O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti


 Tabiiy gazni oltingugurtli birikmalar va karbonat angidrit gazidan



Download 1,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/5
Sana07.04.2020
Hajmi1,59 Mb.
#43335
1   2   3   4   5
Bog'liq
tabiiy gazni tayyorlash tizimlarida qollaniladigan jihozlar va ularga texnik xizmat korsatish


2.2. Tabiiy gazni oltingugurtli birikmalar va karbonat angidrit gazidan 

tozalash 

Kо‘pgina  tabiiy  gaz  konlarida  gazning  tarkibida  oltingugurt  birikmalari  va 

karbonat angidrit gazi bо‘lib, ular nordon gazlar deb ataladi. Oltingugurt birikmasi 

gazni  qayta  ishlash  jarayonida  katalizatorlarni  buzadi,  yonganda  CO

2

  va  CO


3

 


22 

 

oksidlari paydo bо‘ladi, atmosfera havosiga chiqarilganda insoniyat va atrof muhit 



uchun  xavflidir.  Vodorod  sulfid  va  karbonat  angidrit  CO

2

  gaz  va  suv  mavjud 



bо‘lgan  muhitda  pо‘lat  quvurlarda,  quvur  uzatmaning  jihozlarida,  komperessor 

mashinalarida  korroziyani  hosil  qiladi.  Ular  mavjud  bо‘lganda  gidratlanish 

tezlashadi.  Oltingugurt  komponentlari  mavjud  bо‘lganda  iste’molga  beriladigan 

gazning tarkibiga yuqori talablar qо‘yiladi. Hozirgi  vaqtda vodorod sulfidning H

2



tabiiy gazda ruxsat etilgan miqdori 5,7 mg/m



3

, umumiy oltingugurt 50 mg/m

3

 dan 


yuqori  emas,  karbonat  angidirit  CO

2   


gazining  miqdori  esa  2  %  dan  kо‘p  emas. 

Tabiiy  gazning  oltingugurtli  komponentlari  birinchi  navbatda  H

2

S  oltingugurt 



ishlab chiqarish uchun asosiy xom ashyo hisoblanadi.  

Gazni  oltingugurtdan  tozalik  darajasi  99,9  %ni  tashkil  qiladi.  Hozir 

qо‘llaniladigan  “SHо‘rtanneftgaz”  MCHJ  va  Muborak  gazni  qayta  ishlash 

zavodlaridagi  yangi  texnologiyalar  asosida  oltingugurtni  ishlab  chiqarish  va 

atmosfera bosimini tozaligini ta’minlashdan iborat.  

Katta  hajmdagi  gazlarni  tozalashning  an’anaviy  usullariga  quyidagi 

jarayonlar kiradi:  

1)  nordon komponentlarni qazib olish, tozalangan gazni ishlab chiqarish;  

2)  oltingugurtdagi nordon gazlarni qayta ishlash;  

3)  chiqib ketuvchi gazlarni tozalash yoki yoqish;  

4)  yongan gazlarni tozalash. 

Tabiiy  gazning  tarkibidagi  yuqori  komponentlarni  olish  uchun  asosan 

absorbsiyali  regenerativ  jarayonlar  qо‘llaniladi.  Gazdan  nordon  komponentlar 

kimyoviy  yoki  fizik  absorbsiya  jarayonida  olinadi.  Undan  keyin  esa  oltingugurt 

ishlab  chiqarish  qurilmasiga  yо‘naltirilgan  tо‘yintirilgan  absorbent  regeneratsiya 

qilinadi va nordon gazning oqimi olinadi.  

Kimyoviy  absorbsiya  jarayonlarida  yutuvchilarni  suvli  aralashmasi 

qо‘llaniladi.  Kimyoviy  yutuvchilar  sifatida  monoetanolamin,  dietanolamin, 

diglikol’amin, ishqorli metallar qо‘llaniladi.  

Kimyoviy absorbsiya qо‘llanish sxemasi 2.2-rasmda keltirilgan.  



23 

 

Monoetanolamin  jarayoni  kо‘p  qо‘llaniladi  va  yutuvchilar  bilan  yuqori 



darajada  reaksiyaga  kirishuvchanligi  bilan  tavsiflanadi.  U  yuqori  darajada 

kimyoviy chidamli va kapital sarf xarajatlari kam.  

