O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

va interfaol uslublar va pedagogik texnologiyalarni qo’llash 

II.1.  Fe’l mayllarini o’rgatish jarayonida nutq o’stirish……… 

II.2.  Zamon shakllarini o’rgatish jarayonida nutq o’stirish ……. 

II.3.   So’z gaplarni o’rgatish jarayonida nutq o’stirish………… 

II.4. O’quv jarayonida interfaol uslublar va pedagogik  

        texnologiyalarni qo’llash 

Ikkinchi bob yuzasidan xulosa………………………… 

Umumiy xulosalar …………………………………… 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati ……………………………… 

 

 

 

 

 

---

K I R I S H 

 

Kirish (Ishning umumiy tavsifnomasi) Mavzuning dolzarbligi.  

“Ta’lim  to’g’risida”gi  Qonun  va  Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturida 

ko’rsatilganidek  yosh  avlodni  jismonan  sog’lom,  ma’naviy  yetuk,  yuksak 

ma’naviyatli barkamol avlod etib tarbiyalashda barcha ta’lim sohalari  kabi ona 

tili  va  boshlang’ich  ta’limning  ham  muhim  ahamiyati  bor.  Chunki 

o’quvchilarning  ma’naviy kamol topishi ana shu davrdan e’tiboran shakllanadi. 

Shunday  ekan,  o’quvchilar  tafakkurini  shakllantirishda  ta’lim  va  tarbiyaning 

o’rni 

muhimdir. 

Zero, 

Prezidentimiz 

I.A.Karimov 

ta’kidlaganidek: 

“Ma’naviyatni shakllantirishga bevosita ta’sir qiladigan yana bir muhim omil  – 

bu ta’lim – tarbiya tizimi bilan chambarchas bog’liqdir.  

Ma’lumki,  ota-bobolarimiz  qadimdan  bebaho  boylik  bo’lmish  ilmu-

ma’rifat, ta’lim va tarbiya inson kamoloti va millat ravnaqining eng asosiy sharti 

va    garovi  deb  bilgan”

1

  -  deganida  ham  ta’lim  va  tarbiyaning  inson 

ma’naviyatidagi  o’rniga  to’xtalgan  desak  mubolag’a  bo’lmaydi.  Ayniqsa, 

umumta’lim maktablari o’quvchilarining ma’naviyat kamolotini o’stirish, ularni 

mustaqil  fikrlashga  o’rgatishda,  nutq  o’stirish  va  noannanaviy  dars  o’tishning 

o’rni  beqiyosdir.  Badiiy  asarlarni,  she’riyatni,  hikoya,  roman  va  maqolalarni 

hamda  matnlardagi  so’zlarni  tahlil  qilish,  shu  asosda  matndagi  so’zlarning  o’z 

o’rnida  qo’llanishini  aniqlash  va  belgilab  borish  o’qituvchidan  katta  bilim  va 

salohiyatni    talab  etadi.  Ishni  tahlil  qilish  jarayonida  biz  darsliklardagi,    badiiy 

asarlardagi,  gazeta  va  jurnallardagi  hamda  she’riyatdagi  matnlarni  tahlil  qilib, 

ularga  ma’no  va  mazmun  bag’ishlagan  narsa  so’zlar  ekanligini  ko’rsatishga 

harakat  qildik.  Biz  ko’pgina  misollarda  so’zlardan  va  interfaol  uslublar  va 

pedagogik  texnologiyalardan    foydalanishni  ham  nazariy  ham  amaliy  jihatdan 

yoritdik. Chunki har bir inson, ayniqsa, talaba va o’quvchilar shaxsning ismini, 

predmetning  nomini  (ot  so’z  turkumi  orqali),  rangini  va  sifatini  (sifat  so’z 

turkumi),  sonini  va  sanog’ini  (son  so’z  turkumi  orqali),  harakarini  va  holatini 

                                                

1

 Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – T.: Ma’naviyat 60- bet.  

---

(fe’l  so’z  turkumi  orqali)  aniqlaydi.  Shuningdek,  gapda  ravish,  olmosh  hamda 

yordamchi  so’z  turkumlarining  o’z  va  muhim  o’rni  bor.  Bular  esa  nutq 

o’stirishda bevosita ishtirok etadi. Bu esa ishimizning dolzarbligini belgilaydi.