O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

Xo‘jaliklarda ichki yer tuzish loyihalari
- faqat qishloq xo‘jalik korxonalari uchun 
tuziladi. Ularning asosiy vazifasi yerdan foydalanishni va yerlarni muhofaza qilishni hamda yer 
bilan ajralmas bog‘langan ishlab chiqarish vositalarini oqilona va samarali tashkil etishdan 
iborat. Shuning uchun ham xo‘jaliklarda ichki yer tuzish loyihalari nafaqat, qishloq xo‘jalik 
korxonalari xududlarini tashkil etishni balki, aholi yashash tizimini, ishlab chiqarishni, mehnatni 
va boshqarishni ham tashkil etish masalalarini o‘z ichiga oladi.
Yerni tuzish
- yerdan va u bilan ajralmas bog‘liq boshqa ishlab chiqarish vositalaridan, 
ishchi kuchlaridan belgilangan tartibda foydalanishni tashkil qilish tushuniladi. 
Yer tuzishni loyihalash bosqichlari
- tayyorgarlik ishlari; yer tuzish loyihasini ishlash; 
loyiha hujjatlarini ko‘rib chiqish va tasdiqlash; loyihani joylarga ko‘chirish; yer tuzish hujjatlari 
va materiallarini rasmiylashtirish va buyurtmachiga berish; yer egalari va yerdan 
foydalanuvchilar tomonidan loyihaning bajarilishi ustidan mualliflik nazorati. 
Tayyorgarlik ishlari
- ikki qismga bo‘linadi: kameral tayyorgarlik ishlari va dala 
izlanishlari.
Yer tuzish loyihasining tarkibiy qismlari
- bu bir-biri bilan bog‘liq va bir maqsad 
yo‘lida birlashtirilgan loyihaning asosiy vazifalari majmuidir. 
Loyiha elementlari
- bu loyiha planida va yerda natijalari ko‘rsatiladigan loyihaviy 
masalalardir.
Loyihalashning kompleks texnologiyasi
- an’anaviy texnologiya bilan birgalikda yer 
tuzishning ayrim masalalarini yechish uchun matematik modellashtirish va iqtisodiy-matematik 
usullardan foydalanishga asoslangan. Bu texnologiya masalalarning optimal yechimini topishga 
asoslangan bo‘lib, loyihaning quyidagi ko‘rsatkichlarini aniqlash imkonini beradi: 

---

91