O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Tovush kartalarining interfeysi. 
Tovush  kartasi  tashqi  analog  va  raqamli  audiosignallarni  ulash  uchun  razyomlar  to'plamiga  ega, 
bundan tashqari asosiy kartaning imkoniyatini kengaytiradigan  yordamchi kartalarni (dochernaya karta) 
ulash  uchun  qo'shimcha  interfeysi  bo'lishi  mumkin.  Yordamchi  kartalar  tarkibida  sifatli  sintezator, 
qo'shimcha yuqori sifatli SAP va ASP qurilmalari bo'lishi mumkin.  
Analog interfeyslar mikrofon, CD-ROMning analog chiqishini ulash uchun ishlatiladi.  
 
 
Audiosignallarni ulash raz'yomlari: a – mini – Djeki (stereo, mono, uchkanalli), b –CD – ROMni ulash 
uchun ichki raz'yomlar 
 
Tashqi  raz'yomlar  orqali  tovush  kartasiga  qurilmalarni  ulash  muammo  tug'dirmaydi,  chunki  ular 
universal bo'lib, orqa panelda markerlarga ega: 
 
Line In — magnitofondan, TV tyunerdan, sintezatordan chiziqli kirish. Sezgirligi – 0,1– 0,3 V. 
 
Line Out — tashqi kuchaytirgichlarga magnitofondan chiqish, signal darajasi sezgirligi — 0,1– 0,3  V. 
 
 Speaker Out — akustik tizimlarga yoki naushniklarga chiqish, unga tashqi quvvat kuchaytirgichlarini 
ulash maqsadga muvofiq emas, chunki bu erda chiziqli chiqishdan ham ko'proq xalal bor.  
 
Mic In — mikrofon kirishi, sezgirligi — 3 – 10 mV. Bu kirish ko'pincha monofonik bo'lib, ba'zi hollarda 
qo'shimcha  kontakti  (o'ng  kanal  o'rnida)mikrofonga  ta'minotni  uzatish  uchun  mo'ljallangan  uchkontaktli 
gnezdo (stereoga o'xshash) o'rnida ishlatiladi.  
 
Raqamli  interfeyslar.  S/PDIF  (Sony/Philips  Digital  Interface  Format)  interfeysi  –  raqamli 
audioapparaturalarning  bloklari  (DAT,  CD  –  ROM)  orasidagi  audiosignallarni  uzatish  uchun  mo'ljallangan 
raqamli  ketma  –  ket  interfeysdir.  Bu  interfeys  AES/  EBU  (Audio  Engineers  Society/European  Broadcast 
Union) studiya interfeysining soddalashgan varianti bo'lib, qarshiligi 75 Om, BNC razyomli, signal darajasi — 
0,5 – 13 V, kabel uzunligi  — 2 metrgacha bo'lgan koaksial kabeldan foydalanadi. Tovush kartalarida S/PDIF 
ichki  razyomlari  djemperga  o'xshash  bo'ladi.  CD/DVD  jamlagichlarining  yangi  ko'rinishida  xam  xuddi 
shunaqa razyomga ega.  
 
PS  shinasi  (Inter  1C  Sound,  Sony  va  Philips  tomonidan  ishlab  chiqilgan)  raqamli  audiosistemalar 
mikrosxemasi orasida ikki kanalli (stereo)RSM oqimlarini uzatish uchun mo'ljallangan. Bu interfeys tovush 
kartalariga qo'shimcha ASP va SAP qurilmalarini ulash uchun ishlatiladi. I2S protokoli juda sodda bo'lib, atigi 

---

 
95 
uchta chiziq signali ishlatiladi (7 – rasm): 
 
SCK — sinxronlashning doimiy signaliBu signalning fronti bo'ylab boshqa signallar tanlanadi; 
 
WS (Word Select) — uzatilayotgan so'zni tanlash (0 — chap kanal, 1 — o'ng kanal); 
 
SD  —  yuqori  biti  oldin  uzatiladigan  qo'shimcha  koddagi  ma'lumotlar  ketma  –ketligi.  Bu  qabul 
qiluvchining va uzatuvchining razryadligi mos kelmaganda interfeysni ishlatish imkonini beradi.   
 
 I2S interfeysi. 
  SCK va WS signallarini  shina nazoratchisi boshqaradi. Shina nazoratchisi rolini uzatuvchi, qabul qiluvchi yoki 
unga nisbatan biror – bir tashqi qurilma bajaradi.