O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta'lim fakulteti maktabgacha ta'lim bo'limi

Nazorat savollari
1. “Sog‘lom bola yili” Davlat dasturi qanday maqsadlarni ko‘zlaydi?
2. “Sog‘lom bola yili” Davlat dasturining yo‘nalishlarini tushuntirib bering.
3. Davlat dasturining yo‘nalishlarini klaster orqali belgilang

4. “Sog‘lom bola yili” Davlat dasturining yoshlarni sog‘lom tarbiyalashdagi o‘rni haqida gapiring.

5. “Sog‘lom bola yili” Davlat dasturini qanday tahlil qilamiz?
Mustaqil ish mavzulari va vazifalari
1. Sog‘lom bolani voyaga yetkazishda ta’lim va sportning rolini kuchaytirish.
2. Maktabgacha ta’lim muassasalari tarmog‘ini kengaytirish, ularning malaka va tajribasini oshirish
o'qituvchini qo'llab-quvvatlash ishining mazmuni.
3. Boshlang‘ich ta’limning yuqori sifatini ta’minlash orqali bolalarni maktabga tayyorlash
stavkasini keskin oshirish.
4. Ilg‘or pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish.
5. Bolalar o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini hamda jismoniy tarbiya va sportni targ‘ib qilish
rahm-shafqatni uyg'otish uchun aniq choralar ko'ring
8-MAVZU: Bolalar huquqlarini himoya qilish YuNESKO konventsiyasi.
Asosiy savollar
1. Bola huquqlarini himoya qilishda bola huquqlari to'g'risidagi YUNESKO Konventsiyasi.
2. Konventsiyadagi bolaning huquqlari: ishtirok etish, rivojlanish, himoya qilish huquqi
3. O‘zbekiston Respublikasining “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi qonuni.
Adabiyot
1. F.Qodirova, Sh.Toshpo‘latova, “Maktabgacha ta’limning me’yoriy asoslari” T. 2013 yil
2. Qayumova N.M “Maktabgacha ta’limning me’yoriy asoslari”. TDPU nashriyoti T :. 2013 yil
3. Sh.Sodiqova “Maktabgacha ta’limning me’yoriy asoslari”. T:. 2013 yil
4. Sh.M. Mirziyoev: “2017-2021 yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish
Tuzatish choralari to'g'risida qaror qabul qiling. T .: - 2016r. 29 dekabr
5. YUNESKOning Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiyasi T-2012
Bolalar huquqlarining huquqiy va me'yoriy asoslari. O‘zbekistonda bolalar huquqlari to‘g‘risida 100 dan ortiq qonunlar, Prezident farmonlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilingan. Eng muhimi, mamlakatimizda bolaning huquq va manfaatlarini himoya qilish borasida har tomonlama huquqiy asos yaratilgan. Ushbu qonunning qabul qilinishi, birinchidan, bola huquqlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini kodifikatsiya qilish uchun asos yaratadi, ikkinchidan, milliy qonunchilikning BMT tomonidan belgilangan bola huquqlarini himoya qilish bo‘yicha xalqaro standartlarga muvofiqligini ta’minlaydi. . Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiya. Uchinchidan, bola huquqlarini himoya qilish mexanizmi shaffof va samarali bo'lishi uchun bola huquqlarini himoya qilishning aniq kafolatlarini belgilash imkonini berdi.
