|
Klinik manzarasi. Kasallikning klinik belgilari kasalik formalariga, jarayonning og’ir-yengilligiga, me’da sekreter funksiyasiga qo’shilib, keladigan kasalliklarga bog’liq:
To’sh osti soxasida og’riq (xarakteri- simillagan, zirqiragan), odatda ovqat yeyilgandan keyin va och qolganda paydo bo’ladi, ovqat yeyilgandan keyin og’riqning yengillashuvi oshgan sekretsiyada, og’riqning tik turganda yoki yurganda kuchayishi, gastroptoz borligidan bo’ladi
To’sh osti soxasida alishish va to’siqlik xis etish
Me’da sekretsiyasining holatiga ko’ra nordon havo bilan yoki palakda tuxum xidi keladigan kekirish
Qorinda bosim yoki dam bo’lish sezgisi
Ishtaxa buzilishi- saqlanib qolgan, oshgan, pasaygan
Ko’ngil aynishi, qusish, ich buzilishi, qotib qolishi (qabziyat, ich ketar)
Yaxshi uxlay olmaslik, injiqlik va nerv sistemasi funksional buzilishining boshqa belgilari, nevrasteniyalar
Behollik, kayfiyat yomonligi, ish qobiliyati pasayib ketishi
Bosh og’rig’I, bosh aylanishi, keskin xolsizlik, ko’z oldi qorong’ilashuvi va gastrogen anemiya yoki kasallikning boshqa asoratlariga hos har xil shikoyatlar.
2. Sub’ektiv malumotlar analizi (bemor shikoyatlari va kasalliklar anamnezi)
3. Ob’ektiv ma’lumotlar:
– Umumiy holat, gavda tuzilishi, semiz-orriqlik jarayonlarining og’ir- yengilligiga. Kasallikning klinik formalariga ko’ra har xil (sekretsiya holati norma, pasaygan yoki oshgan, shilliq parda holati gipertorofik yoki atrofik)
Ovqat hazmi va surilishi yetishmovchiligi sindromi (distrofik o’zgarishlar)
Gipovitaminoz sindromi, turli vitaminlarning yetishmovchiligi – V gruppa vitaminlarining tanqisligi natijasida lab chetlarining bichilishi, terining ortiqcha po’st tashlashi va boshqalar.
Dielektrolit sindromi – asosiy belgi bo’lib, kaliy ionlari tanqisligi (qonni bioximik tekshirishda va EKG da aniqlanadi – 5-T intervali pasayishi va musbat T tishchasi), kaltsiy ionlari tanqisligi (suyak trabekulalari surilishi bilan distrofiya simptomlari va biriktiruvchi to’qimaning o’sib qalinlashuvi, alkazol simptomlari bilan yuzaga chiqadi), temir tanqisligi (odatda aniq ifodalanmagan temir tanqisligi anemiyasi bilan o’tadi).
Astenonevrostenik sindromi, vegetative tomirlar distoniyasi simptomlari, oyoq qo’llarning sovqotib turishi, gipotoniya, peresteziya shikoyatlari.
4.Zarur labaratoriya, bioximiyaviy va instrumental tekshirish metodlari:
– Me’da suyuqligini funksional tekshirish (sekretsiya nahorga aniqlash, ma’lum vaqt ichida sekretsiya, kislotalik, pepsinning kuchayishini aniqlash, cho’kmaning mikroskopik tekshirish)
Me’da chayindi suvlarini sistologik tekshirish yoki rakli aynishni istisno qilish uchun birmuncha ishonchli biopsiya metodi
Duodenal zondlash – o’t pufagi va o’t yo’llari kasalliklarini istisno qilish
Koprologik tekshirish: umumiy analiz, yashirin qonga (Gregersin reaksiyasi), gijja tuxumlariga va boshqalar.
Instrumental tekshiruvlar: me’da-ichak yo’li rengenoskopiyasi va rengenografiyasi, fibrogastrokopiya, laparoskopiya va boshqalar.
O’tkir gastritning qisqacha ta’rifi.
Me’da shilliq pardasining o’tkir yallig’lanishi (kuyish va boshqa o’zgarishlar) poglietiologik kasallik hisoblanadi. U ximiyaviy, termik, mexanik va bacterial omillar tomonidan qo’zg’otiladi. O’tkir gastritda jarayon shilliq pardaning yuza epiteliysi bilan chegaralanib qolishi yoki butun bezli apparatning bag’ri, interstitsial to’qima va hatto mushak qatlami va serroz pardaga tarqalishi mumkin. Bu etiologiya omillarining xarakteriga, patogenligiga, ta’sir yo’llariga, patologik jarayon rivojlanishining mexanizmiga va davomiyligiga bog’liq.
O’tkir oddiy gastrit. Uning rivojlanishiga ekzogen (palapartish ovqatlanish, ovqat toksikoinfektsiyalari, dori-darmonlar, ko’p ovqat yeyish va boshqalar) va endogen (o’tkir infektsiyalar, modda almashinuvining jiddiy buzilishlari, radiatsiyadan zararlanish, azotemiya va boshqalar) omillar muhim rol o’ynaydi. Og’riq simptomlari sabab bo’ladigan omillar ta’siridan 4-6 soat o’tgach paydo bo’ladi va ko’ngil aynishi, og’riq va behollik, bosh aylanishi, qusish, ich ketar va keyinchalik suvsizlanish va o’tkir tomirlar yetishmovchiligi belgilari (rangparlik, gipotenziya, taxikardiya) leykotsitoz, aksariyat buyraklarning toksinli zararlanish belgilari bilan o’tadi.
O’tkir korroziv gastrit. Me’da shilliq pardasiga kislotalar, ishqorlar, og’ir metallarning tuzlari, yuksak konsentratsiyadagi spirtlar va boshqalar ta’siri natijasida paydo bo’ladi. Kasallik klinikasi zaxar tabiatiga, zararlanish darajasiga bog’liq va toksinli narsalarni yutib yuborish bilan yuzaga chiqadi.
Bemorlar oz o’tmay og’zida, to’sh orqasida va epigastral soxada achishadigan og’riqlardan, azob beradigan, ba’zan qon aralash qusishdan shikoyat qiladilar, labda, og’iz, tomoq shilliq pardasida kuyish alomatlari bo’ladi, tovush bo’g’iladi, stridor nafas, qorin pardasi ta’sirlanish simptomlari bo’ladi, neytrofilli leykotsitoz, og’ir hollarda esa o’tkir tomir yetishmovchiligi belgilari – kollaps (ba’zan shok holati) kuzatiladi
Flegmonali gastrit. Kamroq uchraydigan, turli bacterial flora tomonidan qo’zg’atiladigan va o’tkir boshlanishi, et junjikishi, gipertermiya, keskin adinamiya, qorinda og’riq, ko’ngil aynishi, qusish, giperleykotsitoz bilan neytrofilli siljish (toksik donadorlik bilan), SOE oshishi va yallig’lanishning boshqa alomatlari bilan xarakterlanadi. Prognozi hayrli emas. Davolash xirurgik.
Do'stlaringiz bilan baham: |
