O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Matnning  yaxlitligi
.  Nutqiy  bayonning  hajmi  (sо„zlarning  umumiy  soni, 
gaplarning  soni);  ketma-ketligi  (voqealarning  mantiqan  bog„langanligi);  aniqligi 
(muhim jihatlarning tasvirlanishi). 
Matnning  bog„langanligi
.  Bayon  syujetining  tuzilishi,  matnda  tizimli 
elementlarning  mavjudligi  (kirish,  asosiy  qism,  yakuniy  qism),  leksik-grammatik 
vositalar, jumlalararo bog„lash usullari. 
Nutqiy  vositalarning  qо„llanilishi
.  Bayonning  leksik  tarkibi,  sintaksik 
qurilmalarni qurish xususiyatlari. 
 
 
 
 
 
 
 

---

49 
 
Mazkur  mezonlarni  hisobga  olib  V.K.Vorobyeva  (2008)  tomonidan  matnni 
qurishda muvaffaqiyatning tо„rt darajasi ajratib berilgan. 
19
 
Har  bir  darajani  sifat  tavsifi  asosida  ularning  har  biriga  mos  kelgan 
kо„nikmalar aniqlandi. 
I  daraja
  og„zaki  bayonda  ma‟lumot  dasturini  yetarlicha  tasvirlay  olish 
darajasi 
II daraja
 bayonda ma‟lumot dasturini nisbatan  tasvirlay olish darajasi 
III daraja
 qayta hikoyada ma‟lumot dasturini qisman  tasvirlay olish darajasi 
IV daraja
 hikoyada ma‟lumot dasturini umuman tasvirlay olmaslik darajasi