O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti V. Yu. Ahrorov



Download 2,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/178
Sana16.03.2022
Hajmi2,25 Mb.
#499203
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   178
Bog'liq
356e0d2adcb72363eba2e275f90ba2fe SOTSIAL PSIXOLOGIYA

«Sotsial 
fakt» 
boriligini, bu narsa uning miya doirasidagina emas, balki bir qancha miyalar 
aloqasi tufayli mavjuddir, deb hisoblaydi. Sotsial xulq-atvor modeli, uning fikricha 
14


doimo individlararo munosabatni o‘z ichiga olib, bunda bir individ boshqa individga 
doimo taqlid qiladi, shuning uchun ham shaxsni o‘rganish boshqa shaxslarni inkor 
qilmasligini talab qiladi. Shunday qilib, sotsiologiyada psixologik yo‘nalish paydo 
bo‘ldi. Tarddan keyin Lester Frenk Uord, Franklin Genri Giddings va boshqalar 
sotsiallik qonunlarini jamoa ruhiy holati bilan uzviy ravishda o‘rgana boshladilar. 
Ularning fikricha, sotsial fakt bu sotsial aql, tafakkur bo‘lib, u «Jamiyat 
psixologiyasi» yoki sotsiologiyaning bahs mavzusidir.
Shunday qilib, yuqorida qayd qilingan ilmiy, falsafiy, sotsial manbalar, shart-
sharoitlar tufayli sotsial psixologik g‘oyalar shakllanib bordi. Bu qarashlar sof 
psixologiyaga ham o‘xshamagan, sotsiologiya doirasidan chiqib ketadigan alohida 
fan sotsial psixologiyaning paydo bo‘lishi uchun katta rolini uynaydi.
 
II.2. Sotsial psixologiyaning uch nazariy manbai
XIX asrning oxiri XX asr boshlarida fanda uch nazariya paydo bo‘ldiki, ular 
xaqli ravishda sotsial psixologiyani mustaqil ilmiy yo‘nalish sifatida shakllanishiga 
o‘zlarining munosib hissalarini qo‘shdilar. Bu uch nazariyani birlashtirib turgan shu 
narsa ediki, ularning har biri mustaqil tarzda shaxs bilan jamiyat munosabatini 
tushuntirishga harakat qilgan. Bular: xalqlar psixologiyasi, omma psixologiyasi, 
sotsial xulq-atvorning instinktlari nazariyalaridir. 
Xalqlar psixologiyasi sotsial psixologik nazariya sifatida XIX asrning 
o‘rtalarida Germaniyada shakllandi. Undagi asosiy nazariy fikr shundan iborat ediki, 
ayrim individlardan yuqori turadigan ruh mavjud bo‘lib, bu ruh o‘zidan ham yuqori 
turadigan ilohiy yaxlitlikka bo‘ysunadi. Bu ilohiy yaxlitlik xalq yoki millatdir. Ayrim 
individlar ana shu yaxlitliklarning bo‘laklari bo‘lib, ular shu ruhga bo‘ysunadilar. 
Ya’ni, shaxs bilan jamiyat o‘rtasidagi qarama-qarshilik muammosi jamiyat foydasiga 
hal qilinadi. Xalqlar psixologiyasining tarixiy-mafkuraviy asosi bo‘lib Gegel falsafasi 
va nemis romantizmi xizmat qilgan, deyish mumkin. Chunki Gegeldagi «individdan 
yuqori turuvchi ruh» g‘oyasi xalqlar psixologiyasi jonkuyarlari tomonidan 
to‘laligicha qabul qilindi.
15


«Xalqlar psixologiyasi» iborasi 

Download 2,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   178




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish