O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

G‘arbiy Yevropa, AQSh va Kanadada yer tuzish, yer kadastri bilan bog‘liq. Bular 
quyidagi sabablardan kelib chiqqan: 
-
yer kadastri ma’lumotlaridan yerlarni taqsimlashda, qayta taqsimlashda, yer 
uchastkalarini birlashtirishda, yer uchastkalarining mulkiy huquqlari o‘tishi bilan bog‘liq 
jarayonlardan foydalaniladi va ular asosida yerga bo‘lgan mulkiy huquqlarni taqsimlovchi 
xujjatlar beriladi; 
-yer kadastri ma’lumotlari har xil darajadagi davlat organlari tomonidan yerdan 
foydalanish sohasidagi boshqaruv qarorlarni qabul qilishda qo‘llaniladi; 
-yer kadastri asosida nafaqat yer uchastkalarining balki boshqa yer bilan ajralmas 
bog‘langan ko‘chmas mulk ob’ektlarining ham hisobini olish va baholash amalga 
oshiriladi. Bu ma’lumotlar yer solig‘ini belgilash uchun ma’lumotlar asosi hisoblanadi; 
-yer kadastri ma’lumotlari yer egalariga o‘zlarining yer mulklariga xizmatlar 
majmuasini, har xil ob’ektlar qurilishini boshqarish, yer bilan bog‘liq har xil xarakatlarni 
amalga oshirish, o‘z yerlaridan jamiyat manfaatlari uchun foydalanishni kelishish 
imkoniyatlarini beradi. 
Shunday qilib, chet ellarda yer kadastri yer tuzish ishlarining katta qismini o‘ziga qamrab 
olgan. Ko‘p davlatlarda yer tuzish harakatlarining joylar s’yomkasi xaritalarini tuzish, o‘lchashlar 
bilan bog‘liq qismini amalga oshirish ishlari, yer kadastri yoki geodeziya va kartografiya bilan 
shug‘ullanuvchi xizmatlarda to‘plangan. 
Bunda yer tuzish ishlari o‘z ichiga quyidagi harakatlarni oladi: 
Har xil ma’muriy-hududiy tuzilmalarda yerdan foydalanishni rejalash (Land Use 
PLanning). Bu ishlar bizning davlatimizda ishlanadigan har xil darajadagi yer tuzish 
chizmalariga o‘xshash. 
Kelajakda yerdan foydalanishni belgilaydigan rejalarni ishlab chiqish zaruratini G‘arbiy 
Yevropada shaharlar o‘sishi va tabiatni muxofaza qilish maqsadlari keltirib chiqardi. Shaharlar 
kengayishi XX asrning 80-yillariga kelib davlatning yer siyosatiga qattiq ta’sir eta boshladi.