Monoetanolaminning oltingugurt va nordon karbon gazlari о‘zaro ta’sir etish 

reaksiyasini quyidagi kо‘rinishdagi tenglamalar orqali ifodalash mumkin:  



S

O

H

C

S

Н

Н

О

Н

С





2

5



2

2

2



2

2

]



)

[(

2



   

(2.1) 


3

2

5



2

2

2



2

5

2



]

)

[(



2

CO

H

Н

О

Н

С

CO

O

H

Н

О

Н

С





 (2.2) 


 

 

2.2-rasmKimyoviy absorbsiya usulida 



tabiiy gazni tozalash qurilmasining 

sxemasi: 1-ajratgichga kirish; 2-absorber; 

3-gidravlik  turbina; 4-nasos; 5-

shamollatgich; 6-oraliqqa о‘rnatilgan 

sig‘im; 7-issiqlik almashtirgich; 8-filtr; 9-

desorber; 10-havo sovutgichi; 11-refleksli 

ajratgich; I-xom gaz; II-tozalangan gaz; 

III-tо‘yintirilgan absorbent; IV-

regeneratsiyalangan absorbent; V-

shamollatilgan gaz; VI-nordon gaz.  

 

2.3-rasm. Fizik  absorbsiya usulida 



gazni quritish qurilmasining 

sxemasi: 

1-absorben; 2-detander; 3-sovutgich; 

4,5 va 6-birinchi, ikkinchi va uchinchi 

pog‘ona shamollatgichlari; 7-

bug‘lantirish kolonnasi; 8-havo 

purkagich; 9-nasos; 10-issiqlik 

almashgich; I-kirib keluvchi gaz; II-

tо‘yintirilgan absorbent; III-dag‘al 

generatsiyalangan absorbent; IV-

mayda generatsiyalangan absorbent; 

V-tozalangan gaz; VI-retsiklangan gaz,  

VII-о‘rtacha bosimda shamollatilgan 

gaz; VIII-  nordon gaz; IX-havo yoki 

inert gaz.  

 

Jihozlarni 



korroziyalanishini 

keltirib 

chiqarmaslik 

uchun 


monoetanolaminning eritmadagi suvli aralashmasi 15-20 % dan oshmaydi.  

24 

 

Tabiiy  gaz  oqimidagi  nordon  gazlar  fizik  absorbent  bilan  tasniflanadi  va 



yutuvchilarni  sirkulyatsiyasida  neftni  tezlik  bilan  yutilishi,  kam  energiya 

xarajatlari,  gabarit  о‘lchamlarining  katta  emasligi  va  jihozlarning  soddaligidir. 

Eritgichlarning  tarkibiga  kirib  keladigan  gazning  tarkibi,  haroratga  va  bosimga 

asoslanadi,  unga  keyinchalik  navbatdagi  ishlov  berish  va  tozalangan  gazning 

talablari ham hisobga  olinadi (2.3-rasm).  

Tabiiy  gazni  tozalashni  ikkinchi  jarayonida–oltingugurtli  birikmalardan 

oltingugurt  ajratib  olinadi.  Katta  hajmdagi  tabiiy  gazning  oqimiga  ishlov 

berilganda  Klaus  jarayonining  har  xil  modifikasiyalaridan  foydalaniladi.  U 

havodagi  kislorodni  regeneratsiya  kolonnasining  absorbsiya  jarayoniga  kirib 

keluvchi vodorod sulfid bilan katalizatorlik reaksiyasiga asoslangan.  



 

2.3. Tabiiy gazni seolit yordamida tozalash qurilmasi  

1-5 blok 

1 soatda – 500 ming.m

3

            Jami:             1 soatda –   2500 ming.m



3

 

1 kunda – 12 mln.m



3                                                           

1 kunda – 60 mln.m

1 yilda – 4 mlrd.m



3                                                                

1 yilda –    20 mlrd.m

3  

Seolit  Markasi:  SaA-5A:  Ishlab  chiqargan  firma  –  «SESA»  (Fransiya).  



