O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti «Atrof muhit himoyasi va ekologiya» kafedrasi

5.4.Daryolarning  geologik  faoliyati.  Daryo  erroziyasi.  Daryo 

suvi  o’zanini  va  qirg’oqlarini  yuvadi,  chuqurlashtiradi  va  kengaytirib 

beradi.  Agar  daryo  suvining  tezligi 

katta  bo’lsa,  u  o’z  tagini  jadallik 

bilan  yuvadi  va  tagi  bo’ylab  katta  jins  bo’laklarini  yumalatadi,  mayda 

bo’laklarni  esa  oqizadi.  Mana  shu  jins  bo’laklari  esa  tog’  jinslarini 

arralashga, chuqurlatib qirqishiga asosiy sabab bo’ladi. 

Daryo suvlarining o’z tagini va qirg’oqlarini yuvish jadalligigi va 

miqdori  vodiyda  tarqalgan  tog’  jinslarining  tarkibiga  va 

mustahkamligiga bog’liq. Suvlar tog’ jinslarini yuvib, qiyalik asoslarini 

o’yadi,  chuqurchalar  hosil  qiladi  va  qiyalik  mustahkamligini 

kamaytiradi,  so’ngra  tog’  jinslari  suvga  ag’dariladi.  Bu  tog’  jinslari