O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat chet tillar instituti m. X. Lutfillayev

4. Qaror qabul qilishni qo‘llab-quvvatlovchi (QQQQQ) ATex lar (QQQQQ 
ATex). 
Qaror  qabul  qilishni  qo‘llab-quvvatlovchi
 
ATex  lar
 
  o‘tgan  asrning  60-70-
yillarida  amerikalik  olimlarning  harakati  tufayli  AQSh  da  vujudga  keldi.Unga 
shaxsiy kompyuterlarning, standart amaliy dasturlarning ko‘p tarqalganligi va sun‘iy 
intellekt  sohasidagi  muvaffaqiyatlar  sabab  bo‘ldi.    Qaror  qabul  qilishni  qo‘llab-
quvvatlovchi
 
ATex  larning  eng  muhim  tomoni  shundaki,  ularda  inson  va 

---

 
126 
kompyuterning  butunlay  yangi  muloqat  tarzi  amalga  oshiriladi.  Muloqot  asosida 
xodimning  qaror  qabul  qilishi  (QQQ)  iterativ  jarayon  asosida  ro‘y  beradi.  Bunday 
qaror qabul qilish uchun quyidagilar ishtirok etishadi: 

 
 Qaror  qabul  qilishni  qo‘llab-quvvatlovchi
 
ATex  hisoblash  zvenosi  va 
boshqariluvchi obyekt sifatida;
 

 
 Inson boshlang‘ich ma‘lumotlarni qaror qabul qilishni qo‘llab-quvvatlovchi
 
ATex  ga  uzatadi,  boshqaruvchi  zveno  sifatida  kompyuterda  yaratilgan  natijani 
baholaydi;
 

 
 Iterasion  jarayon  qaror  qabul  qilishdan  so‘ng  inson  hohishi  bilan 
yakunlanadi.
 
Shuning  uchun  ham  aytiladiki,  inson  ATex  bilan  birgalikda  qaror  qabul  qilishi 
uchun yangi axborot ishlab chiqadi.