O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi o`zbekiston davlat jismoniy tarbiya

Startyor va uning yordamchilari
1. Startyorlar hay’ati tarkibiga kiradigan hakamlar startyor etib tayinlanishi mumkin.
Asosiy startyorning eng muhim vazifasi – ishtirokchilarning ham start signaligacha yugurishni boshlab yubormaydigan tarzda start berishdan iborat, qo’shimcha startyorlarning vazifasi – agar ishtirokchilar start qoidasini buzgan bo’lsalar va asosiy startyor ularni qaytarmagan bo’lsa, to’xtash va joylariga qaytish uchun signal berishdan iborat.
Startyorning majburiyatlari:
- ishtirokchilarning kelganligini tekshirish, start bayonnomasiga qayd etish, keyin marradagi kotibga topshirish;
- startda mavjud jihozlarni tekshirish;
- startda ishtirokchilar egallagan holatning to’g’riligini tekshirish;
- agar oldinroq qur’a tashlanmagan bo’lsa, uni amalga oshirish.
Marradagi hakamlar
Marradagi hakamlar to’g’ridan-to’g’ri kuzatib yoki maxsus asbob-uskunalar yordamida ishtirokchilarning marraga yetib kelish tartibini (ketma-ketligini) aniqlaydilar, o’rta va uzoq masofalarga yugurishda davralar hisobini olib boradilar.
Qisqa masofalarga yugurishda (400 m.gacha) hakamlar marraga yetib kelgan poyganing alohida qatnashchilariga orasidagi masofani marra chizig’i oldidagi 5 metrlik belgi chegarasida aniqlaydilar, hakamlar varaqasini to’ldirib, uni katta hakamga beradilar.
Vaqt o’lchovchi hakamlar. Vaqt o’lchovchi hakamlar hay’ati tarkibidan vaqt o’lchovchi hakamlar tayinlanadi. Ular yugurish va yurish bo’yicha musobaqa ishtirokchilarining masofani bosib o’tish vaqtini aniqlaydilar. Masofani birinchi bo’lib yakunlagan ishtirokchi ko’rsatgan vaqtni qo’l sekundomerlaridan foydalangan holda uch nafar vaqt o’lchovchi hakam qayd etishi kerak.
Fotomarradagi hakamlar
Fotomarradagi hakamlar fotomarra tizimiga biriktirilgan maxsus uskunalar yordamida yugurish hamda yurish bo’yicha natijalarni: ishtirokchilarning marraga yetib kelish tartibi va ularning masofani o’tgan vaqtini aniqlaydilar.