O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti iqtisodiyot fakulteti

Aylanma kapital - bir doiraviy aylanish davomida to‘liq iste’mol qilinadi, o‘zining qiymatini ishlab chiqarish natijalariga to‘liq o‘tkazadi va ashyoviy-buyum shaklini ham yo‘qotadi.



Yer ishlab chiqarish omili sifatida

Ishlab chiqarish omillari orasida yer va boshqa tabiiy omillar (minerallar, suv, o'rmonlar, havo va boshqalar) alohida o'rin tutadi, ularning aksariyati cheklangan, noyob va almashtirib bo'lmaydigan. Shuning uchun ushbu omillardan oqilona foydalanish jamiyat hayoti va rivojlanishi uchun o’ta muhim iqtisodiy, ekologik va ijtimoiy ahamiyatga ega.

Milliy iqtisodiyotning turli tarmoqlarida ishlab chiqarish omili sifatida yerning ahamiyati bir xil emas. Ishlab chiqarishda yer korxonaga bino qurish uchun joy sifatida va turli texnologik jarayonlarning sodir berishi uchun imkon beradi. Qazib olish sanoatida, shuningdek, xom-ashyoga aylanadigan mehnat vositasi sifatida yer muhim hisoblanadi. Iqtisodiy va tabiiy takror ishlab chiqarish jarayonlari bir-biriga bog'langan qishloq xo'jaligida yer ishlab chiqarishning asosiy vositasidir. Bunda yer: birinchi navbatda, uni qayta ishlashda universal mehnat predmeti; ikkinchidan, unumdorlikka ega va o'simliklar rivojlanadigan hudud bo'lgan faol mehnat vositasi sifatida xizmat qiladi. Inson yerga, tuproqqa ta’sir ko’rsatib, uning unumdorligi, mahsuldorligidan foydalanib, o'zi uchun zarur bo'lgan mahsulotlarni ishlab chiqaradi. Shu bilan birga, yer boshqa ishlab chiqarish vositalaridan farqli o'laroq, iste'mol jarayonida nafaqat foydalanish qiymatini - unumdorligini yo'qotmaydi, balki to'g'ri dehqonchilik tizimi, mukammal texnika va texnologiya sharoitida meliorativ holatlarning ko'payishi kuzatiladi. bu esa yuqori va barqaror hosilni olish imkonini beradi.