O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

Soxtaoyoqlilar  (Sarcodina)  sinfi 
Sarkodalilar  tanasi  sirtida  qattiq pust bo‘lmaydi, hujayra sitoplazmasi faqat sitoplazma 
membranasi  bilan  tashqi  muhitdan  ajralib  turadi.  Shu  sababdan  ular  tanasining  shakli  doimiy 
emas. Bu sinfga mansub  hayvonlar  sitoplazmadan hosil bo‘ ladigan muvaqqat o‘simtalar  yor-
damida  sekin-asta  sirpanib  harakatlanadi.  Shu  sabablan  bu  o‘simtalar  psevdopodiylar,  ya‘ni 

---

soxtaoyoqlar  deyiladi.  Soxtaoyoqlar  oziqni  qamrab  olish  vazifasini  ham  bajaradi.  Sarkodalilar 
hujayrasida  bitta  yoki  bir  necha  yadrosi  bor.  Chuchuk  suv  va  tuproqla  yashovchi  turlarida 
qisqaruvchi  vakuol  bo‘ladi.  Ular  barcha    bir  hujayralilarga  o‘xshash  butun  tana  yuzasi  orqali 
nafas  oladi.  Sarkodalilar  ko‘pincha  ikkiga  bo‘linish,  ba′zan  ko‘rtaklanish  orqali  jinssiz 
ko‘payadi.  Jinsiy  ko‘payishda  xivchinli  yoki  amyobasimon  (xivchinsiz)  gametalar  hosil  qiladi. 
Sinfga  11000  dan  ortiq  tur  kiradi.  Ko‘pchilik  turlari  chuchuk  suv,  dengiz  va  tuproqla  erkin 
yashaydi. Ayrim turlari parazitlik qiladi. Soxtaoyoqlilar sinfi ildizoyoqlilar, nurlilar, quyoshlilar 
kenja sinflariga ajratiladi.