O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston xalqaro islom akademiyasi

Blok sxemalar. Oddiy va tarkibli algoritmlar. Yordamchi algoritmlar.

Shuning uchun xam algoritmlarni maxsus blok tasvirlar orqali ifodalash barcha tomonidan qabul qilingan. Algoritm ishlab chiqishning boshlang’ich bosqichida algoritmni yozishning eng qulay usuli algoritmning blok-sxemasidir. Algoritmning blok-sxemasi berilgan algoritmni amalga oshirishdagi amallar ketma-ketligining grafik tasviridan iborat. Blok-sxemada masalani echish bosqichlari mos simvollar: to’g’ri to’rtburchak, romb, doira va hokazolar bilan tasvirlanuvchi alohida bloklar ko’rinishida beriladi. Blok-sxema simvollari ichida hisoblashlarning qanday amalga oshirilishi va tegishli bosqichlari ko’rsatiladi. Demak, algoritm blok tasviri berilgan algoritmni amalga oshirishdagi amallar ketma-ketligining oddiy tildagi tasvirlash elementlari bilan to’ldirilgan grafik tasviridir. Algoritmning xar bir qadami blok tasvirda biror bir geometrik shakl yoki simvol bilan ko’rsatiladi. Algoritm blok tasvirlarini chizish qoidalari GOST 19.002-80 da aks ettirilgan va xar qanday blok tasvir chizayotganda ushbu qoidalarga rioya qilinishi kerak. Bu standart xalqaro ISO 2636-73 ga aynan mos keladi. Yana bir davlat standartida GOST 19.003-80 (ISO 1028-73) algoritm va dasturlar blok tasvirlarida qo’llaniladigan simvollar ruyxatini, bu simvollarning shakli va o’lchamlarini, shuningdek, ular bilan tasvirlanadigan amallarni belgilash me’yorlari aniqlab qo’yilgan. Quyida algoritmlar blok tasvirlarini ifodalashda keng miqyosda qo’llaniladigan blok tasvirlar belgilari keltiriladi: