish bilan tanish bo‘lgan malakali ishchilar etishmasligi saba-
bli  ziyoli  ishchilar  uzoq    vaqtga  talab  qilinadi. Ishlab  chiqarishni 
moslashuvchanligi    ishlarni  yanada  samarali  uyg‘unlashtirish  va 
xodimlarning hayot sifatini yaxshilashga yordam beradi. 
Aqlli  korxonalar  elementlarining  o‘zaro  bog‘liqlari  quyidagi 
1.4.4-rasmda keltirilgan. 
  

---

56