O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Qoraqolpoq davlat Unversiteti

• Og'ir meros

• Xotirani kuzatib borish zarurati

Mavzu: C++ tilining tayanch turlari

Reja:

• 1. Tayanch tur nomlari baytlardagi o’lchamlari bilan.
• 2. Mantiqiy tur, butun son turlari, belgi turlari haqida ma’lumot.
• 3. Suzuvchi nuqtali son turlari, Void turlari haqida qisqacha ma’lumot.
• 4.Turlangan konstantaga algoritm tuzish.

Quyidagi jadvalda C++ tilining tayanch turlari, ularning baytlardagi o’lchamlari keltirilgan.

Quyidagi jadvalda C++ tilining tayanch turlari, ularning baytlardagi o’lchamlari keltirilgan.

Mantiqiy tur Butun tur

Mantiqiy tur bu turdagi o’zgaruvchi Bool kalit so’zi bilan e’lon qilinadi. U turdagi o’zgaruvchi 1bayt joy egallaydi va 0 (false) yoki 0 dan farqli qiymat (true) qiymat qabul ilinadi. Mantiqiy turdagi o’zgaruvchilar qiymatlar o’rtasidagi munosabatlarni ifodalaydigan mulohazalarni rost (true) yoki yolg’on (false) ekanligini tavsiflashda qo’llaniladi. Mantiqiy tur qiymatlari ustida matniqiy ko’paytirish, qo’shish va inkor amallarini qo’llash orqali murakkab mantiqiy ifodalarni qurish mumkin.

Butun son qiymatlarni qabul qiladigan o’zgaruvchilar int (butun), short (qisqa) va long (uzun) kalit so’zlar bilan aniqlanadi. O’zgaruvchi qiymatlari ishorali bo’lishi yoki unsigned kalit so’zi bilan ishorasiz son sifatida qaralishi mumkin.

Belgi turlar Suzuvchi nuqtali tur

Belgi turidagi o’zgaruvchilar char kalit so’zi bilan beriladi va ular o’zida ASCII kodi haqidagi ma’lumotlarni saqlaydi. Belgi turidagi qiymatlar nisbatan murakkab bo’lgan tuzilmalar – satrlar, belgilar massivlari va boshqa hosil qilishda ishlatiladi.

Kasrli sonlarni ifodalashda suzuvchi nuqtali son turi ishlatiladi va u float kalit so’zi bilan e’lon qilinadi. Bu turdagi o’zgaruvchi uchun xotirada 4 bayt joy ajratiladi va (ishora, tartib mantissa) qolipida sonni saqlaydi. Agar kasrli son juda katta (kichik) qiymatlarni qabul qiladigan bo’lsa, u xotiradi 8 baytda ikkilangan aniqlik ko’rinishida saqlanadi va double kalit so’zi bilan e’lon qilinadi.

Void turi

Void turidagi programma ob’ekti hech qanday qiymatga ega bo’lmaydi va bu turdan qurilmani til sintaksisiga mos kelishini ta’minlash uchun ishlatiladi. Masalan, С++ tili sintaksisi funksiya qiymat qaytarishini talab qiladi. Agar funksiya qiymat qaytarmaydigan bo’lsa u void kalit so’zi bilan e’lon qilinadi.

Turlangan konstantalar const kalit so’zi bilan e’lon qilinadi, undan keyin konstanta turi va albatta initsializatsiya nomi bo’lishi kerak. Misol tariqasida turlangan va literal konstantalardan foydalangan holda radius berilganda aylana yuzasini hisoblaydigan programmani keltiramiz.

Turlangan konstantalar const kalit so’zi bilan e’lon qilinadi, undan keyin konstanta turi va albatta initsializatsiya nomi bo’lishi kerak. Misol tariqasida turlangan va literal konstantalardan foydalangan holda radius berilganda aylana yuzasini hisoblaydigan programmani keltiramiz.

Aylana yuzini hisoblaydigan programma

#include

#include

Using namespace std;

int main()

{

const double pi = 3.1415;

const int Radius =3; double Square =0; Square = pi * Radius * Radius; cout << Square << ‘\n’; return 0;

}

E’tiboringiz uchun raxmat!!