O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti fizika fakulteti «Zaryad tashuvchilar konsentratsiyasining tempraturaga bog’liqligi»

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
FIZIKA FAKULTETI


«Zaryad tashuvchilar konsentratsiyasining tempraturaga bog’liqligi» mavzusida

KURS ISHI


Bajardi: Xudoyqulova Sh.
Tekshirdi: Zoirov S.


Samarqand – 2022
REJA:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qism
   

2.1.O’tkazgichlar,dielektriklar va yarimo’tkazgichlar.
2.2. Yarimo’tkazgichlar turlari.
2.3. Zaryad tashuvchilarning sochilishi
2.4. Yarimo’tkazgichlarda zaryad tashuvchilar konsentratsiyasining temperaturaga bog’liqligi

3. 
   Xulosa
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

I.KIRISH
O‘zlarining elektr o‘tkazuvchanlik xossalariga qarab qattiq jismlar metallarga (o‘tkazgichlarga), yarim o‘tkazgichlarga va dielektriklar (izolyatorlar)ga bo‘linadi.
Yarim o‘tkazgichlarga esa valent zona elektronlar bilan to‘lgan bo‘lib, agar elektronlar o‘tkazuvchanlik zonasiga o‘tmasa, ular erkin bo‘lmaydi (1b-rasm). Bu zona valent zonadan ΔE~0,1¸2eV energetik masofada joylashgan bo‘ladi, unda ΔE – taqiqlangan zonaning eni. Agar elektronlar valent zonadan o‘tkazuvchanlik zonaga o‘tmasalar, tashqi elektr maydon ta’siri bilan tok hosil bo‘lmaydi. Yarim o‘tkazgichda elektr toki hosil bo‘lishi uchun, ma’lum tashqi faktor (temperatura, yorug‘lik va h.k.) yordamida elektronlar valent zonadan o‘tkazuvchanlik zonaga o‘tgan bo‘lishi kerak.
Yarimo’tkazgichlarning elektr o’tkazuvchanligi , elektron va teshiklarning xarakatchanligi va konsentratsiyasiga bog’liq bo’ladi. Temperatura o’zgarishi bilan, ayniqsa, zaryad tashuvchilar konsentratsiyasi bir necha tartibga o’zgarib ketishi mumkin. Bu esa p- yarimo’tkazgich va n- yarimo’tkazgichni xususiy yarimo’tkazgichga aylantirib yuborishi mumkin. Chunki temperatura ortishi bilan elektronlar bilan teshiklar konsentratsiyasi teng bo’lib qoladi.