O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi



Download 4,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/121
Sana03.07.2022
Hajmi4,2 Mb.
#736570
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   121
Bog'liq
KONSTRUKSION MATERIALLAR TEXNOLOGIYASI (2) iskasndar-converted

 
l-§. Umumiy ma’lumot 
 
Po‘lat asosiy konstruksion material bo‘lib, u cho‘yanga 
nisbatan puxta, plastik, qoniqarli oquvchanlikka ega bo‘lib, 
qoliplarni ravon to‘ldiradi. Shuningdek, yaxshi payvand- 
lanadi va kesib ishlanadi. Mashinasozlikda yuqorida qayd 
etilgan va etilmagan qator xossalarga ko‘ra, unga talab 
borgan sari ortib bormoqda. Hozirgi kunda po‘latlar asosan 
konver-torlardagi suyuq cho‘yan sathiga kislorod haydash 
yo‘li bilan, marten va elektr pechlarda ishlab chiqa- 
rilmoqda. Bunda cho‘yan tarkibidagi C, Si, Mn, P, S 
elementlari oksidlanadi, oksidlar esa birikib shlak hosil 
qiladi. Bunda kimyoviy reaksiya tezligi qayta ishlanuvchi 
cho‘yanlarning tarkibiga, konsentratsiyasiga va tempera- 
turaga bog‘liq bo‘ladi. 4-jadvalda misol sifatida qayta 
ishlanadigan cho‘yanlardan kam uglerodli po‘latlar olishda 
kimyoviy tarkibning o‘zgarishi 

hisobida keltirilgan. 
4-jadval 
Material 
С 
Si 
Mn 


Qayta 
ishlanadigan 
cho‘yan 
4-4,4 
0,76- 
1,26 
1,75 
gacha 
0,15- 
0,3 
0,03- 
0,07 
Kam uglerodli po‘lat 
0,14- 
0,22 
0,12-0,3 0,4-0,65 
0,05 
0,055 
Ma’lumki, qayta ishlanadigan cho‘yanlarda Fe miqdori 
90% dan ortiq bo‘lishi sababli eritishda pech muhitidagi 
kislorod bilan avvalo, Fe reaksiyaga kirishadi. 


29 
[Fe]+1/2O
2
= [FeO] + Q, 
bunda kislorod hisobiga (pech temperaturasi pastligida) 
oksidlanishda issiqlikni ko‘proq ajratuvchi elementlar 
oksidlanadi. 
2-§. Konvertordagi suyuq cho‘yan sathiga kislorod 
haydash yo‘li bilan po‘lat ishlab chiqarish 
 
Bu usulda turli markali uglerodli va kam legirlangan 
po‘latlar olinadi. Usul oddiyligi, yoqilg‘i talab etmasligi, ish 
unumi yuqoriligi, ishlash sharoiti-ning yaxshiligi, po‘latda 
azot va vodorod gazlarining kamligi, kapital manbalarni kam 
talab etishi, chiqindilarni ko‘proq qayta ishlashga imkon 
berishi sababli sanoatda borgan sari keng qo‘llanilmoqda. 
(Masalan, 1985-yilda dunyo bo‘yicha ishlab chiqa-riladigan 
po‘latlarning 60–70% i shu usulga to‘g‘ri keladigan bo‘lsa, 
hozirda 80–90% atrofidadir.) 

Download 4,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish