O‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti kasbiy ta’lim fakulteti mehnat ta’limi va chizmachilik kafedrasi

3. 5. Gazni jo‘natishga tayyorlash.

Quduqlardan olinayotgan gazning tarkibi va ularning salbiy ta’sirlari

Quduqlardan olinayotgan tabiiy gaz tarkibida qattiq zarrachalar (qum , korroziya mahsuloti) suyuq uglevodorod (kondensatlar), suv bug‘i, vodorod sulfidi (H₂S), uglerod nordon gazi (CO₂) va inert gazlar bo‘ladi.

Gaz tarkibida qattiq zarrachalarning bo‘lish gaz bilan o‘zaro ta’sirda bo‘lgan kompressor metall qismlari va quvurlarning errozik yemirilishini sodir etadi. Bundan tashqari qattiq zarrachalar quvurlariga o‘rnatilgan armaturalarni, o‘lchash asboblarini iflosalantirib ishdan chiqaradi hamda quvurning past bo‘limlarida yig‘ilib, uning ko‘ndalang kesim yuzasini kamaytiradi. Bu, o‘z navbatida, quvurning gaz o‘tkazuvchanlik qobiliyatini kamaytiradi.

Gaz tarkibidagi suyuq uglevodorodlar ( gaz kondensatlari) ham quvurning past joylarida yig‘ilib, qirqim yuzasini kamaytiradi hamda quvur detallarining korroziyalanishiga yordam beradi.

Gaz tarkibida bo‘lgan namliklar ma’lum sharoitda gaz komponentlari bilan qorsimon ko‘rinishidagi qattiq gidrat birikmalarini hosil qiladi. Masalan, C₂H₆·6 H₂O; C₂ H_6· 8 H₂O; C₃H₈· 17 H₂O; C₄ H_10·17 H₂O. Bu birikmalar quvur ichida gidrat.