O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

Magmatik  jinslarning  kimyoviy  tarkibi.  Magmatik  jinslarda  u-yoki  bu 

miqdorda uchraydigan elementlarning ro‘yxati ancha uzun, amalda ularda barcha 

kimyoviy  elementlar  uchraydi.  Ularning  orasida  eng  keng  tarqalgani  kislorod 

bo‘lib,  u  magmatik  jinslar  tarkibining  deyarli  yarmisini  tashkil  etadi.  Tog‘ 

jinslarining kimyoviy tarkibi SiO2, Al2O3, Fe2O3, FeO, MgO, SaO, Na20 va K20 

oksidlari yordamida ifodalanadi. 

Magmatik  jinslar  kimyoviy  va  mineral  tarkibi  bo‘yicha  turli-tuman,  ammo 

ularning barchasida kislorod va kremniy mavjud bo‘ladi. 

Magmatik  tog‘  jinslarining  tasnifi  ularning  kimyoviy  tarkibini  o‘rganishga 

asoslangan.  Magmatik  jinslar  SiO2  miqdori  bo‘yicha  o‘taasosli,  asosli,  o‘rta  va 

nordon  turlarga  bo‘linadi.  O‘taasosli  jinslarda  kremnezyom  SiO2  miqdori  <44% 

bo‘ladi. Asosli jinslarda bu ko‘rsatkich SiO2 = 44-53% ni, o‘rta jinslarda SiO2 = 

53-64% ni, nordon jinslarda SiO2 = >64% ni tashkil etadi.