O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Analog tovush kartalari. 
An'anaviy analog tovush kartasining soddalashtirilgan blok  – sxemasi 5 – rasmda ko'rsatilgan. Har 
xil manba  —  mikrofon, CD (bu erda odatda  analog interfeysli CD-ROM ishlatiladi), chiziqli kirish, shu 
jumladan  SAP  va  sintezator  miksher  bilan  qo'shiladi.  Miksherda  xar  bir  kirish  uchun  stereokanallarni 
balans va kuchaytirishni o'zgartiruvchi raqamli boshqariladigan analog regulyatorlari bor. Miksher tembr 
regulyatori  —  oddiy  yuqori  va  quyi  chastotalar  kuchayishining  regulyatori  yoki  ko'pyo'lakli  ekvalayzer 

---

 
93 
bilan to'ldirilishi mumkin. Analog signal miksherning chiqishidan  chiziqli chiqishga (Line Out) va oxirgi 
kuchaytirgichga (Spk.Out) kiradi.  
 
Analog tovush kartasining soddalashtirilgan blok – sxemasi. 
Tovush kartasining raqamli kanallari kengaytirish shinasidan SAPgacha va ASPdan orqaga, ya'ni shinaga 
interfeysli  sxema  orqali  o'tadi.  O'zgartirishlar  diskretlash  chastotasini  aniqlovchi  dasturlanadigan 
generatordan sinxronlashtiriladi. Diskretlash chastotasini, razryadliligini (8 yoki 16 bit) va ishlatilish rejimini 
(mono/stereo)  yozish  mahalida  tanlanadi.  Bu  parametrlar  bilan  raqamlashtirishning  sifati  va  axborotning 
xajmi  bog'liqdir.  Parametrlarning  xuddi  shu  qiymatlari  bu  yozuvni  eshittirishda  ham  o'rnatilishi  shart  (bu 
ma'lumotlar  tovush fayllarining sarlavhasida  saqlanadi). Eshittirish  parametrlarining yozish  parametrlariga 
nisbatining o'zgarishi ma'lumotlar faylini dasturiy o'zgartirilishini talab qiladi. Tovush kartalarining xammasi 
xam  DMA  kanallari  ikkita  bo'lishiga  qaramasdan  raqamli  kanallarning  to'la  dupleksli  rejimda  ishlashini 
ta'minlamaydi. To'la dupleksli rejim, masalan IP-telefoniyada ishlatiladi, mikrofondan analog signal ASPga, 
undan  chiqqan  raqamli  oqim  siqilgan  holda    IP  –  tranportning  paketlariga  joylanadi.  Paketlardan  qabul 
qilingan  ma'lumotlar  bir  vaqtning  o'zida  SAP  orqali  audiochiqishga  yo'naltiriladi.  5  –  rasmda  ko'rsatilgan 
strukturada bu oqimlar miksherda kesishadi. Zamonaviy kartalarning deyarli xammasi to'la dupleksli rejimda 
ishlaydi. Ularda ikkitadan miksher bo'lib, bittasi yozish uchun, ikkinchisi esa eshittirish uchun xizmat qiladi. 
Mukammal kartalarda SAP o'zgartirgichlari (stereofonik) ikkita bo'lishi mumkin, biri ovozyozuvini eshittirish 
uchun  xizmat  qilsa,  ikkinchisi  raqamli  sintezatorga  xizmat  qiladi.  Signal  prosessorlar  asosida  qurilgan 
zamonaviy kartalarda analog miksherlar raqamliga almashtirilyapti.