Kondan qazib olinadigan tabiiy gaz tarkibida oltingugurt birikmasi, ya’ni vodorod 

sulfidning  (H

2

S)  yuqori  miqdorda  uchrashi,  uning  xalq  xо‘jaligining  turli 



sohalaridagi texnologik jarayonga  va maishiy yoqilg‘i sifatida  keng foydalanishga 

tо‘sqinlik qiladi. 

Texnologik    qurilmalardan  olinadigan  ashyolar  sifatiga  qо‘yilgan  yuqori 

talablarni  qondirish,  shuningdek  ishlab  chiqariladigan  mahsulotlarning  sifatini 

yaxshilash  maqsadida  tabiiy  gazni    vodorod  sulfiddan  (H

2

S)  tozalash    qurilmasi 



qurilgan  va  1-bloki  ishga  tushurilgan  (“SHо‘rtanneftgaz”  MCHJ  va  “Muborak 

gazni qayta ishlaydigan zavodning tarmog‘ida). 

 

 Seolit  yordamida  adsorbsiya  usulida  tozalash    qurilmasi  quyidagilardan 



tashkil  topgan:  

25 

 

 -  tabiiy  gazni  adsorbsiyali  tozalovchi,  umumiy  quvvati  yiliga    20  mlrd.m³/yil  



bо‘lgan  5  (besh)ta  blokdan  iborat.  Qurilmani  tayyor  mahsuloti  oltingugurt 

birikmalardan  tozalangan  va  quritilgan  tabiiy  gaz  sanaladi.    PHAQda  dastlabki 

tayyorgarlikdan  о‘tgan  tabiiy  gaz  qurilmaning  asosiy  xom  ashyosi  sifatida  

qо‘llaniladi.  

Adsorbsiyali  tozalash  qurilmasida  quyidagi  reagentlar  ishlatiladi:  Chet 

mamlakatlardan  sotib  olinadigan  VNIIGaz    «Texnik  talab»ga  va  seolitlar  sifati 

nazoratiga  kiradigan  natijalariga  mos  keladigan  sun’iy  (sintetik)    seolitlar  SaA  - 

5Å.  Vodorod  sulfiddan  (H

2

S)  tabiiy  gazni  tozalash  adsorbsiyalash  usulida  ya’ni 



ifloslovchi aralashmalarning qattiq yutuvchilar yordamida 

seleksion 

ajratish 

tarzida  amalga  oshiriladi.  Qurilmada  adsorbent  sifatida  sun’iy  (sintetik)  SaA(5Å) 

rusumli seolitlar qо‘llaniladi. 

Bu seolitlarning о‘lchamlari 1,6 mm  va 3,2 mm. Har bir blok 70 tonna seolit 

bilan  tо‘ldiriladi.  Sun’iy  (sintetik)  seolitlar  bu  adsorbent  hajmi  bо‘yicha  kо‘p 

miqdorda g‘ovak bо‘lgan kristal tuzilishli qattiq  yutuvchilardir.  Adsorbentning 

rusumini  tanlashda  aralashmadan  ajratilishi  kerak  bо‘lgan  molekulalarning 

kо‘ndalang kesimining о‘lchamlari hisobga olinadi. Ushbu holatda vodorod sulfid 

(H

2

S)  molekulalari  adsorbent  g‘ovakligi  aylanasi  bilan  о‘lchanuvchi  samarali 



aylana о‘lchamiga ega bо‘ladi, g‘ovakliklarga kirib boradi va molekulalararo  kuch 

bilan о‘zaro ta’siri natijasida u yerda ushlanib qoladi.  



Texnologik jarayonni olib borilishi tartibi. Past haroratli ajratish qurilmasi 

¾ navbatidan kelayotgan tabiiy gaz, gazni seolit yordamida tozalash qurilmasining 

YE-1 ajratgichi (ajratgich)ga kiradi. YE-1 ajratgichda gazning tarkibidagi suyuqlik 

va  mexanik  aralashmalar  qisman  ushlab  qolinadi.  Tabiiy  gaz  YE-1  ning  yuqori 

qismidan  chiqib,  adsorberlarni  yuqori  qismidan    parallel  ravishda  kiradi.  Gaz 

tarkibidagi  H

2

S  va  CO



2

  seolit  yordamida  tozalanadi  (ya’ni  seolitga  yutiladi), 

tozalangan tabiiy gaz adsorberning pastki qismdan chiqib, filtrdan о‘tadi, magistral 

gaz  quvuriga  va  propan–butan  aralashmasini  olish  qurilmasiga  yuboriladi.  Bitta 

blokda  8  ta  adsorber  bо‘ladii,  ulardan  6  tasi  adsorbsiya  (tozalash  9  soat  davom 


26 

 

etadi.), 1tasi regeniratsiyada (1.5 soat davom etadi.) va 1 tasi sovitishga qо‘yiladi 



(1.5 soat).   

