O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Turoperatorlar.
 
Ular 
turistik 
mahsulotlarni 
ulgurji 
sotuvchilar 
hisoblanishadi  Turoperatorlar  turistik  xizmatlar  ishlab  chiqaruvchilar  va  ularni 
chakana  sotuvchilar  o‘rtasida  bog‘lovchi  o‘rinni  egallaydi.  Ommaviy  turistik 
mahsulotlar  (inklyuziv  safarlar)  yaratish  uchun  ular  mehmonxona,  restoranlar, 
transport korxonalari katta hajmdagi xizmatlarini sotib oladilar. Ulardan belgilangan 
yo‘nalishda guruh va individual sayohatlar uchun safar paketlarini shakllantiradilar. 
Turoperatorlar  uyushtirilgan  turizmning  bosh  generatorlari  hisoblanadi. 
Ularning asosiy vazifasi bozor talablarini o‘rganish va qondirishdan  iborat. Ulgurji 
turfirmalarga  o‘z  biznesini  rivojlantirish  uchun  sezilarli  moliyaviy  vositalarni 
investitsiya  qilishga to‘g‘ri keladi. Bu o‘z savdo markazi va mahsulotning harakati, 
samarali sotish tarmog‘i yaratish va boshqalar uchun zarurdir. 
Turistik 
bozorning 
katta  bo‘lakligi  va  segmentatsiyasi  va  talab 
tuoperatorlarning  faoliyatini  o‘z  mahsulotini  aniq  ixtisoslangan  yo‘nalishga 
qaratishiga  zarurat  tug‘diradi.  Tuoperatorlik  faoliyatining  asosiy  ixtisoslashga 
yo‘nalishlari quyidagilar hisoblanadi: 
1.  Xorijiy  sayyohlarni  qabul  qilish  va  xizmat  ko‘rsatishga  ixtisoslashish.  Bu 
faoliyat  bilan  shug‘ullanuvchi  turfirmalar  qabul  qilish  bo‘yicha  turoperatorlar 
deyiladi. O‘zlarining asosiy vazifalarini bajarish uchun ular: 

 
mamlakatda  mavjud  turistik  resurslarni  va  ulardan  foydalanish,  egallash, 
o‘z  mamlakati  bo‘ylab  turistik  sayyohatlar  xususiyatlari  haqida 
axborotlarni yaxshi bilishi; 

 
o‘z  mamlakatida  turizmning  moddiy-texnik  bazasi  haqida  axborotga  ega 
bo‘lish,  turistik  xizmat  ko‘rsatuvchi  korxonalar  bilan  ishchan  aloqada 
bo‘lish va xorijiy turistlarga xizmat ko‘rsatish uchun ulardan foydalanish 
imkoniyatlari; 

 
xorijiy  turistlarni  vizali  qo‘llab-quvvatlash,  turfirma  taklif  etadigan 
mamlakatga safarlarni sotib olish huquqi (referens)ga ega bo‘lish; 

---

                      
293 

 
xorijiy turistik bozorda o‘z mahsulotini sotish va harakatlanish kanallariga 
ega bo‘lish. 
2.  O‘z  mamlakati  fuqarolarining  xorijga  turistik  safarga  borishini  tashkil 
qilishga ixtisoslashish. Bu operatsiyalar bilan shug‘ullanuvchi turfirmalar yo‘nalish 
bo‘yicha turoperatorlar deyiladi. O‘zlarinining asosiy funksiyalarini bajarish uchun 
ular: 

 
o‘z mamlakatida chiqish turizmi bozorida yaxshi o‘ringa ega bo‘lishi, o‘z 
yurtdoshlariga xorijga turistik sayohatlarni taklif etish va sotish imkoniga 
ega bo‘lishi; 

 
o‘z  turistlarini  xalqaro  uchastkalarga  borishini  ta’minlash  uchun  xalqaro 
tashrifchilar  (avia  va  avtotransport,  temiryo‘l  va  suv  transporti)  bilan 
mustahkam ishchanlik aloqasida bo‘lish;  

 
qabul  qilinadigan  xorijiy  turistlarga  sifatli  xizmat  ko‘rsatish  va  vizaviy 
qo‘llab  –  quvvatlashni  ta’minlash  uchun  qabul  qilish  bo‘yicha  chet  el 
turoperatorlari bilan mustahkam sherikchilik munosabatlariga ega bo‘lish; 

 
turli  mamlakatlarga  turistik  sayohatlar  shartlari  bo‘yicha  zarur  axborotga 
ega bo‘lish.