2010-yil 30-sentabrda “Voyaga yetmaganlar o‘rtasida huquqbuzarlik va zo‘ravonliklarning profilaktikasi to‘g‘risida”gi qonunning qabul qilinishi bolalar huquq va manfaatlarini himoya qilishning huquqiy asoslarini yanada mustahkamladi. Ya’ni, qonunda voyaga yetmaganlar o‘rtasida huquqbuzarlik va huquqbuzarliklarning oldini olishga qaratilgan huquqiy chora-tadbirlarning kompleks tizimi belgilab berilgan. Mustaqillik yillarida mamlakatimizda bolalarning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy farovonligini qo‘llab-quvvatlash, ularga keng imkoniyatlar yaratishga qaratilgan g‘oyat muhim milliy dasturlar qabul qilindi. Endi ular bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda. Mamlakatimizda qabul qilinayotgan bunday muhim hujjatlar, jumladan, inson huquqlari ham bola huquq va manfaatlarini har tomonlama himoya qilish borasidagi o‘ziga xos huquqiy taraqqiyotning yorqin va amaliy ifodasidir. Umuman olganda, bugungi kunda O‘zbekistonda bolaning huquq va manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha yagona milliy qonunchilik tizimi faoliyat ko‘rsatmoqda va ayni paytda mamlakatimiz bu borada dadil qadam tashlayotgan davlatlar qatoridan joy oldi. O‘zbekistonda bola huquqlariga qiziqish ortib borayotganining sabablarini shu bilan izohlash mumkin. O‘zbekiston aholisining 40 foizini 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar, 64 foizini esa 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar tashkil qiladi. Binobarin, inson huquq va erkinliklarini ta’minlash sohasidagi davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi bolalar va yoshlarning jismoniy, intellektual va ma’naviy rivojlanishi uchun qulay shart-sharoit yaratish, shuningdek, ko‘p bolali oilalar, yetim bolalar va oila muhitini muhofaza qilishdan iborat. Mamlakatimizda bolalar huquqlarini himoya qilishning zarur huquqiy asoslari yaratilgan. Ta’kidlash joizki, O‘zbekiston mustaqillikka erishganidan so‘ng birinchilardan bo‘lib xalqaro shartnomalar bo‘lib, bu BMTning Bola huquqlari to‘g‘risidagi konventsiyasidir. Inson huquqlarini himoya qilishning huquqiy asoslari O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida belgilangan normalar va qonunlarga asoslanadi. Milliy qonunchilikning ustuvor yo‘nalishlaridan biri bolani himoya qilish bo‘yicha xalqaro konvensiyalar qoidalarini hayotga tatbiq etish bo‘lib, YUNISEF bu borada faol hamkorlik qilmoqda.
1992-yil 9-dekabrda O‘zbekiston Respublikasining “Bola huquqlari to‘g‘risida”gi konventsiyasining ratifikatsiya qilinishi bola huquqlari bo‘yicha davlat siyosatini shakllantirish va munosabatlarni qonuniylashtirish uchun samarali asos bo‘ldi. bolalar huquqlarini amalga oshirish va himoya qilish bilan bog‘liq.Bu davlat va mahalliy hokimiyat organlarining izchil faoliyatida o‘z ifodasini topmoqda. Shu bois O‘zbekistonda bolalar huquqlarini ta’minlash va himoya qilish uchun zarur huquqiy va tashkiliy shart-sharoit va kafolatlarni yaratish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Shu bilan birga, ta’lim, Sog‘liqni saqlash, Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirliklari, boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan oilaviy muhitdan mahrum bo‘lgan bolalarning ta’lim-tarbiya olishi, davolanishi, huquqlarini himoya qilish borasida muayyan ishlar amalga oshirilmoqda. y harakatlarni muvofiqlashtirishning institutsional mexanizmini yaratish bugungi kunda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Kompleks idoralararo komissiya tashkil etish, oilaviy muhitdan mahrum bo‘lgan bolalarni tarbiyalash bilan shug‘ullanuvchi barcha davlat muassasalarida nevrologik va jismoniy nuqsonlari bo‘lgan bolalarni davolash bo‘yicha tabaqalashtirilgan dasturlarni ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega . Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiya xalqaro huquqiy hujjat bo'lib, shartnoma, kirish, uch bob va 54 moddadan iborat.
Bola huquqlari va erkinliklari to'g'risidagi konventsiyaning 1-41-moddalari va a'zo davlatlarning majburiyatlari bo'yicha 42-54-moddalari.
Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiyaning tamoyillari:
Bolalarga nisbatan har qanday kamsitishning oldini olish Barcha huquqlar istisnosiz barcha bolalarga taalluqlidir. Bolalarni har qanday kamsitishlardan himoya qilish va ularning huquqlarini himoya qilish uchun barcha zarur choralarni ko‘rish davlatning burchidir.
Bolaning eng yaxshi manfaatlari uchun etarli darajada g'amxo'rlik qilish. Bolalar bilan har qanday munosabatlarda bolaning manfaatlari birinchi o'rinda turadi. Agar ota-onalar yoki vasiylar ushbu majburiyatlarni bajarmasalar, davlat bolani zarur himoya bilan ta'minlashga va uning farovonligi uchun g'amxo'rlik qilishga majburdir. Bolaning hayoti va sog'lom rivojlanishini ta'minlash. Har bir bola ajralmas yashash huquqiga ega bo‘lib, davlat bolaning omon qolishi va sog‘lom rivojlanishi uchun maksimal imkoniyatlarni ta’minlashga mas’uldir.
