O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Mavzu: MHXSlari talablari bo’yicha aktivlarni qadrsizlanishidan ko’rilgan zararni tan olish va hisobda aks ettirishni takomillashtirish
Reja:
Kirish____________________________________________________________4
Asosiy qism_______________________________________________________6
1. Aktivlar va ularning mazmuni va iqtisodiy mohiyati___________________6
2. BHXS(IAS) 36 “Aktivlarning qadrsizlanishi” standartining mazmuni va maqsadi__________________________________________________________9
3. MHXSlari talablari bo’yicha aktivlarni qadrsizlanishidan ko’rilgan zararni tan olish _________________________________________________________17
Xulosa __________________________________________________________24
Foydalanilgan adabiyot va internet saytlari ro’yhati______________________26

Kirish


Mavzuning dolzarbligi. Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari butun jahonda moliyaviy hisobot standartlarining yaqinlashishida, kelishuvida va yanada yaxshilanishida muhim rol o’ynadi. Ulardan quyidagi maqsadlarda foydalaniladi:
- ko’pchilik mamlakatlarda hisob va hisobotga qo’yiladigan milliy talablar uchun asos bo’lib xizmat qilish;
- hisob va hisobotga nisbatan o’z talablarini ishlab chiqayotgan alohida mamlakatlar uchun xalqaro etalon sifatida ishlatilishi (sanoati rifojlangan mamlakatlar bilan bir qatorda endi rivojlanib borayotgan bozorlar uchun, masalan, Xitoy, Osiyoning boshqa mamlakatlari hamda sobiq Sovet Ittifoqi mamlakatlari ham shular jumlasidandir);
- fond birjalari va tartibga soluvchi organlar tomonidan moliyaviy hisobotni Moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlariga mos ravishda tuzilishini talab qilgan hollarda;
Respublikamizda buxgalteriya hisobini xalqaro standartlar asosida tashkil qilish va yuritish uchun kechiktirmasdan hal qilinadigan muammolar mavjud. Bu muammolarga quyidagi vazifalarni yechgan holda barham beramiz deb o’ylayman;
1.Buxgalteriya hisobini MHXS asosida yuritishning huquqiy asosini yaratish maqsadida buxgalteriya hisobi bo’yicha me’yoriy huquqiy hujjatlarga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritish; 2.Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini o’zbek va rus tilidagi rasmiy tarjimasini nashr qilish;
3.Faoliyat ko’rsatayotgan professor o’qituvchi va buxgalterlarni qayta tayyorlash;
4.Buxgalteriya hisobi mutaxasisligi bo’yicha kadrlar tayyorlayotgan oliy o’quv y urtlarining Davlat ta’lim standartlari o’quv rejalariga “Buxgalteriya hisobining xalqaro standartlari” nomli fanni kiritish asosida kadrlar tayyorlash(bakalavriyat bosqichidayoq);
5.Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari bo’yicha o’quv qo’llanmalar, darsliklar,elektron darsliklarni tayyorlash va chop etish;
2021-yil 1-yanvardan boshlab, MHXS asosida buxgalteriya hisobi yuritilishini tashkil etadi va 2021-yil yakunlaridan boshlab moliyaviy hisobotni MHXS asosida tayyorlashi Prezident mizning PQ-4611-sonli 24.02.2020-yilda qabul qilingan qarorida belgilab qo’yildi. Ushbu qarorda quyidagi bandlar ham keltirib o’tilgan: Belgilansinki, aksiyadorlik jamiyatlari, tijorat banklari, sug‘urta tashkilotlari va yirik soliq to‘lovchilar toifasiga kiritilgan yuridik shaxslar:
2021-yil 1-yanvardan boshlab, MHXS asosida buxgalteriya hisobi yuritilishini tashkil etadi va 2021-yil yakunlaridan boshlab moliyaviy hisobotni MHXS asosida tayyorlaydi, qonun hujjatlarida MHXSga o‘tishning ertaroq muddatlari nazarda tutilgan yuridik shaxslar bundan mustasno;
2021-yil yakuniga qadar buxgaltyerlarni xalqaro sertifikatlash doirasida “MHXS bo‘yicha moliyaviy hisobot” fanini muvaffaqiyatli topshirganligi to‘g‘risida hujjatga yoxud “Sertifikatlangan xalqaro professional buxgalter (CIPA)”, “Sertifikatlangan diplomli buxgalter (ASSA)”, “Sertifikatlangan jamoatchi buxgalter (SRA)” va “Xalqaro moliyaviy hisobot bo‘yicha diplom (DipIFR)” sertifikatlaridan (keyingi o‘rinlarda — xalqaro buxgalter sertifikati) biriga ega kamida uch nafar mutaxassis miqdorida MHXSni sifatli qo‘llash uchun yetarli bo‘lgan buxgalteriya xizmati xodimlari bilan ta’minlaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat aktivlarini boshqarish agentligi 2020-yildan boshlab, ushbu bandda ko‘rsatilmagan davlat ulushi bo‘lgan xo‘jalik jamiyatlari va davlat korxonalarining MHXS asosida buxgalteriya hisobini yuritish va moliyaviy hisobotni tayyorlashga o‘tish jadvali har yili tasdiqlanishi va 1-iyunga qadar rasmiy veb-saytida e’lon qilinishini ta’minlasin.
Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq moliyaviy hisobotni ixtiyoriy ravishda MHXSga muvofiq tayyorlaydigan tadbirkorlik subyektlari buxgalteriya hisobining milliy standartlari bo‘yicha moliyaviy hisobot taqdim etishdan ozod etiladi. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi MHXSni joriy etish bo‘yicha vakolatli organ etib belgilansin va unga quyidagi funksiyalar yuklansin.