O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

8.
 
YOZMA BAHSLAR. 
 
O‘quvchilarga sinfdoshlari, kursdoshlari bilan birgalikda shu onda 
jamoatchilik fikrini to‘lqinlantirayotgan mavzularda dialoglar rejalashtirish 
imkonini berish kerak. YOzma bahslar metodikasi yozma shakldagi bunday 
dialoglarni sinfdagi barcha o‘quvchilar ishtirokida o‘tkazish imkonini beradi. 

---

80 
9.
 
SHPARGALKALI NAZOART ISHI. 
 
O‘quvchilarning axborotni mustaqil izlash va uning asosida referatlar 
yozishiga jalb qilinishlari ehtiyoji sezilmoqda. YOzma ishlarni berishning 
an’anaviy usullaridan so‘ng ko‘pgina muammolar, masalan, o‘rtoqlaridan 
ko‘chirib olish, darslikdan butun abzatslarni ko‘chirish, nihoyat hamma erdagi 
o‘quvchilar keng tarqalgan fikr, eng yaxshi ish, eng uzun yozilgan ishdir kabilar 
paydo bo‘ladi. Ko‘pgina o‘qituvchilar ishlarning yomon shaklidan, shuningdek, 
yozma ishlarni tekshirish ko‘p vaqtni olishidan shikoyat qiladilar. 
10.
 
 INTERAKTIV METODLAR MAQSADI. 
 
Tinglovchi individual va kollektiv holda quyidagilarni amalga oshira olishi 
lozim: 
Ma’lumotni qabul qilish va baholash; 
Ma’lumotni muhokama qilishda ishtirok etishi; 
Muammoni hal etishda ishtirok eti shva qaror qabul qilish; 
O‘z fikr, g‘oyalarini o‘z guruhiga etkazib bera olish. 
Interaktiv metodlarni namoyish qilish bo‘yicha tavsiyalar: 
1.
Tayyorlov ishi. 
2.
Mutaxassislarni jalb etish. 
3.
Rollarni taqsimlash. 
4.
Mashg‘ulot ishtirokchilarini tayyorlash. 
5.
Xona, joyni tayyorlash, hozirlash. 
6.
Mashg‘ulotni o‘tkazish. 
7.
Mashg‘ulot o‘tkazish bo‘yicha xulosalar qilish. 
11.
 DEBAT
– bu interaktiv metodlarni biri bo‘lib, fikrlar, dalillarning 
to‘qnashuvidir. 
Debatlarning xususiyatlari: 

---

81 

Adolatlilik (debat ishtirokchilarini pozitsiyasini mustahkamlovchi 
dalillarni izlashda adolatli bo‘lish lozim). 

Hurmat. Dalillar faqat g‘oyalarga tegishli bo‘lib, debat 
ishtirokchisining shaxsiyatiga tegmasligi lozim. 

Debatlashib o‘rganamiz. 
Qarama qarshi fikr mulohazalarni himoyalash odamni ikki yuzlamachi 
qilmaydi, shunaqa ham mavjud. «Agar haqligini bilsang nima qilasan tortishib». 
YAxshi dalil. Fikr mulohazalarni tan olish; 
Raqib ishtirokchining barcha dalil, fikr, g‘oyalarini oxirigacha tinglab so‘ng 
fikr bildirish odatini rivojlantiradi. 
Debatning elementlari: 
1.
Mavzu 
2.
Tasdiqlovchi taraf 
3.
Inkor etuvchi taraf 
4.
Dalillar 
5.
Dalil va asos 
6.
Isbot
7.
Sudyalar qarori