Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta-maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti ximmatov ibodilla, abduraxmanov muxtor

Mudofaa 
xavfsizligi.
 
Mudofaa 
sohasida 
xavfsizlikning 
asosiy
 
ob‘ektlaridan boʻlib, mamlakatning mudofaa potensialining axborot tarkibi va 
axborot resurslari hisoblanmoqda. Hozirgi kunda barcha zamonaviy qurollar
va harbiy texnikalar juda ham kompyuterlashtirilib yuborildi. Shuning 
uchun xam ularga axborot qurollarini qoʻllash ehtimoli katta.
Ijtimoiy 
xavfsizlik.
 
Zamonaviy 
axborot
 
–
 
kommunikatsiyalar
 
texnologiyalarining milliy iqtisod barcha tarmoqlarida keng qoʻllanishi inson 
psixologiyasi va jamoa ongiga «yashirin» ta‘sir koʻrsatish vositalarining 
samaradorligini yuksaltirib yubordi.
Ekologik xavfsizlik. 
Ekologik xavfsizlik
 
–
 
global
 
masshtabdagi muammodir. 
«Ekologik toza», energiya va resurs tejaydigan, chiqindisiz texnologiyalarga 
oʻtish faqat milliy iqtisodni axborotlashtirish hisobiga qayta qurish asosidagina 
yoʻlga qoʻyish mumkin.

---

19 
1.2.1-rasm. Xavfsizlikning asosiy yoʻnalishlari.
 
Axborotning himoyasi deb
, boshqarish va ishlab chiqarish faoliyatining 
axborot xavfsizligini ta‘minlovchi va tashkilot axborot zaxiralarining yaxlitliligi, 
ishonchliligi, 
foydalanish 
osonligi 
va maxfiyligini ta‘minlovchi qat‘iy 
reglamentlangan dinamik texnologik jarayonga aytiladi.
Axborotning egasiga, foydalanuvchisiga va boshqa shaxsga zarar 
yetkazmoqchi boʻlgan nohuquqiy muomaladan har qanday hujjatlashtirilgan, ya‘ni 
identifikatsiya qilish imkonini beruvchi rekvizitlari qoʻyilgan holda moddiy jismda 
qayd etilgan axborot himoyalanishi kerak. 
Axborot xavfsizligi nuqtai nazaridan axborotni quyidagicha turkumlash 
mumkin: 
maxfiylik
 
— aniq bir axborotga fakat tegishli shaxslar doirasigina kirishi 
mumkinligi, ya‘ni foydalanilishi qonuniy hujjatlarga muvofik cheklab qoʻyilib, 
hujjatlashtirilganligi kafolati. Bu bandning buzilishi oʻg‗irlik yoki axborotni 
oshkor qilish, deyiladi;
konfidensiallik
 
— inshonchliligi, tarqatilishi mumkin emasligi, maxfiyligi 
kafolati;

---

20 
yaxlitlik
 
— axborot boshlang‗ich koʻrinishda ekanligi, ya‘ni uni saqlash va 
uzatishda ruxsat etilmagan oʻzgarishlar qilinmaganligi kafolati; bu bandning 
buzilishi axborotni soxtalashtirish deyiladi;
1.2.2-rasm. Axborotni hayotiy davri.