O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

 

2.2. Gaz separatorlarining ishlash prinsipi 

Kon  qurilmalarida  gazni  tashishga    tayyorlashda  gazning  tarkibidan  har 

qanday usullarda suvni va suyuqlik komponentlarini ajratib olishda aralashmadagi 

komponentlarning  har  xil    fizik  xossalariga  asoslangan  tartibda  ta’sir  etuvchi 

ajratgichlarning  konstruksiyalari  qo‘llaniladi.  Gazni  suyuqlik  tomchilaridan  va 

mexanik aralashmalardan ajratishda gravitatsiyali va inersion prinsipli ajratgichlar 

ko‘proq qo‘llaniladi.  

Konstruktiv  jihozlanishi  bo‘yicha

  –  ajratgichlar  inersion  tartibda 

qo‘llanilishiga muvofiq ikki turga bo‘linadi: 

jalyuzli

 – gazdan suyuqlik gaz oqimini 

yo‘nalishini  ko‘p  marta  o‘zgartirish  hisobiga  ajraladi;   

siklonli 

–  gazni  buralma 

oqimini hosil qilish orqali amalga oshiriladi.  

Geometrik  shakliga  muvofiq

  –  ajratgichlar  tik,  yotiq  va  sferik  ko‘rinishda 

bo‘ladi.  Bu  konstruksiyalarning  har  biri  ma’lum  afzalliklarga  va  kamchiliklarga 

ega.  

Tik  ajratgichlar

  –  oqimning  pulsatsiyasida  yaxshi  ishlaydi  va  yengil 

tozalanadi. Suyuqlik maydonining yuzasini kichikligi boshqa turdagi ajratgichlarga 

nisbatan  suyuqlikni  teskari  bug‘lashini  keskin  kamaytiradi.  Tik  ajratgichlarning 

afzalligi – suyuq fazaning chiqib ketishida sath rostlagich ishi ishonchlidir. 

---

30 

 

Yotiq  ajratgichlar

  –  tashishda  qulayligi,  katta  hajmdagi  gazlarni  ishlashda 

tejamkordir.  Bir  xil  o‘tkazuvchanlikda  yotiq  ajratgichning  diametri  tik  ajratgich 

diametridan kichik bo‘ladi.  

 Ajratgichlar 

turlariga 

bog‘liq 

bo‘lmagan 

holda 

ajratgichlarga, 

koagulyatsiyali (cho‘kindi hosil qiluvchi) va yig‘ma seksiyali bo‘ladi.