O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti «Amaliy matematika va axborotlar texnologiyasi»

2. Algoritmni tarmoqlanuvchi operator yordamida matn va blok – sxema shaklini ifodalash. 















holda

aks

x

x

x

y

;

2

0

;

1

2

 tarmoqlanuvchi algoritmini matn va blok – sxema shaklida ifodalash kerak. Dastlab 

o`zgaruvchilarni aniqlab olsak. Bu yerda x,y – o`zgaruvchi; ,x – erkli, y – erksiz o`zgaruvchilar 

hisoblanadi. 

 

 

 

 

 

3. Algoritmni takrorlanuvchi operator yordamida matn va blok – sxema shaklini ifodalash. 









n

i

i

b

ai

S

1

2

  takrorlanuvchi algoritmini matn va blok – sxema shaklida ifodalash kerak. Dastlab 

o`zgaruvchilarni aniqlab olsak. Bu yerda a,b,n – o`zgaruvchi; a,b,n – erkli, i – takrorlanuvchi qiymatli 

o`zgaruvchi, S – erksiz o`zgaruvchilar hisoblanadi.  

Matn shakli: 

1. Boshlandi. 

2. Kiritilsin x; 

3. Agar x ≥0 bo`lsa 

hisoblansin: 

1

2





x

y

 aks 

holda 

2

x

y



 hisoblansin; 

4. Chop etilsin y;  

5. Tamom. 

Matn shakli: 

1. Boshlandi. 

2. Kiritilsin a,x,b; 

3. Hisoblansin: 

b

ax

y





; 

4. Chop etilsin y;  

5. Tamom. 

---

    Biologiya yo`nalishi uchun                                                                                                              Amaliy  mashg`ulot ishlari to`plami 2010 

-32- 

 

 

 

 

Topshriqlar. 

1. Quyidagi misollarni algoritmni chiziqli operator yordamida matn va blok – sxema shaklini ifodalang. 

a) Ikkita haqiqiy a va b sonlari berilgan bo´lsin. Ularning yig‘indisi, ayirmasi va ko‘paytmasini toping.  

b) x va y haqiqiy sonlar berilgan bo‘lsin. Hisoblang 

xy

y

x





1

 

c)  Kubning qirrasi  ma’lum bo‘lsa,  uning yon sirti va hajmi topilsin. 

d) Ikkita  haqiqiy  musbat  son  berilgan  bo‘lsin.  Ularning  o‘rta  arifmetik  va  o‘rta    geometrik  qiymatlarini 

toping. 

e)  Ikkita haqiqiy son berilgan bo‘lsin. Bu sonlarning o‘rta arifmetik qiymatini hamda modullarining o‘rta  

geometrik qiymatini aniqlang. 

2. Quyidagi misollarni algoritmni tarmoqlanuvchi operator yordamida matn va blok – sxema shaklini 

ifodalang. 

a)  x va y haqiqiy sonlar berilgan bo‘lsin. Hisoblang: 

max(x, y);  

min(x, y) ; 

max(x, y)+min(x, y). 

b)  x, y  va z haqiqiy sonlar berilgan bo‘lsin. Hisoblang: 

max(x, y, z);  

min(x, y, z) , max(x, y, z);; 

max(x+y+z, xyz); 

min(x+y/2+z/3, x-2y+z, x-y-z).