 Bola huquqlarini tan olish. Bola so'z erkinligi huquqiga ega va bola haqidagi har qanday muhokamada uning fikrlari hisobga olinishi kerak. O‘zbekiston Respublikasida bolalar huquqlarini ta’minlashda:
1) Fuqarolik va siyosiy huquqlar to'g'risidagi xalqaro pakt;

2) Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to'g'risidagi xalqaro pakt;

3) Ayollarga nisbatan har qanday kamsitishlarga barham berish
transfer konventsiyasi;
(4) Boshqa yirik xalqaro shartnomalar, masalan, Irqiy kamsitishning barcha shakllariga barham berish to'g'risidagi konventsiya va Qiynoqlar va boshqa shafqatsiz, g'ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni kamsituvchi muomala yoki jazolarga qarshi konventsiya. Birlashgan Millatlar Tashkilotining 6 ta xalqaro hujjatlariga qoʻshilganidan soʻng Oʻzbekiston Respublikasi xalqaro huquqning umumeʼtirof etilgan prinsip va normalariga amal qilmoqda.
o'z huquqlarini himoya qilish uchun muayyan xalqaro majburiyatlarni oldilar.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiyasi
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 1989 yil 20 noyabrdagi 44/25 rezolyutsiyasi. O‘zbekiston 1990-yil 2-sentabrda kuchga kirgan Konventsiyaga O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992-yil 9-dekabrdagi 757-XII-sonli qarori, 49-moddasiga muvofiq qo‘shildi. O‘zbekiston Respublikasi uchun 1994-yil 29-iyulda kuchga kirgan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti xalqlari adolat va tinchlikning asosiy ahamiyatini tan olgan holda, Nizomda mustahkamlangan inson huquqlariga ega. Birlashgan Millatlar Tashkiloti inson qadr-qimmatini himoya qilish va ijtimoiy rivojlanish va turmush sharoitini yaxshilashga sodiqligini e'tirof etgan holda, Birlashgan Millatlar Tashkiloti barcha ushbu hujjatlarda bayon etilgan huquq va erkinliklar, jumladan, irqi va maqomi bilan bog'liqligini e'lon qildi. rangi, jinsi, tili, dini, siyosiy yoki boshqa e'tiqodlari, milliy yoki ijtimoiy kelib chiqishi, mulkiy holati, tug'ilishi yoki boshqa holatlar. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bola huquqlari umumjahon deklaratsiyasida so'z erkinligi huquqini to'liq e'lon qilishini va unga qo'shilishini hisobga olib, bolalar alohida g'amxo'rlik va yordam olish huquqiga ega, uning barcha a'zolari, ayniqsa bolalar javobgardir. Bola shaxsini sog'lom va har tomonlama rivojlantirish, jamiyatda o'z farovonligi uchun to'liq javobgarlikni o'z zimmasiga olishi uchun zarur himoya va qo'llab-quvvatlash bilan ta'minlanishini ta'minlash. oilaviy g'amxo'rlik, baxt, sevgi va ongli tushunish holatida bola jamiyatda mustaqil hayotga tayyor bo'lishi kerak. Bolalarni Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomida mustahkamlangan g‘oyalar ruhida, adolat, qadr-qimmat, bag‘rikenglik, erkinlik, tenglik va hamjihatlik ruhida tarbiyalash zarurligini inobatga olib, bunday alohida himoya zarurligi 1924-yildagi Jeneva deklaratsiyasida mustahkamlab qo‘yilgan. . Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi, Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi, Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt (shu jumladan, 23 va 24-moddalar), iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar. 10-modda) shuningdek maxsus muassasalar
Bola huquqlari deklaratsiyasida mustahkamlangan bolalar farovonligi uchun xalqaro tashkilotlarning Nizomlari va tegishli hujjatlarida e'tirof etilganligini hisobga olsak, "bola Deklaratsiyaning maxsus va ijtimoiy-huquqiy tamoyillariga ega. Bolalarni himoya qilish va farovonligini ta'minlash, bolalarni milliy va xalqaro darajada himoya qilish va farovonligini ta'minlash to'g'risida, shuningdek , balog'atga etmagan bolalar adliyasining ozchilik standartlari (Pekin qoidalari) va Favqulodda vaziyatlarda va qurolli mojarolarda ayollar va bolalarni himoya qilish to'g'risidagi deklaratsiya bolalar dunyoning barcha mamlakatlarida o‘ta og‘ir sharoitlarda yashash Har bir mamlakatda, jumladan, rivojlanayotgan mamlakatlarda bolalarning yashash sharoitlarini yaxshilashga, har bir xalqning urf-odatlari va madaniy qadriyatlarini muhofaza qilishdagi ahamiyatini hisobga olgan holda alohida e’tibor beriladi. va bolalarning barkamol rivojlanishi;
1-modda: Ushbu Konventsiya maqsadlari uchun 18 yoshga to'lmagan har qanday shaxs, agar u bolaga tegishli qonunga muvofiq voyaga etmagan bo'lsa, bola deb hisoblanadi.
