O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti tarix fakulteti

Manbalar va adabiyotlar 

 

 

Alimov I va b. Arxivshunoslik. Toshkent, 1997. 

 

Teoriya i praktika arxvnogo dela v SSSR. Moskva, 1980. 

14- Mavzu: Arxiv hujjatlari sharhi 

 

Reja: 

1.

 

Sharhning vazifasi va turlari 

2.

 

Sharhlarning tuzilishi 

 

 

Arxiv  hujjatlari  sharhi  –  bu  alohida  hujjatlar 

majmuasining 

tarkibi 

va 

mazmuni, 

uning 

manbashunoslik jihatdan tahlil qilish to’g’risidagi ma’lumotnomadir. 

 

Muammoli savol: Arxiv hujjatlari sharhi nima maqsadda yoziladi? 

 

Sharhlar  tuzishdan  asosiy  maqsad  manfaatdor  tashkilotlar  va  shaxslarni 

mazkur  hujjatlarning  xarakteri  va  ahamiyati  xususida  xabardor  qilishdir.  Arxiv 

sharhlari ikki xil bo’ladi: arxiv fondlari sharhi va mavzuiy sharhlar. 

Fondlar sharhi deganda ma’lum bir fond hujjatlarining tarkibi va mazmuni, 

ularning  manbashunoslik  jihatdan  tahlil  etish  xususidagi  arxiv  ma’lumotnomasi 

tushuniladi.  Mavzuiy  sharhlarda  esa  Biron-bir  mavzuga  bag’ishlangan 

hujjatlarning  tarkibi  va  mazmuni  haqida  (ularni  qaysi  fondda  saqlanishidan  qat’i 

nazar) axborot beriladi. 

Sharhlar  muhim  va  dolzarb  ahamiyatga  ega  bo’lgan  hujjatlarga  tuziladi. 

Nisbatan  yirik  bo’lgan  va  ayni  paytda  kam  o’rganilgan  fondlarga  sharhlar  tuzish 

maqsadga  muvofiqdir.  Saqlanayotgan  hujjatlarning  hajmi  katta  bo’lmasa  yoki 

ulardan  keng  ravishda  foydalanib  ilmiy  muomalaga  kiritilgan  bo’lsa,  bunday 

fondlarga  sharh  yozish  shart  emas.  Aksincha  u  yoki  bu  fondda  bir  xil  sarlavhali 

ko’p  yig’majildlar  saqlansa,  bu  yig’majildlar  mazmun  jihatidan  murakkab  va 

serqirra bo’lsa, bunday fondlarga sharh tuzish nihoyatda foydalidir (bayonnomalar,