O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qashqadaryo viloyati kasbiy ta'limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish xududiy boshqarmasi dehqonobod tuman 1-son kasb-hunar maktabi

Yoritish elektr qurilmalarining elektr tarmoqlari trassalarini rejalash
Reja:
1.Yoritish elektr qurilmalarining ochiq elektr o’tkazgichlarini montaj qilish.
2. Yoritish elektr qurilmalarining tavsifi.
3. Elektr tarmoqlarini trasalarining sxemasi.
Rejalash yoritish elektr qurilmalarining elekr tarmoqlaini montaj qilish ning boshlang’ich va eng muhim bosqichidir. Rejalashdan maqsad–elektr o’tkazgichlarining trassasini naturada aniqlash, shuningdek mavjud texnik hujjatlarga amal qilib, elektr qurilmalari hamma elementlarining o’rnatilishi va joylashishini aniqlashdir.
Ochiq elektr o’tkazgichlarining trassalarini rejalash va elektr jihozlarini o’rnatish uchun asosiy o’qlari binoning xonalarida loyihada berilgan va quruvchilar belgilagan toza pol yoki ship belgilari bo’yicha, shuningdek fermalar, kolonnalar va boshqa qurilish konstruktsiyalaridan loyihada ko’rsatilgan masofalar bo’yicha rejalashtiriladi. Toza pol belgisi oldindan tozalangan va oqlagan yuzaga eni 10–12 mm va uzunligi 120–150 mm qora tasma ko’rinishida chiziladi.
Rejalash ishlari elektr o’tkazgichlarining trassalarini o’lchash va elektr jihozlari o’rnatiladigan joylar bilan bog’lashdan boshlanadi. So’ngra qurilish konstruktsiyalarida teshiladigan joylar aniqlanadi: trubalar, simlar va kabellar o’tkaziladigan teshiklarning joylari; uyalar–simlarni yashirin o’tkazish asboblarini o’rnatish uchun tokchalar–qutichalarni o’rnatish quduqlar tiqib qo’yiladigan qismlar uchun aniqlanadi. Ayni vaqtda qutilar va mahkamlovchi detallar o’rnatiladigan joylar ham aniqlanadi.
Rejalash o’lchamlari loyihaga, agar loyihada ko’rsatilmagan bo’lsa–SNiP ga yoki 1 va 2–jadvallarda keltirilgan normallangan o’lchamlarga mos bo’lishi kerak.
Ochiq elektr o’tkazish simlarining trassalari sin’kaga yoki quruq ohakga bo’yalgan kanop yordamida rejalanadi, shnur bilan gorizontal va vertikal chiziqlar qurilish konstruktsiyalaridagi chiziqlarga parallelligi saqlangan holda chiziladi.
CHizilgan chiziqlarda ko’ndalang belgi chizig’i bilan tayanch tuzilmalar va mahkamlash detallari o’rnatiladigan joylar oldin qutilarda, so’ngra elektr istehmolchilarda, o’tish joylarida, buriladigan qismlarda va nihoyat oraliq mahkamlash joylarida belgilanadi.

Simlar va metall qobiqsiz kabellar bilan yotqiziladigan elektr o’tkazish trassalarini rejalashda normalangan o’lchamlar

1–jadval

Nomi	Simlarning kesimi, mm^2		Normalangan o’lchamlar, sm
Izolyatsiyalagan tayanchlarda elektr o’tkazgichlar
Simlarni mahkamlash nuqtalari orasidagi eng katta yo’l qo’yiladigan masofalar: Xonalar ichidagi izolyatorlarda Xonalardan tashqarida izolyatorlarda agar sim mis tomirli bo’lcha fermalar, kolonnalar orasidagi izolyatorda agar sim alyuminiy tomirli bo’lsa fermalar, kolonnalar orasidagi izolyatorlarda	10 gacha 16–25 35–70 95–240 Hamma qirqimlar uchun 2,5 gacha 4 6 10 16 va undan katta	200 250 300 600 200 600 1200 2500 dan ortiq
O’tkazishda o’qlar orasidagi eng kichik masofa: Klitslarda Izolyatorlarda	10 gacha 16–50 70–95 120 25 gacha 35–50 70–120	3,5 5 7 10 7 10 15
Simlardan devorlar va to’sinlar yuzasigacha bo’lgan masofa Xavfliligi yuqori bo’lmagan xonalarda o’tkazishining poldan balandligi SHuning o’zi, qolgan boshqa hollarda ham Poldan yoki ishlab chiqarish xonalarida xizmat ko’rsatish maydonchalaridan vertikal o’tkazilgan simlarni mexanik tahsirlaridan himoyalash qismi Simlarni egish radiuslari	Hamma qirqimlar uchun – – – –	Kamida 1 Kamida 200 Kamida 150 Simning tashqi diametri 3 martadan kam emas