O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston xalqaro islom akademiyasi

6-MODUL.

KOMPYUTER TARMOQLARI VA TARMOQ TEXNOLOGIYALARI

13-MA’RUZA

KOMPYUUTER TARMOQLARI ARXITEKTURASI

REJA:

1. 
   Kompyuter tarmoqlari va ularning mohiyati.
   
2. 
   Kompyuterlarning bir-biri bilan bog‘lanishi.
   
3. 
   Lokal, mintaqaviy va global tarmoqlar.
   
4. 
   Kompyuter tarmoqlari strukturasi.
   
5. 
   Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi.
   
6. 
   Simli va simsiz tarmoqlar (WiFi, WiMAX). Ochiq tizim. Ochiq tizimlar o‘zaro muloqotining etalon modellari.
   

Tayanch so’z va iboralar: tarmoq, kompyuter tarmog’i, tarmoqlar tasnifi, koaksial sim, tarmoqlar kommutatsiyasi, xab, fayl-server, ishchi stantsiya, mijoz va server, tarmoq operatsion tizimi.
Kompyuter tarmoqlari va ularnin mohiyati

Kompyuterlarning o‘zaro turli ma’lumotlar, dasturlar almashish maqsadida biriktirilishi kompyuter tarmoqlari deb ataladi. Kompyuterlrning ana shunday tarzda foydalanishi juda ko‘p afzalliklarga ega. Masalan, bunday tarmoq undan foydalanuvchilarni axborot almashuv vositasi va apparat, dastur hamda axborot tarmog‘i resurslaridan jamoa bo‘lib foydalanishni ta’minlaydi, ya’ni kompterlarning tarmoqqa birlashishi qimmatbaho asbobuskunalar, katta hajmli disk, printerlar, asosiy xotiradan birgalikda foydalanish, umumiy dasturlash vositasiga va ma’lumotga ega bo‘lish imkonini beradi. Demak, tarmoqning asosiy vazifasi foydalanuvchining taqsimlangan umumtarmoq resurslariga oddiy, qulay va ishonchli kirishini ta’minlash va ruxsat berilmagan kirishdan ishonchli himoyalangan holda ma’lumotlardan jamoa bo‘lib foydalanishni tashkil etishdir. Bu esa o‘z navbatida samarali tejamlarga olib keladi. Lekin kompyuterlarning fizik jihatdan birlashtirilishi(sim va boshqa yo‘llar bilan) natijasida tarmoq hosil bo‘lib u o‘zidan-o‘zi ishlayveradi, degani emas. Tarmodagi kompyuter tarmoq operatsion sistemasi boshqaruvida ishlaydi.