Har  bir  adsorber  83  ming.m

3

/soat    gazni  tozalash  quvvatiga  ega. 



Adsorberdan  chiqadigan  toza  gazning  15  %-i  olinadi  va  adsorberning  pastki 

qismidan  sovutishga  beriladi.  Sovutishga  beriladigan  gaz  adsorberning  yuqori 

qismidan  chiqib,  issiqlik  almashgichga  kiradi  (310

C

о

).  Issiqlik  almashgichda 

harorat  kо‘tariladi  (320

C

о

)  va  pechkaga  kiradi.  Pechkada  harorat  330-

340

C

о

.gacha  kо‘tariladi,  regeniratsiya  uchun  adsorberning  pastki  qismidan 

beriladi.  Regeniratsiya  jarayonida  H

2

S  va  CO



2

  gazlar  seolit  tarkibidan  ajraladi  va 

adsorberning  yuqori  qismidan  chiqib,  issiqlik  almashgichga  beriladi.  Bunda 

haroratni  almashishi  natijasida  regeniratsiya  gazining  harorati  200–210 



C

о

.gacha 


tushadi  va  undan  havoli  sovutish  agregati  (HSA)  orqali  85-90 

C

о

  va  sovutgich 

orqali  50-55 

C

о

gacha  sovutiladi  va  YE-2  ajratgichdan  о‘tib,  ASO-1.2 

qurilmalariga yuboriladi. 

 

2.4-rasm. Tabiiy gazni seolit  yordamida tozalash qurilmasining texnologik 



sxemasi 

 

27 

 

2.4. Gazni past haroratli ajratish qurilmasi  

Past  haroratli  ajratish  qurilmalarida  gaz  kondensat  konlaridan  kondensatni 

ajratib  olishda,  gazni  quritishda  sovutish  keng  qо‘llanilib  gazning  tarkibidagi 

alohida  komponentlar,  tabiiy  gaz  tarkibidagi  kam  miqdordagi  gazlarni  ajratish, 

suyultirilgan gazlarni olishda va h.k. qо‘llaniladi.  

Gazlarni  past  haroratli  ajratish  usuli  chuqur  sovutishga  bog‘liq  holda  80 

%dan 100 %gacha og‘ir uglevodorodlarni olish va tashishga tayyorlashda bir fazali 

gazni shudring nuqtasigacha va uglevodorodlarni ham quritishga mо‘ljallangan. 

Past  haroratli  ajratish  (PHA)  qatlam  bosimidan  va  sun’iy  sovutishdan 

foydalanish hisobiga amaliyotda qо‘llaniladi. Detander yordamida (porshenli yoki 

turbinli)  gazni  juda  chuqur  sovutish  hamda  PHAQsini  xizmat  qilish  muddati 

uzaytiriladi.  PHAQ–sida  sun’iy  sovutishni  (sovutish  mashinasini)  qо‘llanilishi 

konni  ishlatishni  eng  sо‘nggi  bosqichigacha  ishlov  berish  imkoniyatini  beradi, 

lekin  konning  jihozlarini  qurish  uchun  sarflanadigan  kapital  xarajatlarni  1.5-2.5 

martaga oshiradi. 

PHAQ–sining prinsial sxemasi 2.5-rasmda keltirilgan. Quduqlardan xom gaz 

gazni  kompleks  tayyorlash  qurilmasiga  (GKTQ)  kiradi, u  yerda  drossellangandan 

keyin  birinchi  pog‘onali  ajratishga  (3)  yо‘naltiriladi  va  u  yerda  suyuqlik 

tomchilardan ajratiladi.  Past  haroratli ajratgichning  (7) oraliq  fazasiga  tо‘plangan 

gaz va undan keyin esa sovutish uchun issiqlik almashtirgichga (5) yо‘naltiriladi. 

