O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Kuchni tarbiyalashdagi vazifalar.

Jismoniy sifatlar asosida kuchni ko‘p yillar jarayonida tarbiyalashning umumiy vazifasi uni har tomonlama rivojlantirish va har xil harakat faoliyatini turlari bo‘yicha (sportda mahnatda va h. k) yuqori darajali ko‘rsatkichlarni imkoni boricha ta’minlash.

Kuchni tarbiyalashda – qo‘yiladigan vositalar 2 xil guruhga bo‘linadi:

1. 
   Tashqi qarshilik bilan bajariladigan mashqlar:
   

A) buyumlar og‘irligi bilan bajariladigan mashqlar (tosh, gantel va h. k);
B) raqibning qarshiligi bilan bajariladigan mashqlar;
V) egiluvchan buyumlar qarshiligi bilan bajariladigan mashqlar;
G) tashqi muhit qarshiligida bajariladigan mashqlar.
2. O‘z tana og‘irligi bilan bajariladigan mashqlar hamda o‘z tana og‘irligiga tashqi buyumlar og‘irligiga qo‘shilishi mumkin.



Muskul kuchlaridan foydalanishning asosiy qoidalari

Rivojlanayotgan kuchlanishlarning optimal tarangligi bilan

Harakat tezligini oshirish bilan

Ko‘rsatayotgan kuchlariga qarshilikni tashkil qilish bilan

Rivojlanayotgan kuchlarga uzluksizlik va ketma-ketlikni tashkil qilish bilan

Bir guruh (zvenodan) ikkinchisiga harakatlar miqdorini o‘tkazish bilan foydalanish

7.3.Tezkorlik qobiliyatlarini tarbiyalash metodikasi.
Tezkorlik jismoniy sifatlarining ichida eng muhimlar qatoriga kiradi, chunki qanday harakat bo‘lmasin u o‘z hissasini qo‘shib bir xil vaziyatda samarali bajarilishiga va yuqori natijalar ko‘rsatishga ko‘maklashadi. Tezkorlik namoyon bo‘lishining 3 ta elementlar shaklida ko‘rinadi: (jadval 13)
1. Harakat reaksiasining latent (yashirin) vaqti.
2. Ayrim harakatlar tezligi (kichik tashqi qarshilikda)

3. 
   Harakat chastotasi (vaqt birligida harakatning qaytarilish soni).
   

13 – jadval
Tezkorlikni tarbiyalash.

Tezkorlikni nomayon bo‘lishi quyidagilarga bog‘liq:

- asab jarayonlarining harakatchanligi

• 
  irodaviy kuchlanishlar
  
• 
  muskullarning kuchi va elastikligi muskullardagi ximiyaviy jarayoni tezligi
  

- sport texnikasining takomillashuvi
Bu tezkorlikning elementlar shakllari nisbatan bir-biri bilan bog‘liq emas. Ayniqsa tezlik reaksiyasi vaqti ayrim harakatlar tezligi yoki harakat chastotasi bilan yaxshi korrelyatsiya bermaydi. Amaliyotda tezkorlikning bu shakllarining majmua holda uchratamiz. Masalan: yugirishning natijasi: