O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

14.3-rasm (a). Suvni dastlabki tashlash qurilmasi – SDTQ: 

1-qazib oluvchi quduq; 2-guruhli о‗lchov qurilmasi 

(GО„Q

); 3-dozator; 4-uch fazali ajratgich (

UFA

); 

5-ajratuvchi apparat; 6-nam ajratgich; 7-neftni tо‗plagich; 8-neft haydovchi nasos; 9-tashlovchi 

rezervuar; 10-suv haydovchi nasos; 11-suv tо‗plagich; 12-siquv kompressor stansiyasi (

SKS

). 

 

 

 

14.4-rasm (b). Suvni dastlabki tashlash qurilmasi – SDTQ

. 

 

 

14.5-rasm (d). Suvni dastlabki tashlash qurilmasi – SDTQ. 

Avariya  va  rejimdan  tashqari  holatlarda  SDTQ-sining  tarkibiga  suv  va  neft 

uchun sig‗imdorligi 1000-2000 m

3

 bо‗lgan qо‗shimcha rezervuar quriladi. 

---

 

403 

Quduqning  mahsuloti  SDTQ-ga  berilgunga  qadar  ikki  bosqichli  tizimda  ajratiladi: 

boshlanishida  gaz  ajratiladi,  keyin  esa  suv  ajratib  olinadi.  Bunday  soddalashtirilgan 

sxema  hamma  qazib  olinadigan  quduqlar  zich  va  ixcham  joylashganda  samarali 

bо‗lishi mumkin. 

SDTQ-sining tarkibiga asosiy element sifatida tindiruvchi rezervuar (13) kiradi, 

hajmi  400  m

3

  bо‗lib,  neftni  saqlab  qolish  vazifasini  bajaradi.  Tindirilgan  suv  maxsus 

о‗rnatilgan  quduq  shaxtaga  (14)  tо‗planadi  va  tо‗g‗ridan-tо‗g‗ri  botma  nasos  (15) 

yordamida haydovchi quduqlarga uzatiladi. 

Bu  turdagi  texnologik  sxemalar  kо‗p  regionlardagi  konlarda  jumladan 

Respublikamizning konlarida ham keng qо‗llaniladi. 

Yuqoridagi boshqa oqova qatlam suvlarini dastlabki tashlaydigan sxemalar bilan 

birgalikda quyidagi sxemalar ham keng qо‗llaniladi (14.6-  rasm). 

 

 

14.6-rasm (e). Ajratuvchi va suvni dastlabki tashlashning birlashtirilgan texnologik 

sxemasi: 

1- taqsimlash tuguni; 2- tinchlantiruvchi kollektor; 3- dastlabki taqsimlash tuguni; 4- gaz suv 

ajratgich; 5- gaz ajratgich; 6- suvni tindirgich; 7- neft uchun bufer sig‗imi; 8

- SKS;

 9, 10, 11- gazni 

о‗lchash tugunlari; 12- suv uchun nasos stansiyasi; 13- isitish bloki; 14- suv uchun bufer sig‗imi; 15- 

drenaj sig‗imi; 16-reagent uchun blok;