 

Issiqlik almashgichdan gaz ejektor orqali (6) yoki PHAQ sining (7) shtuseri 



orqali haroratni pasaytirish uchun issiqlik almashgichda va shtuserda suyuqlikdan 

ajratiladi. 

Quritilgan  gaz  issiqlik  almashtirgichga  (6)  kiradi,  quduqning  mahsulotini 

sovutadi va konning yig‘ish kollektoriga yо‘naltiriladi.   

Gidratlarni  paydo  bо‘lishini  oldini  oluvchi  nobarqaror  kondensat  va 

ingibitorning  suv  aralashmasi  (dietilenglikol  DEG)  ajratgichdan  kondagi 

yig‘gichning  (4)  birinchi  pog‘onasiga  (3)  kiradi  va  uning  sig‘im  idishiga  (10) 

о‘tadi.  Bu  yerda  kondensat  va  DEGning  suvli  aralashmasining  ajralishi  sodir 

bо‘ladi. 


28 

 

Undan  keyin  esa  issiqlik  almashtirgich  orqali  (9)  kondensat  past  haroratli 



ajratgichning  oldidan  gazni  oqimiga  beriladi.  DEG  ning  suvli  aralashmasi  sig‘im 

idish (11) orqali filtrga (12) yо‘naltiriladi va regeneratsiya qilish qurilmasida (13) 

mexanik aralashmalardan ajratiladi. Undan keyin esa regeneratsiya qilingan glikol 

gidratlarni  paydo  bо‘lishini  oldini  olish  uchun  qurilmadan  nasos  yordamida  (19) 

shleyflarga uzatiladi. Nobarqaror uglevodorod kondensat oqimi va DEGning suvli 

eritmasi issiqlik almashtirgichning quvurlar oralig‘i orqali ajratuvchi sig‘imga (15) 

yо‘naltiriladi  va  u  yerda  sovutilgan  nobarqaror  kondensat  gaz  oqimiga  purkash 

uchun sig‘im idishiga (10) tо‘planadi.  

 

2.5-rasmGPHAQ-1 texnologik tarmoq (1,2 -nitka) tarxi 

Glikolning suvli eritmasi filtr orqali regeneratsiya (14) qurilmasiga beriladi, 

undan  keyin  esa  nasos  (19)  yordamida  gaz  oqimiga  issiqlik  almashtirgichga  (5) 

kirib keladi. Kondensat ajratuvchi sig‘imdan (15) keyin issiqlik almashtirgichning 

(18)  quvur  aralashmalari  orqali  deetanizatorga  (16)  yо‘naltiriladi.  Deetanizatsiya 

qurilmasi  likopsimon  kolonnadan  tashkil  topgan,  pech  (17)  va  issiqlik 

almashtirgich  (18)  deetanizatorning  pastki  qismidan  berilgan  harorat  issiqlik 

almashtirgich (18) yordamida u yerdagi barqaror kondensat deetanizatorning pastki 

qismidagi mahsulot ushlab turiladi. 

Pechkada  (17)  433K-gacha  qizdirilgan  mahsulot  sig‘imdan  (15)  kirib 

keladigan tо‘yintirilgan kondensatga issiqlik beradi. Sovutilgan barqaror kondensat 

uzatmaga beriladi. Sxemada sovuq nobarqaror kondensatni barqarorlashtirgichning 



29 

 

yuqori likopchasidan kiritish masalasi ham kо‘rib chiqilgan. Deetanizator bunday 



holatda adsorbsiya bug‘lantirish kolonnasining rejimida ishlaydi. 

Agarda  kondensatni  temir  yо‘l  sisternalari  orqali  tashish  hisobga  olingan 

bо‘lsa, kondensatni barqarorlashtirish rektifikatsiya kolonnasi orqali olib boriladi. 

