O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti qo’lyozma huquqida udk 51.(076). 62. Suropov Bahodir Maydonovichning korxona hisobotlarini tayyorlash va taqdim etishni avtomatlashtirishda axborot- kommunikatsiya

Tadqiqot bo‘yicha qisqacha adabiyotlar tahlili. Respublikamizda MS Excel dasturida ishlashni yoritib beruvchi bir nechta adabiyotlar mavjud. Ular:

SH.S.Nasreddinova tomonidan MS Excel-7 saxifalari kitobida, Sh.Shoyqulov, A.Xolmurodovlar tomonidan “Kompyuterga oid 222 muammo va yechimlar”, A.Aripov va boshqalar tomonidan “Informatika va axborot texnologilari” darsligida, O‘rta-maxsus, kasb-hunar ta’limi rivojlantirish instituti tomonidan “Informatika va axborot texnologiyalari”nomli elektron multimedia darsliklarda MS Excel dasturida ishlashga oid boshlang‘ich tushunchalar, kirish ma’lumotlar, elementar hisoblashlar, funksiyalar bilan ishlash kabi tushunchalar yoritib berilgan.

M. Mamarajabov ilmiy tadqiqotlarida elektron jadvallar mavzusini o‘qitishning metodik asoslari ishlab chiqilgan.

I.M.Karimov, F.Kadirovlar tomonidan ishlab chiqilgan “MS Excel dasturida diagrammalar yaratish nomli o‘quv qo‘llanmada MS Excel dasturida kiritilgan ma’lumotlarga mos diagrammalar yaratish ularni turli shakllarga keltirish ifodalash keng tushuntirib berilgan.

Xorijlik olimlardan A.Vasilyev, A.Telina mustaqil o‘rganuvchilar uchun (Расчети в Ехсел 2007 финанси экономика и бухгултерия ) “Ехсел 2007 da buxgalteriya, iqtisodiy va moliyaviy hisobotlar”, Garnayev A.Y. (Исползование MS Excel и ВБА в экономике и финансах) “Moliya va iqtisodda MS Excelning qo‘llanilishi”, Skott K. (Бюджетирование и финансовие расчети с помошю Microsoft Excel) “MS Excelda moliyaviy budjetlar” kitoblari chop etilgan. Ushbu adabiyotlarda MS Excel dasturida ishlash asoslari, formula va funksiyalar, moliyaviy hisoblar, ishchi hodimlarning ma’lumotlar bazasini yaratish, jismoniy shaxslarning ish xaqi va soliqlari hisoblash, MS Excel dasturi funksiyalar ma’lumotnomasi keng yoritib berilgan.

Yuqorida keltirilgan adabiyotlar mavjudligiga qaramasdan, aynan o‘zbek tilida kichik biznes va tadbirkorlik korxonalarning moliyaviy hisobotlarini MS Excel dasturidan foydalanib avtomatlashtirish yoritib, ko‘rsatib berilmagan.

Shularni hisobga oladigan bo‘lsak bizning dissertatsiya ishimiz dolzarb mavzu hisoblanadi.

Tadqiqotda qo‘llanilgan uslublarning qisqacha tavsifi; Bizga ma’lumki ilmiy tadqiqotlar ikkiga bulinadi.

1. 
   Fundamental (nazariy) tadqiqotlar.
   
2. 
   Emperik (amaliy) tadqiqotlar.
   

Bizning dissertatsiya ishimizni bevosita emperik (amaliy) tadqiqot hisoblanib, uni bajarishda qo‘yilgan maqsadga asoslanib, kuzatish, suhbat, qiyoslash, tahlil va ekspriment kabi tadqiqot uslublaridan foydalandik.

Kuzatish. Dissertatsiya ishini amalga oshirish uchun, kichik korxonani tanlab oldik va unda bajariladigan ish jarayoni kuzatdik.