O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti «gumanitar fanlar kafedrasi»

Laboratoriya mashg’uloti № 5 
MAVZU: ATMOSFERA BOSIMI VA SHAMOL 
Laboratoriya mashg’ulotining ta’limiy maqsadi:
Talabalarning atmosfera bosimi, 
bosimning uzgarishi va axamiyati tugrisidagi egallagan bilimlarini mustaxkamlash, atmosfera 
bosimining uzgarishiga doir masalalar yechishni urganish hamda mavzuga oid topshiriqlarni 
bajarib malaka va ko’nikmalarni shakllantirish.
Laboratoriya mashg’ulotining jihozlash
: Dunyoning tabiiy kartasi, bosim ulchaydigan 
asboblarning rasmi, flyuger , anomometr, millimetrovka, rangli qalamlar, dunyoning yozuvsiz 
kartasi.
Laboratoriya mashg’ulotida qo’llaniladigan texnologiya
: An’anaviy o’qitish 
texnologiyasi, kichik guruhlarda o’qitish metodi. 
Laboratoriya mash g’ulotining borishi
: 
I. Tashkiliy qism. 
II.Talabalarning mashg’ulot mavzusi, maqsadi, borishi va mustaqil bajariladigan o’quv 
topshiriqlari bilan tanishtirish. 
III. Yangi mavzuni o’rganish. 
a) Talabalrni kichik guruhlarga ajratib, guruhlar tomonidan belgilangan va o’quv topshiriqlarini 
mustaqil ravishda, sifatli bajarishga erishish. 
b) o’quv materialini yahlit xolda qayta ishlab chiqilishini amalga oshirish. 
IV. Yangi mavzu yuzasidan kichik guruhlar o’rtasida savol-javob, o’quv bahsi, munozaralar 
tashkil etish. 
Laboratoriya mashg’ulotining rejasi: 
1.Atmosfera bosimi. 
2.Siklonlar va antisiklonlar. 
3.Atmosfer frontlari. 
Laboratoriya mashg’uloti topshiriqlari: 
1. Bosimni o’lchash uchun ishlatiladigan metal barometr va barometr-aneroid asboblarini rasmi 
chizilsing va ularning tuzilishini o’rganing. 
2. Har xil kengliklarda bosimning taqsimlanish va haroratga bog’liq ekanligi jadval 
ma’lumotlaridan foydalanib grafigini chizish. 
3. Geografik kengliklarda haroratning va bosimning o’zgarishini ko’rsatuvchi egri chiziqni (1-
jadval) analiz qilinib, bilan bosimning bir-biriga aloqadorligi, t
0
va bosim ekvatordan qutblarga 
tomon o’zgarishligi, eng yuqori harorat va past harorat hamda bosim Yer sharining qaysi 
qismida uchrashishligini bilib olish. 
1-jadval