O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti shahrisabz filiali

Teri qoplamasi orqali zaharlanishda 
birinchi yordam ko`rsatish 
Zaharli modda bilan ifloslangan kiyimni yechib olib, yuvilmagunicha ularga tegmaslikka 
harakat qilish kerak. Jarohat, masalan, kuygan joy bo`lsa, toza yoki sterillangan qo`lbog`lam 
qo`yiladi. 
Terida toshma yoki pufakchalar paydo bo`lsa, zararlangan joyni qichishini kamaytirish uchun, 
ichimlik sodasi eritmasi bilan 20 minut davomida yuviladi. 
Agar jabrlanuvchining ahvoli yomonlashsa yoki ancha joyi zararlangan bo`lsa, vrachga murojaat 
qilish kerak.
Terini zaharli o`simliklar tegishidan ehtiyot qilish, himoya qo`lqopi kiyib, zararlangan 
joylarni darhol sovunlab yuvib tashlash, quruq kimyoviy moddalarni artib tashlash, teri 
qoplamasiga zarar yetkazmaslikka harakat qilish, kimyoviy moddalar ko`zga va teriga 
tushishidan ehtiyot bo`lish lozim. 
Alkogoldan zaharlanish 
Alkogolni suiste'mol qilish aholi orasida birmuncha yoyilgan hodisa. Alkogol qon 
tomirlari sistemasiga tez o`tib, qar bir ichki organga ta'sir ko`rsatishi bilan izohlanadi. 
Alkogolning inson organizmiga ta'siri spirtli ichimlikni ichish chastotasi, iste'mol 
qilinadigan spirtli ichimliklarning miqdori va kontsentratsiyasi, spirtli ichimlikni ichish oldidan 
oshqozonda mavjud bo`lgan ovqat miqdoriga bog`liq. Spirtli ichimlikni surunkali iste'mol qilish 
natijasida unga ko`nikib qolinadi. 
Alkogoldan zaharlanish belgi va alomatlari 
1.
«Xush kayfiyat», diqqatning susayishi. 
2.
Harakatning buzilishi 
3.
Nutq va ko`rishning buzilishi. 
4.
Ko`ngil aynishi, qayt qilish. 
5.
DepressiY. 
6.
Nafas olishning sekinlashuvi. 
7.
Behush holat. 
8.
Ayrim vaziyatlarda gipotermiya (sovib ketish). 
9.
O`lim. 
Alkogoldan zaharlanishda birinchi yordam ko`rsatish 
1.
30 minut o`tgach, qayt qildirish foydasiz. Chunki bu vaqtga kelib, qabul qilingan 
alkogolning 80-90% ovqat hazm qilish sistemasi tomonidan o`zlashtirib bo`linadi. 
2.
Agar jabrlanuvchi behush bo`lsa, uni bo`g`ilib qolishdan saqlab qolish uchun 
hushi o`ziga keladigan holatda yotqiziladi. 
3.
Zarur bo`lsa, tez yordam chaqirish kerak. 

---

203 
4.
Jabrlanuvchi shikastlanmadimi yoki spirtli ichimlik ichgani uchun buni 
sezmadimi, tekshirib ko`riladi.
5.
Zarur bo`lsa, gipotermiyadagi kabi birinchi yordam ko`rsatiladi.