2-modda: 1. Ishtirokchi-davlatlar irqi, rangi, jinsi, tili, dini, dini, dini, siyosiy yoki boshqa kelib chiqishidan qat’i nazar, millati, etnik, foydalanish. yoki bolaning ijtimoiy kelib chiqishi, mulkiy holati, sog'lig'i va tug'ilishi, uning ota-onasi yoki qonuniy vasiysi yoki boshqa holatlar va ushbu huquqlarni hurmat qilish.
2. Ishtirokchi-davlatlar bolaning, uning ota-onasining yoki qonunning maqomi, faoliyati yoki e'tiqodi asosida bolani kamsitish yoki jazolashning barcha shakllaridan himoya qilishni ta'minlash uchun barcha tegishli choralarni ko'radilar. vasiylar yoki boshqa oila a'zolari.
3-modda: 1. Davlat yoki xususiy muassasalar, sudlar, ma'muriy organlar yoki ijtimoiy ta'minot masalalari bilan shug'ullanuvchi qonun chiqaruvchi organlar tomonidan sodir etilgan bolalarga qarshi barcha harakatlar. Bolaning eng yaxshi manfaatlarini yaxshiroq ta'minlashga ustuvor ahamiyat beriladi. ota-onalar, vasiylar yoki boshqa qonuniy javobgar shaxslarning huquq va majburiyatlarini hisobga olish va buning uchun barcha qonuniy va ma'muriy choralarni ko'rish.

2. A'zo davlatlar bolalarga g'amxo'rlik qilish yoki himoya qilish uchun mas'ul bo'lgan organlar, muassasalar va xizmatlar vakolatli organlar tomonidan belgilangan standartlarga muvofiq tartibga solinishini, shu jumladan xavfsizlik va sog'liqni saqlash sohasida tartibga solinishini ta'minlaydi; ular ishga yaroqlilik, shuningdek, malakali nazorat bo'yicha belgilangan standartlarga javob beradi.

ushbu Konventsiyada e'tirof etilgan huquqlarni amalga oshirish uchun barcha zarur huquqiy, ma'muriy va boshqa choralarni ko'radilar. Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlarga nisbatan a'zo davlatlar imkon qadar va xalqaro hamkorlik doirasida bunday choralarni ko'radilar.
5-modda: Ishtirokchi-davlatlar ota-onalarning va zarurat tug'ilganda katta oila a'zolarining yoki Konventsiya tomonidan jamiyatning vasiylari deb e'tirof etilgan boshqa shaxslarning yoki mahalliy urf-odatlarga muvofiq bolani tarbiyalash uchun qonuniy javobgar bo'lgan boshqa shaxslarning huquqlarini amalga oshiradilar. bolaning huquqlari, majburiyatlari va majburiyatlari bolani to'g'ri boshqarish va unga rahbarlik qilish va bu ishni bolaning rivojlangan qobiliyatlariga muvofiq bajarish.
6-modda: 1. A'zo davlatlar har bir bolaning ajralmas yashash huquqiga ega ekanligini tan oladilar.