Bu  kolonna  qisman  yoki  tо‘liq  butansizlashtirish  rejimida  ishlaydi.  Gaz 

shamollatish uchun (gazsizlantirishga) sig‘imdan (15) va gaz deetanizatoridan (16) 

shtuser orqali umumiy oqimga haydaladi. Agarda bosim yuqori bо‘lmasa, oldindan 

bosimni kо‘tarib berish uchun kompressor (8) о‘rnatiladi va gazsizlantirilgan gaz 

sig‘imdan  (10)  yana  umumiy  oqimga  qaytadi.  Gazning  va  suyuqlikning  debetini 

davriy  nazorat  qilish  ajratgich  (1)  yordamida  amalga  oshiriladi,  atomli  chiziqqa 

о‘lchov diagrammasi va hisoblagichli kondensat yig‘ish ajratgich (2) о‘rnatiladi. 

 

 

2.6-rasmGaz yig‘ish puktidagi PHAQsining texnologik sxemasi: 



1-ajratgich;  2-hisoblagichli  kondensat  yig‘gich–ajratgich;  3-birinchi  pog‘onadagi 

ajratgich;  4-kondensat  yig‘ish;  5-issiqlik  almashtirgich;  6-ejektor;  7-past  haroratli 

ajratgich;  8-kompressor;  9-issiqlik  almashtirgich;  10,11-sig‘im;  12-filtr;  13-

regeneratsiyalash 

qurilmasi; 

14-regeneratsiya; 

15-ajratuvchi 

sig‘im;  16-

deetanizator; 17-pech; 18-issiqlik almashtirgichning halqa fazosi; 19-nasos. 


30 

 

Agarda gazning harorati quduqning ustida yetarlicha yuqori bо‘lsa va uning 



yо‘lida  gaz  yig‘ish  punktigacha  gidratlar  paydo  bо‘lmaganda,  gazni  tayyorlash 

sxemasi  soddalashtiriladi.  Qazib  olish  davrida  PHAQda  qо‘shimcha  sovutish 

qurilmasini  о‘rnatish  talab  qilinsa,  gazning  talab  qilingan  shudring  nuqtasini 

ta’minlash  uchun,  sxemada  shtuser  о‘rniga  turbodetander  о‘rnatiladi. 

Turbodetonderdan  foydalanilganda  haroratni  pasaytirish  oddiy  drossellashga 

nisbatan 3–4 marta katta bо‘ladi. Bunday holatlarda ikki pog‘onali gaz ajratgichlar 

о‘rnatiladi,  turbodetanderga  kiruvchi  gazdan  suyuqlik  ajratiladi.  Quritilgan  gaz 

issiqlik  almashtirgichning  (5)  halqa  oralig‘idan  kompressorning  qabuliga 

tо‘planadi.  Kompressor  turbodetanderning  bir  valiga  о‘rnatiladi  va  undan  kon 

kollektoriga uzatadi. Kо‘pincha issiqlik almashtirgichlarga (5) qо‘shimcha havoli 

yoki  suvli  sovutgichlar  о‘rnatiladi.  Qatlamdagi  bosim  pasayib  ketgandan  keyin 

PHAQda  gazni  ajratishni  doimiy  haroratini  ushlab  turish  uchun  issiqlik 

almashtirgichlarni  ketma–ket  yuzasini  kengaytirish  talab  qilinadi,  qurilmani 

qaytadan qurishga tо‘g‘ri keladi. 

Lekin  shunday  davr  keladiki,  bunday  katta  qurish  tejamkorsiz  hisoblanadi. 

Bunday xolatda gazni sovutish boshqa usullarda olib boriladi. 

        PHAQning  samaradorlik  kо‘rsatkichi  har  qanday  turda  quduqlarni 

ishlatishning  texnologik  rejimlariga  bog‘liqdir.  Bir  fazali  gazni  gaz  uzatmalar 

orqali  harakatlanishida  ajralish  harorati  gaz  uzatma  ishining  issiqlik  rejimini 

hisobga olib tanlanadi. 

Gaz                   -   6,0 mlrd. m

  



PBF                -   115,62 ming tn 

 

Kondensat      -   43,74 ming tn 



 

2.5. Gazni nordon komponentlardan tozalash usullari va uni amalga 

oshirishda qо‘llaniladigan absorberlar  

Bu usul gazni nordon komponentlardan absorberda tozalashga mо‘ljallangan 

[8].  Gazni  tozalashni  prinsipial  sxemasi  2.7-rasmda  keltirilgan  hamda  nordon 

komponentlardan  gazni  tozalash  usulining  amalga  oshirishda  qо‘llaniladigan 

absorber 2.7-rasmda, b va v da keltirilgan.  


