O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti kurs ishi mavzu

XULOSA

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

GLOSSARIY


KIRISH

Mavzuning dolzarbligi: Ta’lim va fan sohasini rivojlantirish davlat siyosati ma’no-mazmunidan va uning dolzarbligidan kelib chiqib, uni quyidagicha izohlash mumkin: birinchidan, yangi ta’lim tizimi, barkamol avlod kadrlarini tayyorlashdagi o‘zgarishlar va yangicha yondashuvlar, zamonaviy kasb sohalarining paydo bo‘lgani hamda uning mamlakatimiz sharoiti bilan bog‘liqligidir; ikkinchidan, ta’lim tushunchasi ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot natijasida muayyan davrdan boshlab, inson faoliyatining alohida mustaqil sohasiga aylanib, jamiyatning ijtimoiy tajribasini keying bosqichga uzatadi; uchinchidan, ta’lim inson shaxsining intellektual-ma’naviy qirralarini shakllantirish, uning jamiyat ishlab chiqarishi va ijtimoiy, siyosiy, madaniy, ma’rifiy hayotida faol va muvaffaqiyatli ishtirokini ta’minlashga qaratilgan harakatlar yig‘indisi bo‘lib, ma’rifat hamda bilim berishni anglatadi; to‘rtinchidan, fan jamiyatning ijtimoiy institutlaridan biri bo‘lib, tabiat va jamiyat hayotini aks ettiruvchi ijtimoiy ong shakli. U katta ilmiy salohiyatini, ijodiy kuch quvvatini birlashtirib, an’naviy barkamol insonni tarbiyalashga, mamlakatda qudratli ilmiy salohiyatni yaratishga xizmat qiladi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Yoshlarining bilim olishlari uchun yaratilayotgan sharoit, katta e’tibor ularga katta mas’uliyat ham yuklaydi. Mamlakatimizda hayotning barcha sohalarida amalga oshirilayotgan islohotlarning taqdirida odamlar dunyoqarashining o‘zgarishida, buyuk davlat barpo etishdek orzuyimizning ro‘yobga chiqishida zamon talablariga javob beradigan kadrlar tayyorlash muhim ahamiyat kasb etadi.

Jamiyatimizning yuksak darajada rivojlanishi, ilmiy-texnik taraqqiyotini e’tiborga olgan holda, ta’lim sistemasini uzluksiz ravishda takomillashtirishni hamda mutaxassislarning umum ta’lim darajasini keskin oshirishni taqozo etadi. Vazirlar Mahkamasining “Xalq ta'limi tizimida ta'lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. Bu qaror ham bejizga emas.

Ta’limning mazmunini yangilash, ilmiylik darajasini oshirish, o‘qitish metodlarini uzluksiz takomillashtirish, o‘quvchilar bilimining oshirib borilishi – o‘qituvchidan o‘z bilimini uzluksiz ravishda to‘ldirib va yangilab borishni, malaka va metodik mahoratini yuksaltirishni taqozo qiladi. Ajdodlarimizning asriy orzu armonlari ro‘yobga chiqayotgan istiqlol yillarida boshqa sohalar qatori, umummilliy masala bo‘lmish ta’lim tizimini isloh qilish, va rivojlantirish, shu jumladan maktab ta’limini taraqqiy ettirish ishlariga ham davlatimiz rahbari doimiy e’tibor va g‘amxo‘rlik ko‘rsatib kelmoqda. Chunki kelajagimiz poydevori maktabda bunyod etiladi. Ulug‘ vatandoshlarimizdan biri ta’kidlaganidek maktab – taraqqiyotning boshlang‘ichi, madaniyat va saodatning kalitidir.

Ma’lumki, ota-bobolarimiz qadimdan bebaho boylik bo‘lmish ilm-u ma’rifat, ta’lim-tarbiyani inson kamoloti va millat ravnaqining eng asosiy sharti va garovi deb bilishgan. Ta’lim tarbiya islohati haqida gapirar ekanmiz, uning mazmunini lo‘nda qilib ifoda etish mumkin: bizga bitiruvchilar emas, maktab ta’limi va tarbiyasini ko‘rgan shaxslar kerak. Yuqoridagilar asosida ta’lim sifatiga e’tibor, eng dolzarb va kechiktirib bo’lmaydigan masalalrdandir.

O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarga muvofiq 11 yillik o’rta ta’limning joriy qilinishi munosabati bilan yuzaga kelgan malakali pedagog kadrlarga ehtiyoj masalasi oliy ta’limning pedagogika yo’nalishlarida xorijiy davlatlar bilan qo’shma ta’lim dasturlari asosida kadrlar tayyorlashni yo’lga qo’yish bilan o’z yechimini topmoqda.

Respublika xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish, xalqaro aloqalarni o’rnatish, o’quvchi-yoshlarning ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini, eng avvalo, yosh avlodning ijodiy g’oyalari va ijodkorligini har tomonlama qo’llab-quvvatlash hamda rag’batlantirish maqsadida

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 8 dekabrdagi “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to’g’risida”gi 997-son qarori, hamda PIRLS, TIMSS, PISA, TALIS xalqaro baholash dasturlari mazmun va mohiyati (barchalar uchun), Xalqaro baholash dasturlarining standartlarida (FrameWork) qayd etilgan kompetentsiyalar, o’tgan yillarda o’tkazilgan xalqaro baholash dasturlarida taqdim etilgan topshiriqlar tahlili, xalqaro baholash dasturlarini o’zida mujassamlashtirgan innovatsion metodlari asosida dars ishlanmalarini ishlab chiqish qo’llanmalarni shakllantirish (tabiiy fanlarni o’qitish metodikasi yo’nalishi uchun) kabi masalalari dolzarb masala sifatida qaralmoqda.