O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti «kasbiy ta’lim»

Barbotajli bug‘latish qurilmalari.
Yuqori xaroratda qaynaydigan va о‘ta agressiv eritmalar – sulfat, xlorid, fosfat kislotaning eritmalari isituvchi inert gazlarning bevosita kontaktli ta’sirida barbotajli bug‘latish apparatlarida bug‘latiladi.

Issiqlikni yaxshi о‘tkazadigan, zanglamaydigan, yuqori xaroratlarga chidamli materiallarni topish qiyin bо‘lgani uchun, bunday eritmalarni isituvchi agent devor orqali berish bilan bug‘latib bо‘lmaydi. Ichik qismi о‘ta chidamli va zanglamaydigan material (g‘isht, keramik plita) bilan bevosita tutun gazlarining aralashuvi ta’sirida bug‘latiladi. Gaz beriladigan barbotaj quvurlar termosilid, grafit va zanglamaydigan materiallardan tayyorlanadi.

Quyidagi rasmda tutun gazi bilan ishlaydigan barbotajli bug‘latgichning sxemasi keltirilgan. Tutun gazi qobiqning pastki qismiga beriladi va barbotajli tо‘r orqali о‘tganda eritmaning ichida mayda pufakchalarga ajraladi; natijada katta issiqlik almashinish yuzasi xosil bо‘ladi. Bunda erituvchi jadallik bilan bug‘lanishga uchraydi. Gaz pufakchalari suv bug‘lari bilan tо‘yingandan sо‘ng eritmaning yuzasiga chiqadi; bu pufakchalar yorilgandan keyin bug‘ gaz aralashmasi eritmaning ustidagi bо‘shliqqa siljishi uchun xizmat qiladi. Eritmaning ustidagi xarorat eritma xaroratdagi nisbatan 2-5 ⁰S kattaroq bо‘ladi. Barbotajli apparatlar bitta va bir necha seksiyalarga ajratilgan bо‘lishi mumkin. bundan tashqari aralashtirgich bо‘lgan barbotajli apparatlar xam ishlatiladi.

Bunday apparatlarning afzalligi – tayyorlash oson, ishlatish esa qulay. Kamchiligi: yonish maxsulotlari ta’sirida bug‘lanayotgan eritma ifloslanib qolishi mumkin.

1-rasm. Barbotajli bug‘latish qurilmasi. 1-qobiq; 2-tо‘r.