O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Sinaluvchi o‘quvchi-talabaga ziyon yetkazmaslik prinsipi - sinov faoliyati shunday tashkil etilishi kerakki, uning natijalan sinaluvchi salomatligiga, umum ahvoliga, ijtimoiy ahvoliga zarar yetkazmasligi lozim. Prinsip talabiga ko‘ra sinalayotgan shaxs tadqiqotning maqsadi, shakli va metodlari haqida axborotga ega bo’lishi kerak. Tadqiqotning otkazilishidan sinaluvchi xabardor bo’lishi lozim va uning roziligi olinishi zarur. Bundan maqsad sinov ishlari sinaluvchning umum ahvoliga putur yetkazmaslikdir.
Kompentantlik prinsipi - pedagog sinovni otkazishda, avvalo, sinovni o’tkazish maqsadi bo‘yicha aniq bilim, ko‘nikma va malakalarga ega bo’lsin. Shu bilan birga, sinovni o’tkazish davrida pedagogika fani yutuq va tajribalariga suyanishi hamda bu masalalarda kompentatlik darajasiga ega bo’lishi lozim. Ayniqsa, sinalayotgan shaxslar bilan ishonchli, o‘zaro samimiy munosabatlar o‘rnatilgan holda olib borish kerak. Agar sinaluvchi sog’lom bo’lmasa, sinov ishlari to‘xtatilishi zarur. Umuman, sinov natijalarini olishda psixologiya va pedagogika fanlari yutuqlariga suyanish talab etiladi.
Xolistik prinsipi - bunday hollarda sinaluvchiga munosabat noxolislikka yo‘1 qo‘yilmaydi, sinaluvchiga samimiy, do‘stona munosabatda o‘rnatilib, ularda hech qanday noxolislikka shubha uyg’otmaslik talab etiladi. Sinovni olib borish metodikasi ham standartlashgan bo’lishi, sinov maqsadiga mos tushmog’i talab etiladi.
Ishonchlilik prinsipi - diagnostika asosida olingan materiallar o‘zaro ishonchga suyanish, tasodifiy ravishda natijalarni oshkor etish, tarqatish mumkin emas. U o‘zaro kelishilgan shartlar asosida ko‘rsatiladi, tarqatiladi, boxabar qilinadi. Bunda etnik qoidalarga rioya qilingan holda barcha ishtirokchilarga yetkaziladi.
Diagnostik jarayonni o‘tkazishga qo’yilgan tashkiliy-pedagogik talablar
1. Pedagogik diagnostika bolaning e’tibori, sezgirligi, yoshi va tayyorgarlik darajasiga mos bolishi kerak.
2. Pedagogik diagnostika o‘quvchi-talaba-o‘qituvchi hamkorligiga, uning qiziqishiga moslanishi kerak.
3. Pedagogik diagnostikani o‘tkazishdan oldin barcha o‘quvchi-talabalar diagnostika natijalarini xolisona, tinch-osoyishta qabul qilishi uchun psixologik va
ma’naviy tayyorgarlikka ega bo‘lishi kerak.
4. Pedagogik diagnostikaning o’tkazilish jarayoni tashqi kishilar aralashishlaridan xoli bo’lishi, o‘zaro samimiy munosabatlarga asoslanishi kerak.
5 Ayniqsa, test bilan ishlashda absolyut aniqlik, ohistalik bilan sinaluvchi qalbiga yo‘l topish lozim.
6. Pedagogik diagnostika bilan shug‘ullanuvchi o‘qituvchi kasbiy mahoratga rioya qilishi kerak. O‘tkazilgan pedagogik diagnostika natijalari va tahlillar faqat ta’lim-tarbiya ishlarini korrektirovka qilish va yaxshilashga qaratilmog’i lozim.