O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti



Download 2,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/163
Sana31.12.2021
Hajmi2,75 Mb.
#212054
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   163
Bog'liq
informatika va axborot texnologiyalari

Konsentratorlar va modemlar  


 
32 
Kompyuterlarni tarmoqqa birlashtirish uchun konsentratorlardan foydalaniladi. Konsentratorlar orqali 
bir  necha  kompyuterlarni  mahalliy  tarmoqqa  birlashtiriladi.  Hozirgi  kunda  8,  12,  16,  24  va  48  ta 
kompyuterlarni  birlashtira  oladiganlari  sotuvga  chiqarilgan.  Ular  sekundiga  10/100  Megabit  tezlikda 
ma'lumot almashishni ta'minlay oladilar. Hozirgi paytda 1 Gigabit tezlikda ma'lumot almashish imkoniga ega 
konsentratorlar ishlab chiqilmoqda. 
Konsentratorlarning ma'lumot  almashish tezligi kompyuterlarga ulanadigan kabelning turiga bog'liq. 
Eshilgan  juftlik  deb  ataladigan,  telefon  kabeliga  o'xshash  kabel  10  Mb  tezlikda,  RJ  45  rusumli  8  ta  simlik 
kabellar 100 Mb, RJ 45E rusumli kabel 1 Gb tezlikda ma'lumot almashish uchun ishlatiladi. Konsentratorlarni 
kabel  yordamida  bir-biriga  ulab,  ixtiyoriy  topologiyaga  (tuzilishga)  ega  mahalliy  kompyuter  tarmoqlarini 
yaratish mumkin. 
 
Kompyuterlarni mahalliy tarmoqqa birlashtirish uchun Wi Fi texnologiyasidan foydalanish mumkin. Bu 
texnologiya yana  ular  qabul  qilingan  standart  raqamli  802.11  deb  ham  ataladi.  Bu  standartning  bir  necha 
turlari bo'lib, 802.11a da ma'lumot almashish tezligi 5,4 Mb/s, 802.11b turi 11 Mb/s, 802.11g da 54 Mb/s, 
802.11n turida 500 Mb/s gacha bo'lishi mumkin. Bu texnologiyaning o'ziga xos xususiyati, bu tarmoq yaratish 
uchun  kabelning  kerakmasligidir.  Maxsus  Wi  Fi  platasiga  ega  ixtiyoriy  ikkita  kompyuter  150  metrgacha 
masofadan o'zaro ma'lumot almasha oladi. 
Bunday  kompyuterlarni  mahalliy  kompyuter  tarmog'iga  ulanishi  uchun  maxsus  kirish  nuqtasi  deb 
ataluvchi  qurilma  kerak  bo'ladi.  Bu  qurilmalar  bir  tomondan  kabel  yordamida  mahalliy  tarmoqqa  ulansa, 
ikkinchi tomondan o'zidan 1,5 km masofadagi ikkinchi shunday qurilma bilan bog'lana oladi. Bundan tashqari, 
bu  qurilmaga  150  metrgacha  bo'lgan  masofadagi  Wi  Fi  qurilmalar  bu  nuqta  orqali  kompyuter  tarmog'iga 
ulana oladilar. 
Kompyuterlarni bevosita internet tarmog'iga ulash uchun modemlardan foydalaniladi. 
 
Kompyuterga  ega  foydalanuvchilarga  shu  xizmatlardan  foydalanish  imkoniyatini  beruvchi  qurilma 
modemdir.  Zamonaviy  modemlar  modulyasiya  demodulyasiya  funksiyalarini,  xatolardan  saqlanish 
funksiyalarini bajaradilar, start-stop sinxron o'zgartiruvchi, takt va sikllar bo'yicha sinxronizasiyalovchi, birlik 
elementlarni ro'yxatdan o'tkazish, ma'lumotlarni chiqish funksiyalarini bajaradi. Yuqoridigilar bilan bir vaqtda 
modemlar  raqamli  yozish,  tovush  chiqarish,  shartli  qo'ng'iroqlarni  tanib  olish  (ajratish),  chaqirayotgan 
abonent  raqamini  aniqlash,  masofadan  konfigurasiyalash,  ruxsat  etilmagan  kirishdan  himoyalash,  uzatish 
sharoitlariga adaptasiyalash va x.k. larni ta'minlaydi. 
Bir – biridan uzoqda joylashgan abonentlar orasida axborot almashish tizimida, ma'lumotlarni uzatishni 
amalga oshiruvchi texnik vositalar katta axamiyatga egadir. Ma'lumotlarni uzatish xizmati, foydalanuvchilarga 