2. A'zo davlatlar imkon qadar bolaning omon qolishi va sog'lom rivojlanishiga ko'maklashadilar. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiyasida 18 yoshga to'lmagan har bir shaxs bola ekanligi va Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiyaga a'zo bo'lgan barcha davlatlarda hech qanday kamsitish, irq, rang, jins, til, diniy e'tiqodga ega emasligi belgilangan. , siyosiy yoki boshqa nuqtai nazar, milliy kelib chiqishi, etnik yoki ijtimoiy mavqei, mulki, sog'lig'i va bolaning tug'ilishi, uning ota-onasi yoki qonuniy vakillari, yoki boshqa holatlardan qat'i nazar, hurmat va adolatli munosabat.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 1989 yil 20 noyabrdagi 44/25 rezolyutsiyasi. 1990-yil 2-sentyabrda 49-moddaga asosan kuchga kirdi
O‘zbekiston Konventsiyaga O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992-yil 9-dekabrdagi 757-XII-son qaroriga muvofiq qo‘shilgan.
qo'shildi. O‘zbekiston Respublikasi uchun 1994-yil 29-iyulda kuchga kirgan.
O‘zbekiston Respublikasining “Bolalar huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi qonuni.
Ushbu qonunning maqsadi bola huquqlarining kafolatlari sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Mamlakatimizda bolalar huquq va erkinliklarini ta’minlash, farzandlarimizning qonuniy manfaatlarini himoya qilish, eng muhimi, kelajak avlodni voyaga yetkazish masalasi davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi.
Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov: “Farzandlarimiz bizdan yaxshiroq, bizdan tezroq, bizdan toza, bizdan munosibroq bo‘lishi kerak. Ular jahon miqyosidagi yutuqlarga erisha olishi, tariximiz, madaniyatimiz, buyuk ajdodlarimiz merosini chuqur bilishi kerak. Bu bizning asosiy kuchimiz va kelajagimizdir. Bugun biz katta umid bilan qurayotgan yangi jamiyatning mazmun-mohiyati ham shundan iborat . "Ta'kidlash joizki, O'zbekiston bola huquqlarini himoya qilish sohasidagi xalqaro majburiyatlarini bajarish uchun xalqaro huquq normalarini milliy qonunchilikka tatbiq etishga intiladi. Amaldagi qonunchilikda bolalarning huquq va manfaatlariga alohida e'tibor qaratilgan. shuningdek ularni himoya qilish.bolalar huquqlari sohasidagi qonun hujjatlarining asoslari
O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. Bola, dedi u
uning huquq va erkinliklari tug‘ilgandanoq kafolatlanadi va davlat tomonidan kafolatlanadi. Bola huquqlarini himoya qilish bo'yicha qonunchilik Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiyaga muvofiq takomillashtiriladi.
2008-yil 7-yanvarda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni imzolandi. Qonunning maqsadi bola huquqlarini kafolatlash sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
Qonunda “bola”, “bolaning qonuniy vakillari”, “vasiylik va homiylik”, “etim bola”, “jismoniy va aqliy rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bola”, “ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalar”, “nogiron bola” kabilar nazarda tutilgan. , "ota-onalar". "surrogat ona", "ota-ona qaramog'idan mahrum bo'lgan bola" tushunchasi, shuningdek, bola huquqlarining asosiy kafolatlari va ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalar huquqlarining qo'shimcha kafolatlari.
Mazkur huquqiy hujjatning qabul qilinishi yosh avlodga davlat tomonidan g‘amxo‘rlik ko‘rsatish, shuningdek, bolalar huquqlarini himoya qilish borasida yangi bosqichga yo‘l ochadi.
Oila bolalarning yashashi va rivojlanishi uchun yagona joy va tabiiy muhitdir. Binobarin, O‘zbekiston Respublikasi Oila kodeksining 2-moddasiga ko‘ra, bola tug‘ilib, yashayotgan oila uning to‘kin-sochinligi va rivojlanishiga e’tibor qaratishi, huquq va manfaatlarini himoya qilishi shart. O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Karimov farzand tarbiyasi haqida: “Ularni komil deb bil, ota-onasiga, yurtiga sadoqatli insonlar qilib tarbiyala”, degan edi.
Shunday ekan, ota-onalar farzandlarini Vatanga sadoqatli, mehnatkash, tadbirkor, jamiyat qurilishining faol ishtirokchisi etib tarbiyalashlari zarur. Farzandlarni to‘g‘ri tarbiyalashda qonun ustuvorligini e’tirof etish, davlat va uning qonunlarini hurmat qilish ham muhim o‘rin tutadi. Huquqiy me’yorlar yosh avlodni mehnatga to‘g‘ri munosabatda bo‘lish, davlat va jamiyat oldidagi mas’uliyatini to‘g‘ri anglash va ularni so‘zsiz bajarish ruhida tarbiyalaydi. Jumladan, ota-onalar va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarning farzandlariga ta’lim-tarbiya berish borasidagi huquqlari, burchlari va mas’uliyati O‘zbekiston Respublikasining 1997-yil 27-avgustdagi “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonunida belgilab berilgan.
