O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti

Glossariy (asosiy terminlar)
Ifodali o‘qish - axloqiy-estetik tuyg‘ularni shakllantirish.
Ilmi tajvid - o‘rta asrlarda adabiy talaffuz me’yorlarini o‘rgatuvchi fan bo‘lgan.
Ilmi kalom - jonli nutq asoslarini o ‘rgatuvchi fan.
Ilmi munozara fani ilmiy va adabiy bahsni o‘rgatgan.
Kohinlar - “Avesto” targ‘ibotchilari. Qadimgi notiqlar.
Voizlar - axloqiy-ta’limiy, ijtimoiy-siyosiy mavzularda nutq so‘zlovchi ma’rifat targ‘ibotchilari.
Voizlik turlari: dabirlik, xatiblik, muzakkirlik.
Substantsiya - tub mohiyat.
Aksidentsiya - tasodifiy hoi, hodisa; tub mohiyati e’tibori bilan uncha ahamiyati bo‘lmagan juz’iy xususiyat.
Ritorika - notiqlik san’atini o‘rgatuvchi fan.
Logograflar - so‘zlovchilarga tayyor nutq matnlarini yozib beruvchi kishilar.
Isokrat, Lisiy, Gipereid, Esxil, Afrikan, Leliy, Galba, Karbon - antik davming mashhur notiqlari.
Nafas - ifodali o‘qishning muhim vositasi. Ovozni shakllantirish, ovoz turlari.
Modulyatsiya - so‘zlash jarayonida ovozning balandlab va pasayib turishi.
Artikulyatsiya - nutq organlarining ma’lum tovushni hosil qilish paytidagi harakati va holati.
Urg‘u - so‘z, sintagma yoki gapdagi supursegment elementlardan biri.
Sintagma urg‘u - nutq oqimining ma’no jihatidan muhim bo‘lgan qismini (sintagmani) alohida ta’kidlash, ajratish uchun qo‘llanadigan urg‘u.
Logik urg‘u - tinglovchining e’tiborini gap bo‘laklaridan biriga alohida jalb etish uchun qo‘llanadigan urg‘u.
Emfatik urg‘u - (emotsional urg‘u) so‘z ma’nosi bilan birga, so‘zlovchining his-hayajonini, voqelikka bo‘lgan sub’ektiv munosabatini ifodalash.
Pauza - nutq oqimidagi ayrim to‘xtalishlar.
Intonatsiya - og‘zaki nutqning ritmik-melodik tomoni, undagi ovoz tovlanishlari
Darak intonatsiyasi - tinch ohang.
So‘roq intonatsiyasi - ko‘tariluvchi ohang.