O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti kurs ishi mavzu

PISA savollari qanday tuziladi?

XXI asr – information texnologiyalar asri. Ba asr o‘z mutaxassislaridan oldingilaridan tubdan farq qiluvchi kompetensiyalarni talab qiladi. XX asrda va undan oldin kuchli xotira, ensiklopedik bilim, o‘z sohasida iloji boricha ko‘proq ma’lumotni bilgan mutaxassislar yuqori qadrlangan bo‘lsa, endi bu bilimlar hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lmay qoldi. Qidiruv tizimlari, onlayn ensiklopedialar, sohalar bo‘yicha mukammal onlayn ma’lumotlar bazalari yaratildiki, endi bu ma’lumotlarni eslab qolish zaruriyati ikkinchi o‘rindagi rejaga tushib qoldi.

Hozirgi zamon mutaxassislarida bu bilimlarni tahlil qilish, ulardan yangi malumotlarni hosil qila olish, xalq tili bilan aytganda “kosa tagida nimkosa”ni ko‘ra olish kompetensiyasi birinchi o‘ringa ko‘tarilmoqda.

PISA testlari xuddi shu o‘zgarishlarni ta’lim tizimida aks ettirish, maktab o‘quvchilarining real hayotida kerak bo‘ladigan hodisalarni tahlil qilish, ulardan xulosa chiqarish va muloqotga kiritish ko‘nikmalarini qay darajada egallayotganligini, ta’lim tizimining bu o‘zgarishlarga qanchalik moslashayotganini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi.

PISA testlari 5 ta yo‘nalish bo‘yicha o‘tkaziladi. O‘qish, matematik savodxonlik, tabiiy-ilmiy fanlar, hamkorlikda muammolarni hal qilish va moliyaviy savodxonlik yo‘nalishlari. O‘zbekiston 2021-yilda uch yo‘nalish: o‘qish, matematik savodxonlik va tabiiy-ilmiy fanlar yo‘nalishlari bo‘yicha testlarda qatnashishni rejalashtirgan.

Testlarda asosiy e’tibor o‘quvchilarning mazkur yo‘nalishlar bo‘yicha eng asosiy tushunchalarni bilishi, bazaviy bilim va ko‘nikmalarni egallagani, ulardan hayotiy real vaziyatlarda foydalana olishiga qaratiladi. Bu testlarda o‘quvchilarning dars davomida aniq mavzular bo‘yicha o‘rgangan bilimlarini sinovdan o‘tkazish nazarda tutilmaydi.

PISA testlarida to‘rt xil sinov usulidan foydalaniladi:

1. 
   bir javobli testlar;
   
2. 
   bir nechta javobli testlar;
   
3. 
   qisqa yoki batafsil javob yoziladigan savollar;
   
4. 
   bir muammoning yechimi bo‘yicha o‘quvchi fikri (odatda, bunday savollarda tekshiruvchida umumiy javoblar bo‘ladi, o‘quvchi javobi test tuzuvchi javobiga aynan mos kelishi talab qilinmaydi, o‘quvchilarning ijodkorligi qo‘llab quvvatlanadi).