Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta-maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti ximmatov ibodilla, abduraxmanov muxtor

Tartiblash
 
—
 
ma‘lumotlar bilan ishlashda shunday shart-sharoitlar 
yaratiladiki,
 
ruxsatsiz tizimga kirib olish ehtimoli kamaytiriladi.
Majburlash 
–
 
qabul qilingan qoidalarga asosan ma‘lumotlarni qayta 
ishlash,
 
aks xolda
foydalanuvchilar moddiy, ma‘muriy va jinoiy jazolanadilar.
Undamoq
 
—
 
axloqiy va odobiy qoidalarga binoan qabul qilingan 
tartiblarni bajarishga
yunaltirilgan.
Yuqorida keltirilgan usullarni amalga oshirishda quyidagicha tasniflangan 
vositalarni tadbiq etishadi.
Rasmiy vositalar
 
—
 
shaxslarni ishtirokisiz axborotlarni himoyalash 
funksiyalarini
 
bajaradigan vositalardir.
Norasmiy vositilar
 
—
 
bevosita shaxslarni faoliyati yoki uning faoliyatini 
aniqlab
 
beruvchi reglamentlardir.
Texnikaviy 
vositalar
 
sifatida-elektr,
 
elektromexanik 
va 
elektron 
qurilmalar
 
tushuniladi.
Texnikaviy vositalar oʻz navbatida, fizikaviy va apparatli boʻlishi mumkin.
Apparat-texnik vositalari
 
deb telekommunikatsiya qurilmalariga kiritilgan 
yoki u
 
bilan interfeys orqali ulangan qurilmalarga aytiladi. Masalan, 
ma‘lumotlarni nazorat qilishning juftlik chizmasi, ya‘ni joʻnatiladigan ma‘lumot 
yoʻlda buzib talqin etilishini aniqlashda qoʻllaniladigan nazorat boʻlib, avtomatik 
ravishda ish sonining juftligini (nazorat razryadi bilan birgalikda) tekshiradi.
Fizikaviy texnik vositalar
 
—
 
bu avtonom xolda ishlaydigan qurilma va 
tizimlardir.
 
Masalan, oddiy eshik qulflari, derazada oʻrnatilgan temir panjaralar, 
qoʻriqlash elektr uskunalari fizikaviy texnik vositalarga kiradi.