О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti botanika kafedrasi


Teshik  choyo‘t.-(  Hupericum  perforatum)



Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/54
Sana07.07.2021
Hajmi2,02 Mb.
#111596
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   54
Bog'liq
tanxozdaryo havzasi florasi osimliklar qoplami va ularning ekologik holati

Teshik  choyo‘t.-(  Hupericum  perforatum)  ushbu  o‘simlik  ko‗p  yillikdir. 

Bizning kuzatishlarimizdan ushbu o‘simlikning bo‗yi 75 sm gacha yetib, poyasi 

silliq,  yuqori  qismi  shoxlangan.  Bargi  tuxumsimon,  to‗pgullari  cho‗tkasimon 

ro‗vak yoni yumaloq tuxumsimon shaklda bo‗ladi. Choyo‗t may–avgust oylarida 

gullaydi,  iyul–sentabr  oylarida  esa  urug‗i  pishadi.  Choyo‗tning  shifobaxshligi 




 

59 


qadimdan ma‘lum. Shu sababli xalqimiz choy o‗tni 99 dardning davosi deb bejiz 

aytmagan.  Uning  yer  ustki  qismidan  jigar,  oshqozon,  shamollash  kabi 

kasalliklarni  davolashda  burushtiruvchi  va  siydik  haydovchi  vosita  va  bo‗yoq 

sifatida  foydalanilgan.  Bu  o‗simlikning  bargi,  novda  va  to‗pgullari,  ayniqsa 

gullash  davrida  dori–darmonlik  xususiyatiga  ega  bo‗lib,  ulardan  tabobatda 

oshqozon–ichak,  jigar,  yutal,  yara,  zotiljam  kasalliklarini  davolashda,  qon 

ketishini  to‗xtatishda  dori–darmon  sifatida  foydalaniladi.  Choyo‗tdan 

antibakterial xususiyatiga ega bo‗lgan imnun hamda oqsilli preparat tayyorlanadi. 

U  shikastlangan  to‗qimani  tiklaydi.  Ba‘zi  ma‘lumotlarga  qaraganda  choyo‗tdan 

olingan sharbat vena qon tomiriga yuborilsa, u yurak faoliyatini va qon bosimini 

yaxshilaydi, ishtahani ochadi, oshqozon–ichak ishini tartibga soladi. Bolgar xalq 

tabobatida  choyo‗tidan  oshqozon  shirasidagi  kislotalikni  pasaytirishda  bo‗g‗im 

bodini, buvasil (gemorroy) jigar, buyrak kasalliklarini davolashda foydalaniladi. 

Choyo‗tning  shifobaxsh  bo‗lishiga  sabab,  uning  tarkibida  turli  kimyoviy 

moddalar  bo‗lishidir.  3,8–13%  tannid,  14%  smola,  12%  shakar  moddalari,  och 

0,5 % efir moyi, giprozir, glyukozid, flavon, giparik, giperisin, pisivdogeperisin, 

karotin, antotsian, organik kislotalar, menechap tuzlar va C, A vitaminni bo‗ladi. 

Guli  ro‘vaksimon  to‘pgul,  sariq,  ikki  jinsli,  kosachabarglari  ko‗pikga 

yarmisigacha qo‗shilgan. Changchilar ko‗p, o‗zaro outashgan, urug‗chi 1ta, 3–5 

uyali, mevasi ko‗sakcha. 




Download 2,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish