O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti kurs ishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI O’ZBEKISTON JURNALISTIKA VA OMMAVIY KOMMUNIKATSIYALAR UNIVERSITETI


KURS ISHI

Маvzu: Markеting tadqiqodlari.

Bajardi: “Internet jurnalistikasi”, fakulteti “Mediamаrketing va reklama” ta’lim yo’nalishi, I kurs, 120-guruh talabasi Qobiljonov Jamshidbek Jasurbek o` g`li ________________________

Tekshirdi: __________________

2020-yil

REJA:
1. Marketing tadqiqotlarining maqsadi va vazifalari.

2. Marketing tadqiqotlarining strategiyasi.
3. Marketing tadqiqotlarining asosiy tamoyilari.

4. Marketing tadqiqotlarining usul va shakllari.

5. Marketing tadqiqotlarini tashkil etish organlari
6. Marketing tadqiqotlarini amalga oshirishning texnika va texnalogiyasi

KIRISH:

Mavzuning dolzarbligi: Hozirgi rivojlanayotgan bozor sharoitida iqtisodiyotni boshqarishning ma’muriy buyruqbozlikka asoslangan usulidan voz kechgan holda uning iqtisodiy manfaatdorlikka asoslangan usuliga o‘tilishi iqtisodiyotning barcha javhalarini marketing nuqtayi nazaridan tadqiq qilishni tabiiy bir holga aylantiradi. Jumladan, bozor iqtisodiyoti sharoitida amal qiluvchi jami iqtisodiy va obyektiv qonunlar harakatini o‘rganish, korxona va tarmoqlarning ichki imkoniyatilarini aniqlash, ularning ish faoliyatlarini yaxshilash yo‘nalishlarini belgilash muhim ahamiyat kasb etadi. Bulardan tashqari, inson manfaatlari iqtisodiyotni boshqarishda moddiy manfaatdorlik usullaridan keng foydalanishni taqozo etadi. Korxonalarning marketing faoliyatini tadqiq etish o‘z mohiyati jihatidan makro va mikroiqtisodiyotda, undagi subyektlarning talab va ehtiyojlarini to‘la qondirish bilan bog‘liq faoliyat bo‘lib, hozirgi kunda rivojlangan mamlakatlarda juda keng qo‘llanilmoqda. Ayniqsa, inson omilini nazarda tutgan holda uning ehtiyoji va talabiga mos ravishda tovarlarni ishlab chiqarish va uni qondirish marketing faoliyatini tadqiq etishning tub mohiyatidir. Marketing tamoyillari va usullaridan foydalangan holda faoliyat ko‘rsatayotgan iqtisodiyotning barcha sohalarida, shu jumladan, korxonalar xo‘jalik faoliyatini boshqarishda kam mehnat va xarajatlar sarflash orqali xaridorlarning talab-ehtiyojlarini to‘la qondirishga va yuqori samaradorlik bilan ish yuritib, foyda olishga erishish lozim. Prezidentimiz ta’kidlaganlaridek, — «...turli korxona va tarmoqlar faoliyatini tahlil etish shuni ko‘rsatadiki, qayerda rahbarlar marketing va marketing tadqiqotlari bilan jiddiy shug‘ullanayotgan bo‘lsalar, o‘sha joyda barqaror faoliyat ta’minlanmoqda, foyda va divident olinmoqda, o‘z vaqtida ish haqi to‘lanmoqda. Bunday muhim muammolarni hal etish, korxonalar tomonidan mahsulot ishlab chiqarishdan to uni iste’molchilarga yetkazib berish hamda turli xizmatlarni iste’molchilarning talabiga muvofiq marketing tadbirlari asosida tashkil qilish va boshqarish bo‘lajak iqtisodchi marketologlar uchun ham muhim ahamiyat kasb etadi. Marketingdagi asosiy narsa uning maqsadli yo’nalishga egaligidir, yangi tadqiqotlar, ishlab chiqarish va savdodagi jami ayrim yo’nalishlarning yagona "texnologik" jarayonga birlashuvidir. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, marketingni yaratish, tashkil etishning yagona andozasi yo’q. Xar bir korxona tashqi omillar xamda xo’jalik faoliyati tabiatini hisobga olgan holda, o’ziga mos marketing dasturini ishlab chiqadi va amalga oshiradi. Qisqa muddatda tijorat, axborot va reklamaning ramzi bo’lgan marketingning ommaviyligi juda kuchayib ketdi. Darhaqiqat, u ishlab chiqarishni boshqarish tizimida katta istiqbolga ega, shu sababli marketingga jiddiy munosabat zarur, uning nazariy asoslarini va chet mamlakatlarda bu borada to’plangan amaliy tajriba natijalarini yanada teranroq o’rganishga to’g’ri keladi. "O’zbekiston boshqa davlatlar taraqqiyoti jarayonida to’plangan va respublika sharoitiga tatbiq qilsa bo’ladigan barcha ijobiy va maqbul tajribalardan shak-shubxasiz samarali foydalanadi. O’zbekiston Respublikasining 5 ta ustuvor yo’nalishi bo’yicha xarakatlar strategiyasida “iqtisodiyot tarmoqlari uchun samarali raqobatbardosh muhitni shakllantirish hamda mahsulot va xizmatlar bozorida monopoliyanibosqichma-bosqich kamaytirish, prinsipial jihatdan yangi mahsulot va texnologiya turlarini o‘zlashtirish, shu asosda ichki va tashqi bozorda milliy tovarlarning raqobatbardoshligini ta’minlash” - deb belgilab berilgan. Bunga ko’ra xizmatlar sohasida ham raqobat juda kuchayib ketmoqda. To’g’ri marketing tadqiqotlarini tanlash har bir korxona uchun muhimligi ko’rinib qoldi. Marketing tadqiqotlarining namunasi bizga bunday loyihalarni qanday muvaffaqiyatli amalga oshirishni aniq tushunishga yordam beradi. Umuman olganda, bu maxsus biznes-tadqiqot bo'lib, u iste'molchilarning hozirgi istaklari va imtiyozlarini aniqlashga, muayyan mahsulotga nisbatan ularning xatti-harakatlarini taxmin qilishga yordam beradi. Marketingning o'zi amaliy sotsiologiyaning yo'nalishlaridan biridir. Bu faqat XX asrning boshlarida paydo bo'lgan yosh fan sohasi. Avvalo, bunday tadqiqotlar o'zlarining tovarlari yoki xizmatlari bilan bozorga kirishga intilayotgan kompaniyalar uchun zarurdir. Bugungi kunda ba'zi rahbarlar bunga ahamiyat bermaydilar. Chunki uning butun samaradorligi uchun bu juda qimmat usul. Vaqt o'tishi bilan katta yo'qotishlarga duchor bo'lishdan ko'ra, boshida to'lash yaxshiroq, chunki sizning mahsulotingizni targ'ib qilish uchun tanlagan strategiyangiz yo'qoladi.

Marketing tadqiqotlarining namunasi bizga bozorda to'liq va eng muhimi, haqiqiy vaziyatni olish imkonini beradi. Ushbu ma'lumot yangi mahsulotni sotishni yoki ilgari hech kimda bo'lmagan xizmatni taklif qilishni boshlagan kompaniyalar uchun ayniqsa muhimdir. Ushbu tadqiqot sizning biznes-rejangiz muvaffaqiyatli yoki yo'qligini aniqlashga yordam beradi.

Korxona misolidagi marketing tadqiqotlari egalariga amalga oshirilishi kerak bo'lgan maqsad va vazifalarni aniq belgilashga imkon beradi. Tadqiqot mahsulotni yoki xizmatni ilgari surish qanchalik samarali ekanligi haqidagi savolga javob beradi, aks holda siz istalmagan yo'nalishda rivojlanib boradigan bo'lsa, har doim o'zgarishlar kiritishingiz va vaziyatni to'g'irlashingiz mumkin.

Agar tushunarsiz sabablarga ko'ra savdo hajmi keskin tushib ketsa, u holda siz bozorni o'rganishingiz kerak. Natijalar bilan tanishganingizda, siz ushbu vaziyatdan qanday chiqib ketishingizni ko'rsatadigan misol olasiz. Bundan tashqari, agar siz bozorga yangi kelgan bo'lsangiz, ushbu usulni ishlatib bo'lmaydi. Agar siz iste'molchiga yangi, noyob mahsulotni taklif qilmoqchi bo'lsangiz marketing tadqiqotlarining namunasi sizga bunday loyihalarni qanday muvaffaqiyatli amalga oshirishni aniq tushunishga yordam beradi. Umuman olganda, bu maxsus biznes-tadqiqot bo'lib, u iste'molchilarning hozirgi istaklari va imtiyozlarini aniqlashga, muayyan mahsulotga nisbatan ularning xatti-harakatlarini taxmin qilishga yordam beradi.