O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat сhet tillar instituti

Orqa miyaning ikki sigmenti.  

1-orqa miya nervining oldingi shoxi; 2- orqa miya nervi; 3-umurtqalar ora bog’; 4-

keyingi shox; 5-kulrang modda; 6- orqa miyaning oq moddasi. 

 

Kulrang  modda  odatda  nerv  hujayralarining  jamlanishinidan  hosil  bo’lgan  bo’lsa,  oq 

moddasi  nerv  tolalarining  jamlanishidan  hosil  bo’ladi.  Kulrang  moddaning  oldingi  shoxlarida 

harakat  (markazga  intiluvchi)  neyronlarining  tanalari  joylashgan  bo’lib,  uning  o’simtalari  esa 

oldingi  ildizlarni  hosil  qiladi.  Keyingi  shoxlarda  esa    markazga  intiluvchi  va  markazdan 

qochuvchi  neyronlar  orasidagi  bog’lanishlarni  bajaruvchi  oraliq  neyronlarning  hujayralari 

joylashgan.  Keyingi  ildizlar    esa  tanalari  orqa  miyaning  (umurtqa  pog’onalari  orasidagi) 

tugunlarida  joylashgan  sezuvchi  (markazga  intiluvchi)  hujayralarning  tolalaridan  hosil  bo’ladi. 

Keyingi  ildizlar  orqali  qo’zg’alishlar  periferiyadan  orqa  miyaga    o’tkaziladi  –  bular  sezuvchi 

ildizlardir. Oldingi ildizlar orqali qo’zg’alishlar orqa miyadan muskullarga va boshqa organlarga 

beriladi, bular harakat ildizlaridir. 

Orqa  miyaning  kulrang  moddasining  yon  shoxlarida  simpatik  asab  tizimining  vegetativ 

yadrolari joylashgan. 

Orqa  miyaning,  oq  moddasini    asosiy  massasini  tashkil  qiluvchi  nerv  tolalari,  orqa 

miyaning  o’tkazuvchi  yo’lini  tashkil  qiladi.  Bu  yo’llar  bilan  markaziy  asab  tizimining  turli 

qismlari orasida bog’lanishlar ta’min etiladi va yuqoriga hamda pastga tushuvchi yo’nalishlarga 

impulslar o’tadi. 

Orqa  miya  segmentli  tuzilishga  ega  bo’lib,  unda  31  ta  segment  mavjud.  Har  bir 

segmentdan  oldingi  va  keyingi  ildizlar  chiqadi.  Har  ikkala  ildiz  ham  miyadan  chiqishi  bilanoq 

bir-biriga  qo’shilib  orqa  miya  nervlarni  hosil  qiladi.  Segmentlar  miqdoriga  mos  holda  orqa 

miyadan  31  juft  orqa  miya  nervlari  chiqadi.  Orqa  miya  nervlari  aralash  nervlar  bo’lib,  ular 

markazga intiluvchi va markazdan qochuvchi tolalardan tashkil topadi. 

Orqa miya qattiq, o’rgimchak tњrisimon va tomirlari po’stloqlar bilan o’ralgan.