31 

 

 



2.7-rasm. Gazni nordon komponentlardan tozalash: 

a  –  gazni  nordon  komponentlardan  tozalashni  prinsipial  sxemasi;  b,  d  –  nordon 

zarralardan gaz tozalash uchun absorber. 

1-tabiiy  gazni  uzatish;  2-qisman  tо‘yingan  yuqa  pardali  regeneratsiyalangan 

absorbentni uzatish; 3-tо‘yingan yuqa pardali regeneratsiyalangan absorbentni olib 

ketish;  4-dag‘al  regeneratsiyalangan  absorbentni  uzatish;  5-tо‘yingan  dag‘al 

regeneratsiyalangan 

absorbentni 

olib 


ketish; 

6-tо‘yingan 

yuqa  pardali 

regeneratsiyalangan  absorbentni  uzatish;  7-tozalangan  gazni  olib  ketish;  8-

aralashgan  tо‘yingan  absorbentni  uzatish;  9-absorberning  korpusi;  10,  11-  gazni 

kirish  va  chiqish  shtuseri;  12,  13-  massa  almashinish  seksiyasi;  14-kar  likopcha; 

15,  16,  17-  har  xil  diametrdagi  massa  almashinish  likopchasi;  shtuser:  18-yuqa 

pardali  regeneratsiyalangan  absorbentni  olib  kelish;  19-qisman  tо‘yingan  yuqa 

pardali regeneratsiyalangan absorbentni olib ketish; 20-dag‘al regeneratsiyalangan 

absorbentni  uzatish;  21-tо‘siq;  22-taqsimlovchi  (ajratuvchi)  likopcha;  23-

baypaslash  segmentli  kanallar;  24-tо‘yingan  yuqa  pardali  regeneratsiyalangan 

absorbentni qisman olib chiqish 



 

Nordon  gaz  1-chi  chiziq  orqali  oldindan  juda  yuqa  pardali  absorbentli 

(kontaktni birinchi zonasida) qisman tо‘yingan qarshi oqim bilan uchrashish uchun 


32 

 

2-chi  chiziq  orqali  zonaga  uzatiladi.  Tо‘yingan  yuqa  pardali  regeneratsiyalangan 



absorbent  3-chi  chiziq  orqali  olib  ketiladi,  kо‘proq  nordon  aralashmalardan 

tozalangan  gaz  absorbent  bilan  dag‘al  regeneratsiyalangan  ikkinchi  zonaga  

kontaktlashish  uchun  yо‘naltiriladi,  4-chi  chiziq  orqali  uzatilib  uni  tozalashni 

amalga oshirish davom ettiriladi.  

Dag‘al  tо‘yintirilgan  regeneratsiyalangan  absorbent  5-chi  chiziq  orqali 

yuqa  pardali  regeneratsiyali  tо‘yintirilgan  absorbent  bilan  aralashish  uchun  olib 

chiqiladi, 3-chi chiziq orqali birinchi zonadan va yuqa pardali regeneratsiyalangani 

va 6-chi chiziqqa uzatiladi, u yerda ruxsat etilgan chegaraviy konsentratsiyagacha 

tozalanadi  va  7-chi  chiziq  orqali  olib  ketiladi.  Tо‘yingan  yuqa  pardali 

regeneratsiyalangan  absorbent  2-chi  chiziq  orqali  birinchi  zonaga  kontaktlashish 

uchun  uzatiladi.  Aralashgan  tо‘yingan  absorbent  8-chi  chiziq  orqali 

regeneratsiyalash uchun olib chiqariladi. 



Samaradorlik kо‘rsatgichi:bu taklif qilinadigan gazni nordon komponentlardan 

tozalash  usuli  tozalash  darajasini  yaxshilash,  massa  almashinish  likopchalariga 

beriladigan yuklanmani kamaytirish, absorber korpusini diametrini kichiklashtirish 

hisobiga jihozlarni metall sarfini kamaytirish imkoniyatini beradi va texnik ishlab 

chiqarish sohasida qо‘llaniladi. 


Download 1,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish