O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkеnt davlat pеdagogika univеrsitеti «tabiyot fanlari»

1-jadval 
Qashqadaryo viloyati qishloq tumanlari haqida ba’zi bir ma’lumotlar 
(1.01.2011 y.) 
t/r 
Qishloq 
tumanlari 
Tashkil topgan 
yili 
Tuman markazi 
Maydoni, 
ming kv km 
Aholisi,
ming kishi 
Aholi zichligi,
1 kv.km/kishi 
1 
Dehqonobod
31.08.1971 
Karashina sh-cha 
4,00 
120,0 
30,0 
2 
Kasbi
25.12.1968 
Mug’lon sh-cha 
0,65 
154,3 
237,4 
3 
Kitob
25.12.1968 
Kitob sh. 
1,75 
218,2 
124,7 
4 
Koson
29.09.1926 
Koson sh. 
1,88 
230,3 
122,5 
5 
Mirishkor
25.04.2003 
Yangi Mirishkor sh-cha
3,21 
96,2 
30,0 
6 
Muborak
13.091978 
Muborak sh. 
3,07 
70,7 
23,3 
7 
Nishon
06.03.1975 
Yangi Nishon sh. 
2,11 
113,7 
53,9 
8 
CHiroqchi
22.02.1964 
CHiroqchi sh. 
2,84 
322,2 
113,4 
9 
SHahrisabz
29.09.1926 
SHahrisabz sh. 
1,66 
306,2 
184,4 
10 Yakkabog’
20.09.1926 
Yakkabog’ sh. 
1,10 
215,4 
195,8 
11 Qamashi
31.12.1964 
Qamashi sh. 
2,66 
216,7 
81,5 
12 Qarshi
04.10.1931 
Beshkent sh. 
0,91 
198,0 
217,6 
13 G’uzor
29.09.1926 
G’uzor sh. 
2,65 
164,6 
62,1 
Qashqadaryo 
viloyati 
20.01.1943 
Qarshi sh. 
28,6 
2668,8 
93,3 
 

---

1-chizma 
Qashqadaryo viloyatining hududiy-ma’muriy tuzilishi 
 
 
 
SHartli belgilar:
1. CHiroqchi tumani 
2. Dehqonobod tumani 
3. G’uzor tumani 
4. Qamashi tumani 
5. Qarshi tumani 
6. Koson tumani 
7. Kasbi tumani 
8. Kitob tumani 
9. Mirishkor tumani 
10. Muborak tumani 
11. Nishon tumani 
12.SHaxrisabz tumani
13. Yakkabog’ tumani

---

tashkil etilgan). Bir qator tumanlari esa ko’proq Qarshi dashtini o’zlashtirish 
munosabati bilan (Muborak, Nishon, Kasbi, Mirishkor) vujudga kelgan. 
Maydonining ko’lami bo’yicha eng katta tuman Dehqonobod; Mirishkor va 
Muborak tumanlari ham nisbatan katta hisoblanadi (1-chizma). Yuqoridagi uch 
qishloq tumanlarining maydoni 10,3 ming kv. km yoki mintaqa hududining 
36,0 foizi demakdir. Eng kichik tuman - Kasbida 0,65 ming kv. km yer bor. 
Shunday qilib, viloyat ma’muriy birliklarining geografiylik koeffitsienti 6,1 ga 
teng; o’rtacha har bir qishloq tumaniga taxminan 2 ming kv. kmdan ziyodroq yer 
maydoni to’g’ri keladi. Boshqacha qilib aytganda, Qashqadaryoning faqat 
Dehqonobod tumani Andijon yoki Sirdaryo viloyati maydoniga deyarli teng. [10]
Qashqadaryo viloyati mamlakatning janubida joylashgan, u shimoli-g’arbda 
Buxoro, shimolda Samarqand va qisqaroq masofada Navoiy viloyatlari, janub va 
janubi-sharqda Surxondaryo viloyati bilan chegaradosh. Geosiyosiy mavqei ham 
o’ziga xos; viloyatning hududi g’arb va janubi-g’arbda Turkmaniston, sharqda 
Tojikiston Respublikasi bilan tutashgan. 
Tabiiy sharoit har qanday mamlakat, viloyat, mintaqa xo’jaligining rivojlanishini 
sekinlashtirishi yoki tezlashtirishi mumkin. Tabiiy sharoit qishloq xo’jaligining 
ixtisoslaShuviga va joylashuviga, transport qurulishiga ta’sir etib, turli joylarda 
xo’jalik yurutishni arzonlashtirishi yoki qimmatlashtirishi mumkin. Rel‘ef 
xo’jalikni balandlik mintaqalari sari turli sohalarga ixtisoslashib borishiga sabab 
bo’ladi. Rel‘efi tekis bo’lgan joylar sanoati, transporti va qishloq xo’jaligini 
rivojlantirish juda qulay. Qurulish ishlari uchun juda kam mablag’ sarflanadi. 
Rel’efning past-balandligi orta borishi sari xo’jalik yurutish qiyinlashib boradi, 
qurulish ishlariga sarflanadigan xarajatlar oshib ketadi. [2]
Qashqadaryo viloyati tabiiy sharoiti ham uning iqtisodiyoti tarmoq tarkibining 
shakllanishida katta ahamiyatga ega(2-chizma). Uning uer usti tuzilishi ancha 
murakkab - uning taxminan yarmidan ko’proq qismi tekislik va uncha baland 
bo’lmagan tepaliklardan iborat (250-500 metr dengiz sathidan baland). Katta 
maydonga ega bo’lgan Qarshi cho’li ham aynan Shu yerda joylashgan. Viloyat 

---