О‘zbekiston Respublikasi Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Maxsus sirtqi bо‘lim

IKKINCHI MUTAXASSISLIK TALABALARI UCHUN “ZOOLOGIYA (UMURTQALILAR)” FANIDAN SESSIYA ORALIG‘I NAZORAT ISHI TOPSHIRIQLARI

1 – Topshiriq.
Rasmli topshiriqlar bilan ishlash.

Lantsetnikning qon aylanish sxemasini quyidagicha chiziladi va belgilanadi:

1- olib keluvchi jabra arteriyasi.

2- olib ketuvchi jabra arteriyasi.

3- uyqu arteriyasi.

4- orqa aortasi.

5- qorin aortasi.

6- kyuverov oqimi.

7- orqa aorta ildizi.

8- dum venasi.

9-oldingi kardenal vena.

10- orqa kardenal vena.

11- ichak osti venasi.

12-jigar qopqa venasi.

2-Topshiriq.

1. Astsidining tashqi ko’rinishini rasmi quyidagicha chiziladi va tana qismlari belgilanadi:

1 - og'iz sifoni. 2 – kloaka sifoni. 3 – tunika (qibiq). 4 – mantiya.

3-Topshiriq.

Akulaning bosh miyasini yuqoridan ko’rinishi quyidagicha ifoda etiladi.

1 - oldingi miya. 2 - hidlov bo'laklari 3 - oraliq miya. 4 - epifiz. 5 - o'rta miya. 6 - miyacha. 7 - uzunchoq miya. 8 - rombsimon chuqurcha

4- Topshiriq: Zog’ora baliqning skletini tariflab bering?

1-umurtqasining ustki ostist o'simtasi. 2 - umurtqaning pastki yoyi. 3-umurtqaning pastki ostist o'simtasi. 4 - qovurg'alari. 5 - muskul oralig'i suyakchalari. 6 - qanot shu'lalarining asosiy (radialiya) suyakchalari. 7 - qanot shu'lalari. 8 - yelka kamari suyaklari. 9 - chanoq kamari suyaklari. 10 - bosh skeleti.

5 –Topshiriq:

O‘rta Osiyo umurtqali hayvonlarini XIX asrda o‘rganlar quyidagilar:	A. Eversman, Pander, Seversev	B. Middendorf, Rule	C. Krashinnikov, Zoxidov	D. Pallas, Fedchenko
Xordalilar tipining sistematik tartibini ko‘rsating:	lichinkoxordalilar, boshskeletsizlar, umurtqalilar	gidrosimonlar, umurtqalilar	sarkodasimonlar, umurtqasizlar	Ignaterililar, boshkeletlilar
Xordalilarning asosiy belgilarini ko‘rsating:	Terisi bir qavatli, xitin qoplog‘ichi bor	radial simmetriya, zamjirsimon nerv sistemasi, ichki skelet	tana assimetriya xolida, tugunsimon nerv sistemasi	ikkitomonlama simmetriyali, trubkasimon nerv sistemasi bor, o‘q skeleti, ko‘p qavatli teri
Lichinka xordalilarning asosiy belgilarini ko‘rsating:	o‘troq xolda hayot kechiradi, tanasi qobiq b-n qoplangan, metomorfoz, jinsiz yo‘li b-n ko‘payadi	erkin suzib hayot kechiradi, tanasi qo‘p qavatli teri b-n qoplangan	o‘q skelet rivojlangan, o‘pka b-n nafas oladi, qon aylanishi yopiq	Ayruv sistemasi mezonefritik bo‘yrakdan iborat, ayrim jinsli
Lichinka xordaliklarni sistematikasini aytib bering:	uch sinfga bo‘linadi-assidiya, salplar, appendikulyariyalarga	bu kenja tip ikki sinfga-boshxordaliklar va patqanotlilarga b-di	4 sinfga bo‘linadi- jabra qanotlilar, ichak b-n nafas oluvchilar, elka oyoqlilar, foronidalar	chalaxordalilar va boshxordalilarga bo‘linadi
Boshsuyaksizlarni asosiy belgilarini quyidagilardan iborat:	yuragi bor, bosh miyasi bor, 2 qon aylanish doirasi bor	tanasi ko‘p qavatli teri b-n qoplangan, tana muskullari sigmentlanmagan	epidermis bir qavatlik, qon aylanishi yopiq, dum suzg‘ichi lansetga o‘xshagan, o‘q skeleti xordadan iborat	toq suzg‘ich qanotlari bor
Boshsuyaksizlarni qon aylanishi arteriya sistemasi quyidagilardan iborat:	qorin aortasi, olib keluvchi va olib ketuvchi jabra arteriyalari, elka aortasi bor	jigar, buyrak va dum arteriyalari bor	uyqu arteriyasi, ichak osti va umurtqa arteriyalari bor	aorta so‘g‘oni bor va qorin aortasi bor
Lansetnikni qon aylanishi venoz sistemasi quyidagicha boshlanadi:	son venalaridan boshlanadi	qorin venasidan boshlanadi	2 orqa kardinal venalarga ajraladigan dum venasidan, oldingi qismidan venoz qon oldingi kardinal venalarga yig‘iladi	Venoz qo‘l teridan
Umurtqalilar kenja tipi qo‘yidagi belgilarga ega:	ikki tomonlama simmetrik tana, o‘q skeleti bor, ko‘p qavatli teri	qon aylanish doirasi ochiq	yuragi uch kamerali, epidermis bir qavatli	O‘pka b-n nafas oladi
Umurtqalilar kenja tipi quyidagi taksonimik guruxlarni o‘z ichiga oladi:	katta sinflar, bo‘limlar, katta turkumlar, oilalar, avlodlar va turlar	anamniya va amniotalarni	jag‘sizlar va jag‘liklarni	Suv va quruqlik xayvonlarini
Jag‘sizlarga quyidagilar kiradi:	Baliqlar	minoga va miksinlar	suvda va quruqlida yashovchilar	qushlar va sut emizuvchi