O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Alohida muhofaza etiladigan tabiiy 
hududlarning asosiy turlari
Davlat qo‗riqxonalari
Davlat tabiat 
yodgorliklari
Alohida muhofaza 
etiladigan o‗zga 
tabiiy hududlar
Davlat buyurtma 
maskanlari
Davlat milliy tabiat 
bog‗lari

---

243 
O‗zbekiston Respublikasining davlat tomonidan muhofaza 
etiladigan tabiiy hududlari 14.2.1-jadvalda ko‗rsatilgan. 
14.2.1-jadval 
O„zbekistonda joylashgan davlat qo„riqxonalari, rezervat, milliy 
tabiat bog„lari, davlat buyurtma maskanlari
54
 
 
№ 
Nomi 
Ixtisosligi 
Tashkil 
etilgan yili 
Maydoni 
(ga) 
1 Hisor tog‗-o‗rmon davlat 
qo‗riqxonasi 
tog‗-o‗rmon 
1983 
80986 
2 
Kitob geologik tog‗-
o‗rmon davlat qo‗riq-
xonasi 
tog‗ 
1979 
3938 
14.2.1-jadvalning davomi
3 
Nurota tog‗-yong‗oq 
davlat qo‗riqxonasi 
tog‗-
yong‗oq 
1975 
17752 
4 
Qizilqum to‗qay-cho‗l 
davlat qo‗riqxonasi 
to‗qay-qum 
1971 
10311 
5 Quyi Amudaryo biosfera 
davlat rezervati
qayr-to‗qay 
2011 
68718 
6 
Surxon tog‗-o‗rmon 
davlat qo‗riqxonasi
tog‗-o‗rmon 
1987 
24554 
7 
Ugom-Chotqol davlat 
milliy tabiat bog‗i
tog‗-o‗rmon 
1990 
574590 
8 Zarafshon to‗qay davlat 
qo‗riqxonasi
qayr-to‗qay 
1979 
2352 
9 
Zomin davlat milliy 
tabiat bog‗i 
tog‗-o‗rmon 
1976 
24110 
10 Zomin tog‗-archa davlat 
qo‗riqxonasi 
tog‗-archa 
1960 
26840 
11 
Chotqol biosfera tog‗-
o‗rmon davlat 
qo‗riqxonasi 
tog‗-o‗rmon 
1947 
35724 
12 
―Arnasoy‖ davlat 
buyurtma maskani 
ko‗l
1983 
63300 
13 
―Dengizko‗l‖ davlat 
ko‗l 
1973 
50000 
54
Atlas. O‗zbekiston iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi. –T., 2015. 

---

244 
buyurtma maskani 
14 
―Muborak‖ davlat 
buyurtma maskani 
cho‗l
1998 
219534 
15 
―Nurobot‖ davlat 
buyurtma maskani 
cho‗l 
1992 
40000 
Keltirilgan jadval ma‘lumotlari bilan tanishib chiqib, res-
publikamizda ekoturizm rivojlanishi kerak bo‗lgan birinchi navbat-
dagi ekoturizm resurslari davlat muhofazasida ekanligi ma‘lum 
bo‗ladi. Bu holat juda to‗g‗ri qaror qilingan. Dunyoning barcha dav-
latlarida ham 14.2.1-jadvaldagi tabiiy hududlar o‗zining o‗simliklar 
olami va hayvonot dunyosi bilan qattiq qo‗riqlanadi. Shu bilan 
birga, ta‘kidlash lozimki, juda ko‗plab davlatlarda, ayniqsa, tabiatda 
noyob o‗simlik yoki hayvon turlari muhofaza qilinadigan qo‗riqxo-
nalardan ham ekologik turizm maqsadlarida samarali foydalaniladi. 
Bunga misol qilib Afrika, Kanada, Amerika, Avstraliyadagi qo‗riq-
xonalar, rezervatlar va milliy parklar haqidagi kino-seriallarning 
tobora ommaviylashib borayotganligini keltirish mumkin. 
Shuningdek, ta‘kidlab o‗tish joizki, mamlakatimizda kamyob 
hayvonlarni urchitish bo‗yicha markazlar ham faoliyat ko‗rsatib 
kelmoqda (14.2.2-jadval). 
14.2.2-jadval