 
33 
hujjatli axborot bilan almashish imkoniyatini beradi, uzoqda joylashgan foydalanuvchilarni ma'lumotlar banki 
va bazalariga kirish imkoniyat bilan ta'minlaydi, elektron pochtadan foydalanish imkoniyatini beradi. 
Modemning bajaradigan asosiy ishi, raqamli signallar ko'rinishidagi ma'lumotlarni keraklicha tezlik va 
aniqlik  bilan  uzatishdan  iboratdir.  Bu  masalaning  yechimi,  uzatish  va  modulyasiyaning  har  xil  usullardan 
foydalangan holda topish mumkin. Usullardan kerakli bir qator omillar bilan aniqlanadiki, ulardan eng muhimi 
– aloqa kanalining turi, shovqinlar tavsilotlari va uzatish tezligidir. 
Modemlar axborot manbasidan, aloqa kanalining parametrlariga ega bo'lgan va berilgan tuzilishga ega 
bo'lgan signallarni muvofiqlashtirish uchun xizmat qiladi. 
Muvofiqlashtirishning quyidagi masalalari mavjud: 
ma'lumotga ega signal spektrini kanalning o'tkazish polosasi bilan muvofiqlashtirish; 
ma'lumotga ega signal darajasini aloqa kanali bilan muvofiqlashtirish; 
ma'lumotni kiritish-chiqarish tezligini muvofiqlashtirish. 
Modemlarni turkumlanishi. 
Modemlarni shartli ravishda turkumlash imkoniyatini beruvchi bir qator belgilar mavjud: 
qo'llanish sohasi. 
Funksional tayinlanishi. 
Foydalaniladigan kanal turi. 
Tuzilishi bo'yicha bajarilishi. 
Modulyasiya  protokollarini,  xatolarni  tuzatish  va  ma'lumotlarni  siqish  imkoniyatini  qo'llab 
quvvatlash. 
Tadbiq etish sohasi bo'yicha modemlar bir qator guruhlarga bo'linadi: 
kommutasiyalanuvchi telefon kanallari uchun; 
ajratilgan (arendaga berilgan) telefon kanallari uchun; 
jismonan ulovchi liniyalar uchun; 
quyi darajadagi modemlar (chiziqli drayverlar) yoki qisqa masofalar uchun modemlar (Short Range 
mode); 
asosiy polosa modemlari; 
uzatishning raqamli tizimlari uchun (CSU-DSU); 
uyali aloqa tizimlari uchun; 
paketli radiotarmoqlar uchun; 
lokal radiotarmoqlar uchun.  
Uzatish usuli bo'yicha sinxron va asinxronlikka bo'linadi. 
Modem  kompyuter  bilan  asinxron  holatda,  va  masofadagi  modem  bilan  sinxron  holatda  ishlashi 
mumkin va aksincha. 
Bu holatda, odatda modem sinxron-asinxron deyiladi, yoki sinxron-asinxron holatda ishlaydi deyiladi. 
Modemlar tuzilishi bo'yicha quyidagicha ajratiladi: 


 
34 
Tashqi modem. 
Ichki modem. 
Portativ modem. 
Guruhli modem. 
Tashqi modemlar – kompyuter yoki boshqa terminlarga ulanadigan avtonom qurilmadan iboratdir. 
Ichki modem - kompyuterning tegishli joyiga ulanadigan kengaytirish platasidan iborat. 
Portativ  modem  –  Notebook  turkumiga  mansub  kompyuterlar  bilan  qurollangan  mobil 
foydalanuvchilar uchun mo'ljallangan. Ular kichik o'lchamli bo'lib qimmat bahosi bilan ajralib turadi,  ularning 
funksional imkoniyatlari to'liq funksiyali modem imkoniyatidan qolishmaydi. 
Guruhli modemlari – umumiy shassida modemlar PUL iga birlashtirilgan, umumiy oziqlantirish blokiga, 
boshqarish va akslantirishning umumiy qurilmasiga ega bo'lgan alohida olingan modellar birligiga aytiladi. 

Download 2,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish