O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti falsafa kafedrasi

 

 

 

 

 

 

 

---

 

4 

S O’ Z   B O SH I  

 

O’zbekiston  davlat  mustaqilligiga  erishgach,  barcha  ijtimoiy  fanlar  kabi  falsafa  fanining  ham  muammolariga  

munosabat  o’zgardi.  

O’zbekiston Prezidenti  Islom Karimov ijtimoiy- gumanitar  fanlarning  jamiyat  taraqqiyotidagi  o’rni iva  ahamiyati 

ustida  alohida  to’xtab  qo’yidagi  fikrlarni  aytgan  edi:  «  Fanning  vazifasi  kelajagimizning  shakli-shamoyilini    yaratib  berish,  

ertangi  kunimizning yo’nalishlarini, tabiiy qonuniyatlari, uning qanday bo’lishini ko’rsatab berishdan iborat, deb  tushunaman. 

Odamlarga  mustaqillikning  afzalligining,    mustaqil    bo’lmagan    millatning    kelajagi      yo’qligini,  bu  bir  tabiiy  qonuniyat 

ekanini isbotlab, tushuntirib berish kerak. Fan jamiyat taraqqiyotini olg’a siljituvchi kuch, vosita bilmog’I lozim».

1

   

Falsafa  ko’p  qirrali,  umumiy  ijtimoiy-  ma’naviy  bilimlar  tizimidir.  Falsafa  ijtimoiy  ongning  nazariy  shakli  sifatida, 

jamiyatdagi аxloqiy, estetik,  mantiqiy  va boshqa ijtimoiy  gumanitar  fanlar bilan  jamiyatning bir butun  moddiy  va  ma’naviy 

hayoti bilan chambarchas borliqdir. 

O’zbekiston  davlat  mustaqilligiga  erishgach  barcha  ijtimoiy  fanlar  kabi  axloqshunoslik  yangi  jamiyatda  tobora  o’z 

yuksak  mavqeini  egallab  bormoqda.  «O’zbekistonning  kelajagi,  buyukligi  avvalo,  yosh  avlodning  ma‘naviy-axloqiy,  siyosiy 

va estetik jihatdan kamol topishi bilan chambarchas bog`liqdir. Bu esa ijtimoiy ong shakllari, shu jumladan, axloqiy - estetik 

ongni shakllantirish va rivojlantirishni talab etadi». 

Etika  (axloqshunoslik)  hamma  davrlarda  ham  yuksak  ahamiyat  kasb  etib  kelgan  fan.  Faqat  zulm  va  zuravonlikka, 

adolatsizlik  va  huquqsizlikka  asoslangan  totalitar  tuzumlardagina  u  yolg’onga  bo’ysundirilgan,  soxtalashtirilgan  hamda  shu 

yo’l bilan ahamiyati pasaytirilgan. 

«Aslini olganda,  -  deb ta‘kidlaydi Prezident I.A.Karimov,  -  axloq  –  ma‘naviyatning o’zagi.  Inson axloqi shunchaki 

salom-alik, xushmuomilalikdangina iborat emas. Axloq – bu, avvalo, insof va adolat tuyg’usi, iymon, halollik degani».  

Bu  fikrlar,  bir  tomondan,  eski  tuzumdan  qolgan  axloqsizlik,    ko’rinishlariga  loqayd  qarovchilarga  va  bu  fanlarni 

yengil-elpi,  ikkinchi  darajali  fan  sifatida  tushunuvchilarga  adolatli  zarba  bo’lsa,  ikkinchi  tomondan  etikaning  jiddiy  nazariy 

tadqiqotlarga suyanishi keraqligini ta‘kidlaydi. Zero, hozirgi sharoitda milliy va umuminsoniy etik  qadriyatlar hamda qadimiy 

urf-odatlar, an‘analar mustaqil O’zbekistonda yangi zamon ma‘naviy qadriyatlarini yaratishda asos bo’lib xizmat qilishi talab 

etadi.  

Mazkur  Etika  (axloqshunoslik)  fanidan  yozilgan  ma‘ruza  matnlari  oliy  ta‘limdagi  nofalsafiy  bakalavriat  tizimi 

talabalari  uchun  yangi  namunaviy  dastur  asosida  yozilgan  hamda  talabalarga  axloqshunoslik    tarixi  hamda  nazariyasidan 

zamonaviy bilim berishga, ularni yuksak axloq egasi qilib tarbiyalashni  yuksaltirishga yo’naltirilgan. 

 

 

 

                                                 

1

 I.Karimov Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. Т., «Sharq»nashriyot-matbaa konserni Bosh tahririyati,1998, 25-bet .  

---

 

5