Voyaga yetmaganlarning ota-onalari yoki qonuniy vakillari, Qonunning 30-moddasida ular bolaning qonuniy huquq va manfaatlarini himoya qilishga majbur ekani hamda ularni tarbiyalash, maktabgacha ta’lim, umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim olish uchun javobgar ekanligi belgilangan. Shu bilan birga, ota-ona qaramog'idan mahrum bo'lgan voyaga etmaganlarning huquqlarini ta'minlash uchun oilada vasiylik organlari tarbiyalanadi. Vasiylik va homiylik organlari tomonidan ota-ona qaramog'idan mahrum bo'lgan voyaga etmaganlarni farzandlikka olish va farzandlikka olish ularning oilada tarbiya olish huquqini amalga oshirishini ta'minlaydi. Binobarin, huquqiy tarbiyani amalga oshirish huquqiy madaniyatni shakllantirishga xizmat qiladi. Farzand dunyoga kelgach, oila,
yashaydi, katta bo'ladi va albatta bog'chada, maktabda va mahallada tarbiyalanadi. Bola ongida huquqiy madaniyatni shakllantirishda oila, bog‘cha, maktab, mahalla va jamoat tashkilotlari o‘rtasida hamkorlikni yo‘lga qo‘yish bolaning huquqiy bilim saviyasini oshirishga xizmat qiladi. Yoshlarning huquqiy tarbiyasi shaxsning to‘g‘ri kamol topishini ta’minlaydi, uni o‘z burch va mas’uliyatini bilishga, qonunni hurmat qilishga o‘rgatadi. Bolalarni qonuniy ravishda tarbiyalash qiyin, ammo mas'uliyatli vazifadir. Bu borada Adliya vazirligi zimmasiga qator vazifalar yuklangan. “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi qonun O‘zbekiston huquq tarixidagi birinchi alohida qonun bo‘ldi. Uning maqsadi bolaning huquqiy holatini, bolaning huquqiy kafolatlari va erkinliklarini belgilash orqali munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Qonunning asosiy ob'ekti bolaning huquq va manfaatlarini qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshirish kafolatlarini belgilashdan iborat. Aytish joizki, uning moddalarining yarmidan ko‘pi bola huquqlari kafolatlariga bag‘ishlangan. Qonunchilik palatasi tomonidan 2007 yil 23 noyabrda qabul qilingan; Senat tomonidan 2007 yil 1 dekabrda tasdiqlangan;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2008 yil 7 yanvarda imzolangan; 2008 yil 8 yanvarda matbuotda rasman e'lon qilingan va shu kuni kuchga kirgan qonun 4-bob, 32-moddadan iborat:
I bob: Umumiy qoidalar (1-6-moddalar)
II bob: Bola huquqlarining asosiy kafolatlari (7-23-moddalar)

III bob: Ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalar huquqlarining qo‘shimcha kafolatlari (24-29-moddalar).

IV bob: O‘zbekiston Respublikasining “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi Yakuniy qoidalar (30-32-moddalar) 07.01.2008 y. N ORQ-139 Ushbu Qonun 25.12.2009 y. O‘RQ-239-son Qonuniga muvofiq o‘zgartirishlar kiritildi
1-bob. Umumiy qoidalar (1-6-moddalar)
2-bob. Bola huquqlarining asosiy kafolatlari (7-23-moddalar)
3-bob Ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalarning huquqlari
Qo'shimcha kafolatlar (24-29-moddalar)
4-bob Yakuniy qoidalar (30-32-moddalar)
1-bob. Umumiy qoidalar
1-modda. Mazkur Qonunning maqsadi
2-modda Bola huquqlarini kafolatlovchi qonun hujjatlari
3-modda Asosiy tushunchalar
4-modda. Bolalar huquqlarini himoya qilish bo'yicha davlat siyosati
5-modda Davlat organlarining bola huquqlarini ta'minlash vakolatlari
6-modda. Fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari va notijorat tashkilotlarining bola huquqlarini ta'minlashdagi ishtiroki.